نویسندگان

• محمدکریم یوسف جمالی ¹
• سهیلا ترابی فارسانی ²
• هدایت بهنام پور ³

¹ دانشیار گروه تاریخ دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد

² استادیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد، اصفهان، ایران.

³ دانشجوی دکتری رشته‌ی تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد

چکیده

انطباق نظریات جامعه­شناسی با موضوعات تاریخی، با دشواری­هایی که دارد، کاری است که تاریخ­نگاری جدید باید برای پویایی و پرهیز از فقط نقل رویدادهای تاریخی درپیش گیرد و از نتایج مطالعات رشته­های دیگر، به‌ویژه جامعه­شناسی، استفاده کند. در این راستا، تئوری سیستمی جایگاه مهمی در تبیین و تحلیل مناسب رویدادهای تاریخی دارد. در این مقاله، از نگاه تئوری سیستمی روابط تجاری ایران و کمپانی هند شرقی انگلستان در دوره­ی زندیه را بررسی می‌کنیم تا نتایج گوناگون ارتباط این دو سیستم را ارزیابی نماییم؛ بنابراین، قراردادهای مکتوب میان طرفین را اساس ارزیابی قرار داده‌ایم. در این پژوهش، نشان می­دهیم که دولت زند و شرکت انگلیسی در رابطه­ی تجاری، اهداف سیاسی را دنبال می‌کردند. کریم خان امیدوار بود که از راه تجارت با شرکت هند شرقی انگلیس، ضمن رونق تجارت و کسب درآمد، ثبات و امنیت را به کرانه­های ایرانی خلیج فارس برگرداند و درمقابل، شرکت هند شرقی بریتانیا می­خواست منافع تجارت با خلیج فارس را به خود اختصاص دهد و سایر رقیبان اروپایی را از این منطقه بیرون کند. در این بررسی، اهداف، نتایج و پیامدهای سیاسی و اقتصادی این رابطه­ی تجاری برای طرفین را مشخص خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها

• تئوری سیستمی
• تجارت
• دولت زند
• ایران
• خلیج فارس
• کمپانی هند شرقی

عنوان مقاله [English]

Study of Iran’s traditional relations and British East India Company in Zand era based on System Theory

نویسندگان [English]

• MohammadKarim YousefJamali ¹
• Soheila Torabi Farsani ²
• Hedayat Behnampour ³

¹ Associated Professor, Department of History, Faculty of Human Siences, Islamic Azad University, Najaf Abad Branch

² Assistant Professor Literature and Human Science Faculty, Department of History, Islamic Azad University, Najafabad, Esfahan, Iran

³ PhD Candidate in History, Islamic Azad University, Najaf Abad Branch

چکیده [English]

The adaptation of sociological theories to historical subjects, despite the problems it encounters, is something that new historiography should start to do for dynamism and to avoid pure quotation of historical events and it should enjoy the results of other fields studies, especially sociology. In this case, System Theory has an important position in appropriate analysis and explanation of historical events. This essay studies Iran’s traditional relations and British East India Company in Zand era based on System Theory in order to analyze the various results of these two system’s relation. For this purpose, written contracts between them, have been the basis of assessment.
Karim Khan expected to flourish commerce and return security to Iranian coast of Persian Gulf, via commercial relations with British East India Company. On the other hand British East India Company aimed to self allocate the benefits of trade with Persian Gulf and eliminate other rivals.  In line with this review, objectives, political and economic outcomes this business relationship for both, be determined.

کلیدواژه‌ها [English]

• System theory
• tradition
• Zand government
• Iran
• Persian Gulf
• British East India Company