نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فرهنگ و زبانهای باستان دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استاد گروه زبان های باستانی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

3 استاد گروه زبان های باستانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

در این مقاله، نام «ثریته» در اوستا و بسامد آن در نوشته‌های دوره‌ی میانه را بررسی و سپس نخستین پزشک را در کتاب‌های تاریخ ایران اسلامی معرفی می‌کنیم که برخی او را فریدون و برخی جمشید می‌دانند. سه شخصیت اسطوره‌ای ایران (ثریته، فریدون و جمشید) به نحوی با پزشکی ارتباط دارند و برای شناختن نخستین پزشک ازمیان آنان، باید هرسه نام را بررسی کنیم تا تفاوت منابع در ذکر ویژگی‌های این شخصیت را دریابیم. به‌نظر می‌رسد که فردوسی در چهار بیت ابتدایی توصیف جمشید، صفات ثریته را برای وی معرفی می‌کند. این سه شخصیت را در دوره‌های مختلف بررسی می‌کنیم تا دلیل این تغییر نام یا صفت را دریابیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Who Is the First Mythical Doctor of Iran?

نویسندگان [English]

  • َAlireza Bazhdan 1
  • Mohsen Abolqasemi 2
  • Mahshid Mirfakhraee 3

1 PhD Candidate in Ancient Culture and Languages, Islamic Azad University, Tehran Science and Research Branch

2 Professor in Ancient Culture and Languages, Islamic Azad University, Tehran Science and Research Branch

3 Professor in Ancient Culture and Languages, Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

In this article first of all we invest the name of Therita in Avesta and then the frequency of this name in middle Persian texts, after that introduce the first doctor in the historical books of Islamic Iran that some of them say he is Fereidoon and some say he is Jamshid. These three Iranian mythical characters somehow have connections with medicine, and in order to define the first doctor all three should be studied and differences in their characteristics in sources should be noticed.
By a way it is thought that Ferdosi, in first four verses of Jamshid's introduction describes Therita adjectives for Jamshid

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avesta
  • Vandidad
  • Therita
  • Jamshid
  • Fereidoon
  • Shahnameh
منابع
- آموزگار، ژاله. (1374). تاریخ اساطیر ایران. تهران: سمت.
- آموزگار، ژاله و احمد تفضلی. (1386). کتاب پنجم دینکرد. تهران: معین.
- ابن‌مسکویه، احمدبن علی. (1376). تجاربالامم. ترجمه‌ی ابوالقاسم امامی و علی‌نقی منزوی. تهران: سروش.
- الگود، سیریل لوید. (1356). تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمه‌ی باهر فرقانی. تهران: امیرکبیر.
- بلعمی، ابوعلی محمدبن محمد. (1383). تاریخنامهی طبری. تهران: سروش.
- بهار، مهرداد. (1362). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: توس.
- پورداوود، ابراهیم. (1374). یشتها. تهران: طهوری.
- دوست‌خواه، جلیل. (1377). اوستا: کهنترین سرودها و متنهای ایران. تهران: مروارید.
- راشد محصل، محمدتقی. (1389). دینکرد هفتم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- -----------------. (1385). ویزیدگیهای زادسپرم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- رضی، هاشم. (1376). وندیداد. تهران: فکر روز.
- صدیقیان، مهین‌دخت. (1375). فرهنگ اساطیریحماسی ایران به روایت منابع بعد از اسلام. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- عفیفی، رحیم. (1374). اساطیر و فرهنگ ایران. تهران: چاپخانه‌ی حیدری.
- طبری، محمدبن جریر. (1375). تاریخ طبری. تهران: اساطیر.
- کرامتی، یونس. (1383). پزشکی در اسلام، دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. ج 13. تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
- کریستن سن،آرتور. (1389). نمونههای نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانهای ایران. ترجمه‌ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی. تهران: نشر چشمه.
- گردیزی، ابوسعید عبدالحی‌بن ضحاک. (1363). زینالاخبار (تاریخ گردیزی). تهران: دنیای کتاب.
- مستوفی قزوینی، حمدالله. (1364). تاریخ گزیده. تهران: امیرکبیر.
- هینلز، جان راسل. (1383). شناخت اساطیر ایران. ترجمه‌ی باجلان فرخی. تهران: اساطیر.
- Anklesaria, M.A. Behramgore. (1949). Pahlavi vendidad. Bombay: Shahname Press.
- Herman, Brockaus .(1950). Vendidad Sade. Leipzig: F.A. Brockaus.
- Macdonell, Arthur Anthony. (1917). A Vedic Reader for Students. England: Oxford University Press.
- Max Muller, F. (1962). The Sacred books Of The East.Translated by James Darmesteter. India: Banarsidass.
- Reichelt, Hans. (1911). Avesta Reader Texts; Strassburg.
- Williams, Moiner. (1899).A Sanskrit- English Dictionary. Oxford: Oxford University Press.