تاریخ اسلام و ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

کارکنان اجرایی نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای ثبت نام در سامانه

راهنمای ارسال مقاله

راهنمای نویسندگان

آوانگاری منابع

راهنمای ثبت نام در Publons

فرآیند داوری

داوران نشریه تاریخ اسلام و ایران درسال 1402

داوران نشریه تاریخ اسلام و ایران درسال 1401

داوران نشریه تاریخ اسلام و ایران در سال 1400

داوران نشریه تاریخ اسلام و ایران در سال 1399

داوران نشریه تاریخ اسلام و ایران در سال 1398

تحولات تاریخی و جایگاه استراتژیکی، نظامی و اقتصادی هیرکانیا در عصر هخامنشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 کارشناس ارشد باستانشناسی دانشگاه تهران

چکیده

سرزمین هیرکانی در گوشه‌ی جنوب‌شرقی دریای کاسپین، ازجمله ایالت‌های مهم در دوران باستان بوده است که از همان ابتدا دستیابی به آن برای قدرت‌های بزرگ ایرانی حیاتی بود و برای تثبیت قدرت و حفظ قلمرو از تهاجمات بیگانه ضروری قلمداد می‌شد. اهمیت استراتژیک ورکانا (هیرکانیا) و به‌ویژه استقلال نظامی و اهمیت سازمان ارتش این سرزمین برای هخامنشیان به‌گونه‌ای بود که آن را می‌توانیم دروازه‌ی دفاعی مقابل یورش اقوام مختلف و پایگاه و پادگان نظامی بدانیم که حتی هخامنشیان از آن برای سازماندهی و مقابله با دشمنان غربی و رتق‌وفتق امور مرزهای غربی بهره می‌بردند. در وهله‌های مختلف زمانی، گاه این ایالت با ایالت پرثوه ادغام می‌شد و تحت یک ساتراپی قرار می‌گرفت و گاه به‌طور مجزا ساتراپی مستقلی را تشکیل می‌داد. هنگامه‌ی این ادغام و یا گسست از مسائل مهمی است که اختلاف نظرهایی را بین پژوهشگران ایجاد کرده است و می‌تواند حاکی از تحولات تاریخی سرزمین مذکور در دوران هخامنشی باشد. با توجه به اینکه از طریق بررسی نقش منطقه‌ای، کارکرد نظامی و عملکرد اقتصادی ساتراپ‌های مختلف می‌توانیم با نگرش همه‌جانبه‌ اوضاع سیاسی، نظامی و اقتصادی دولت‌های باستانی را دریابیم، در این پژوهش به‌یاری اسناد و مدارک تاریخی و یافته‌های باستان‌شناسی کوشیدیم زمان ادغام دو ایالت ورکانا و پرثوه و استقلال آن‌ها در دوره‌های مختلف عصر هخامنشی را مورد بررسی قرار دهیم و اهمیت ورکانا ازجنبه‌ی نظامی، استراتژیک و اقتصادی برای دولت هخامنشی و نقش این ایالت در پیشبرد اهداف هخامنشیان را در عرصه‌ی نظامی و سیاسی بررسی و معلوم کنیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Historical Evolution and Strategic, Military and Economical Situation of Hyrcania in Achaemenid Period

نویسندگان [English]

  • Hamid Kavyani Pooya 1
  • Maria Daghmechi 2

1 Assistant Professor, Department of History, Shahid Bahonar University of Kerman

2 M.A. in Archeology, University of Tehran

چکیده [English]

The Hyrcani territory in the southeastern corner of the Caspian Sea is considered as one of the important states in ancient times. From the very beginning, accessing this land was vital for big powers like Iranians and was regarded as a mean of stabilizing the power and maintaining the territory from foreign invasions. The strategic importance of Varkana (Hyrcania), specially the military independence and the importance of the army organization pertaining to this land for Achaemenian was in such a way that it could be considered as a defense gate against different races' invasions. It actually played the role of a military base or a garrison which was employed by the Achaemenids for organization, confronting the western enemies and dealing with the western borders' issues. Nevertheless, this state and the Parthuva state were merged and placed under a Satrapi in different periods and often created a separate independent Satrapi. The time of this mergence and/or disintegration is of important issues that raised disagreements among researchers and can indicate the historical evolution of the aforementioned territory in Achaemenid period. In this research, we tried to study the exact time of mergence of the two states of Varkana and Parto and/or their independence in different periods of the Achaemenid period using historical documents and proofs and archeological findings. On the other hand, the importance of Varnaka was specified in terms of its military, strategic and economical aspects for the Achaemenid government and the role of this state in advancing the Achaemenian objectives in political and military grounds was determined.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hircania
  • parƟava
  • Achaemenian
  • Military Matters
  • Economic Characteristics
مراجع
منابع
- پیرنیا، حسن. (1362). تاریخ ایران باستان. تهران: دنیای کتاب.
- توین بی،آرنولد. (1379). جغرافیای اداری هخامنشیان. ترجمه‌ی همایون صنعتی‌زاده. تهران: بنیاد موقوفات دکتر افشار.
- داندامایف، محمد.آ. (1381).تاریخ سیاسی هخامنشیان. ترجمه‌ی خشایار بهاری. تهران: کارنگ.
- دیاکونف. (1383). تاریخ ماد. ترجمه‌ی کریم کشاورز. تهران: جامی.
- شیپمان،کلاوس. (1384). مبانی تاریخ پارتیان. ترجمه‌ی هوشنگ صادقی. تهران: فرزان روز.
- عباسی، قربانعلی. (1390). نرگس‌تپه‌ی دشت گرگان. تهران: گنجینه‌ی نقش جهان.
- مارکوارت، یوزف. (1383). ایرانشهر در جغرافیای بطلمیوسی. ترجمه‌ی مریو میراحمدی. تهران: طهوری.
- مشکور، محمدجواد. (2535). ایران در عهد باستان. تهران: اشرفی.
- Ammianus Marcellinus. (1956). Translation by John C.Rolfe, Vol. II. Willian Heinemann LTD. Cambridge Mussachusetts. London: Harvard university press.
- Arrian. (1954). Anabasis Alexanri. Books I-IV. Translation by E. Iliff Robson, Goberyas and Gdtas, Willian Heinemann LTD. Cambridge Mussachusetts. London: Harvard University press.
- Besenval, R. (1982). "Un mors achemenide en provenance da Gorgan". Iran. XX. London.
- Bivar, A.D.H. (1993). The political history of Iran under the Arsacids. The Cambridge history of Iran, vol. 3(?).EhsanYarshater (Ed.). London: Cambridge university.
- Briant, P. (1996). Histoire de l҆ empire perse de cyrus à Alexandre. librairie Arthème fayard. Paris.
- Briant, P. & R. Boucharlat. (2005). L archeologie de l'empire achemenid nouvelles recherches. college de france.
- Briant, P. (1982). Rois, Tributs et Paysans, Etudes sur les formations tributaires du Moyen- Orient ancient. Vol. 43. Paris: Annales littèraires de l ҆universitè de Boulevard Raspail.
- Brodersen, K. (2000). "Zwischen west und ost studien zur geschichte des Seleukidenreichs". (Studien zur Geschichtsforschung des Altertums, 5). Antiquariat Bergische. Hamburg, Deutschland.
- Cameron, G. (1937). Histoire de l҆ Iran antique.Paris: Payot.
- Cook, J.M. (1983). The Persian empire. London: the Chaucer press.
- Cook, J.M. (1993). The rise of the Achaemenids and establishment of their empire. The Cambridge history of Iran. Vol. 2. London: IlyaGershevitch, Cambridge University.
- Ctèsias de cnide. (2004). La perse l҆ Inde,traduit et commente par Dominique Lenfant. les Belles letres. Paris.
- Debeviose, N.C. (1968). A political history of Parthia. New York: Greenwood.
- Deshayes, J. (1973). "Rapport préliminaire sur le neuvième campagne de fouille à TurengTepe (1971)". Iran. 11: 141-52.
- Diakonoff, I.M.M. (1993). The Cambridge history of Iran. Vol. 2. IlyaGershevitch. London: Cambridge university.
- Francfort, H. & O. Lecomte. (2002). Irrigation et sociètè en Asie centrale des origines à l҆èpoqueachèmènide. in Annales historie. sciences sociales. 57 ͤ annèe) No. 3. (Ed.) de L҆ècole. Paris: Armand Colin.
- Freese, J.H. (1920). The library of Photius. Vol. 1. Translation by Christian Literatore. series 1 Greek texts. London and New York: the Macmillan Company.
- Frye, R.N. (1993). The Heritage of Persia. Costa Mesa. California: Mazda publishers.
- Frye, R.N. (1984). The history of ancient Iran. C.H. Beckscheverlagsbuchhandlung. München.
- Herodoti. (1927). Herodoti historiae. Book VII. recognovitbreviqueadnotationecriticainstraxit. Carolus Hude (Ed.). Tomus Posterior. Etypographeoclarendoniano. Oxonii.
- Herodotus. (1957). Book III and IV. Translation by A.D. Godley, William Heinemann Ltd. London: Cambridge Mussachusetts, Harvard University press.
- Hinz, W. (1969). Altiranische funde und forschungen. Berlin Walter de Gruyter & Co.
- Justin, Cornelius Nepos, Eutropius. (1853). Justin, Cornelius Nepos, Eutropius,Translation by Watson, John Selby, Covent Garden, London.
- Koch, H.M. (1993). Achämeniden studien. Wiesbaden, arrassowitz verlag.
- Kent. (1953). Old Persian, grammar, texts, lexicon, New Haven, American Oriental Society.
- Konig, F.W. (1934). Älteste Geschichte der Meder und Perser, Leipyig, J.C. Hinrichs҆sche Buchhandlung.
- Lecomt, O. (2007). "Gorgan and Dehistan: the north-east frontier of the Iranian empire". Actes de la conference British Academy Conference “After Alexander, Central Asia before Islam. Londres. Pp. 295-312.
- Lecomte, O. (2005). "The Iron age of northern Hyrcania". Iranica antiqua. Vol. XL. Pp. 461-478.
- Lecomte, O. (2000). "Vehrkânâ and Dehistan: late farming-communities of south-west Turkmenistan from the Iron Age to the Islamic period". Parthica. Vol. I: 135-170.
- Luckenbill, D.D. (1989). Ancient records of Assyria and Babylonia. Vol. II. London: Histories & mysteries of man LTD.
- Mallowan, M. (1972). "Cyrus the Great (558-529 B.C.)". Iran. Vol. 10. Pp. 1-17.
- Marquart, J. (1901). Eransahr nach der geographie des ps.Moses Xorenaci. Berlin: weidmannsche buchhandlung.
- Norman Sharp, R. The inscriptions in old Persian cuneiform of the Achaemenid emperors. central council of the 25th century of the foundathon of the Iranian empire, Shiraz.
- Pliny. (1947). Natural history.Book VI. Translation by H. Rackham, Willian Heinemann LTD. London: Cambridge Mussachusetts, Harvard university press.
- Pritchard, James B. (1953). "old Persian". American oriental series. Vol. 33. Connecticut. New Haven.
- Rawlinson, H.C. (1879). "The Road to Merv, Proceedings of the Royal Geographical Society and Monthly Record of Geography". New Monthly Series. Vol. 1. No. 3. Blackwell. Pp. 161-191.
- Riccardi, V. (1980). "Archaeological survey in the upper Atrek valley (Khorassan.Iran)". preliminary report, Mesopotamia. XV. Pp. 51-72
- Ronca, I. (1971). Geographie Ptolemaios 6, 9-21, Rom, Istituto italiano per il medio ed estremo oriente centro studi e scavi archeologgici in Asia.
- Sauer, E., H. OmraniRekavandi, T.J. Wilkinson & J. Nokandeh. (2012). Persia̕ s imperial power in late antiquity, The great wall of Gorgan and frontier landscapes of Sasanian Iran. The British Institute of Persian studies.
- Sherwin White, S. & A. Kuhrt. (1993). From Samarkhand to Sardis a new approach to the Seleucid empire. London: Duckworth.
- Spiegel, F.R. (1878). Eranische Alterthumskunde,Verlag von Wilheim Engelmann. Leipzig.
- Strabo. (1954). The geography of Strabo. Vol. V & VII. Translation by Horace Leonard Jones, Willian Heinemann. Cambridge Mussachusetts. London: Harvard University press.
- Syme, R. (1988). "The Cadusii in history and in fiction". The Journal of Hellenic Studies. Vol. 108.  Pp. 137-150.
- Vogelsan, W. (1988). Some observations on ochamenidhyrcania a combination of sources. Achaemenid history III method and theory. Ed by ameliekuhrt and hellensancisi and weerdenburg, neder land Institutvoor the nabijeoosten, Leiden.
- Vogelsang, W. (1992). "The rise and organization of the Achaemenid empire the eastern Iranian evidence" in Studies in the history of the ancient near east. Ed. M.H.Weippert. Vol. III. E.J. Brill. Leiden, New York.
- Walser, G. (1972). Beitrage zur Achamenidengeschichte, Franz steiner verlag GMBH,Wiesbaden.
- Xenophon. (1953). Xenophon cyropaedia, translation by J.S. Watson & Henry Dale, George Bell & sons York, London and New York.
- Бартольдъ,в. (1903).  историКо-гЕогрАфичЕсКIй оБзоръ ирАнА,типографiя в.кирщБАумА,дворц, плош.,д.м-ва финансовъ˝ ,с-пЕтЕрБургъ.
- ДандАмАЕв,  м.А. (1963). ирАнприп ЕрвьIxAxEMEнидAx(VI  в.дон.э), иэдАтЕльствовосточнойлитЕрАтурьI,москва.
- дьяконов,м.м, (1961). 'очЕрк  истории дрЕвнЕго ирАнА,издАтЕльство восточной литЕрАтурьI, москва.
تاریخ اسلام و ایران
دوره 24، شماره 23
پاییز 1393
آذر 1393
صفحه 167-192
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار