نویسنده

• حمید بصیرت منش

استادیار گروه تاریخ پژوهشکدهی امام خمینی و انقلاب اسلامی

چکیده

در سال‌های 1341 و 1342 که روحانیون ایران با پیشگامی آیت‌الله خمینی به مخالفت با اقدامات حکومت پهلوی برخاستند، منویات کلی آنان ازسوی حوزه‌ی علمیه‌ی نجف مورد حمایت و پشتیبانی قرار گرفت. در این میان، مواضع حمایتگرانه و همدلانه‌ی آیت‌الله خویی بیش از سایر علمای این حوزه بود و موجب دلگرمی روحانیان داخل ایران می‌شد. در این مقاله، مواضع ایشان دربرابر مسائلی چون مصوبه‌ی دولت اسدالله علم، رفراندم شاه، دستگیری و بدرفتاری با روحانیون، حمله به مدرسه‌ی فیضیه، دستگیری آیت‌الله خمینی و فعالان قیام پانزده خرداد، انتخابات مجلس شورای ملی و سایر حوادث و رخدادهای منتهی به تغییر دولت اسدالله علم در اسفند 1342 را مورد بررسی قرار دادیم. از این بررسی‌ها نتیجه گرفتیم که مواضع آیت‌الله خویی درمقایسه با مواضع سایر علما و مراجع تقلید (به‌جز امام خمینی) از لحن تندتر و شدیدتری برخوردار بوده است. فتوای ایشان در تحریم همکاری با دولت پهلوی از مهم‌ترین و کم‌نظیرترین فتواهای مراجع تقلید شیعه علیه حکومت در دوران پهلوی به‌شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها

• آیت‌الله ابوالقاسم خویی
• حوزه‌ی علمیه‌ی نجف
• نهضت روحانیون ایران
• آیت‌الله روح‌الله خمینی
• حکومت پهلوی

عنوان مقاله [English]

A study of stances of Ayatollah Khuie during clerics’ movement of Iran

نویسنده [English]

• Hamid Basiratmanesh

Assistant Professor, History Department, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution.

چکیده [English]

When the Iranian clerics, on the suggestion of Ayatollah Rohullah Khomeini, opposed the Pahlavi’s measures, their move was overall supported by the seminary of Najaf. However, the supportive stances of Ayatollah Khuie was stronger than those of other religious leaders of this seminary, encouraging the clerics inside Iran. The present article is an attempt to study Ayatollah Khuie’s stances towards issues such as Asadullah Alam’s cabinet proposals, Shah’s referendum, detention and persecution of the clerics, attack on the Faiziya Seminary, detention of Ayatollah Khomeini and activists of June 5, 1963 (Khordad 15, 1342) uprising, National Consultative Assembly’s elections and other developments which led to the downfall of Asadullah Alam’s cabinet in March 1963. A review of Ayatollah Khuie’s stances indicate that compared to other religious leaders and authorities, except Imam Khomeini, he had a more radical stance and advocated stronger reactions. His fatwa on prohibition of cooperation with the Pahlavi regime was among one of the most important fatwas of the contemporary Shia ulema.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Ayatollah Khuie
• Seminary of Najaf
• Clerics’ movement of Iran
• Ayatollah Khomeini
• Pahlavi regime