نویسندگان

• فاطمه جان احمدی ¹
• سیدمحمود سامانی ²

¹ دانشیار و عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه الزهرا

² دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی

چکیده

  دولت سلجوقیان (427-590 ه.ق) در ایران با مقطعی از امارت دیرپای اشراف (358 - 1343 ه.ق) در حجاز هم‌عصر بود. با وجود وجاهت سیاسی و استقلال معنوی اشراف، به دلیل سیطره‌ی آن‌ها بر حرمین شریفین، پیوسته از سیاست‌های دولت‌های قدرتمند هم‌جوار تأثیر می‌گرفت. در میان دولت‌های هم‌جوار، سلجوقیان سنّی‌مذهب که به عنوان حامیان نظامی خلافت عباسی و در زمره‌ی رقبای دولت فاطمیان شیعی در مصر شناخته شده بودند، با برخورداری از اقتدار و توان نظامی، همه‌ی تلاش خود را برای نفوذ در حرمین شریفین و همراه کردن امارت اشراف با سیاست‌های خود به کار بستند. در پژوهش حاضر ضمن توجه به تفاوت‌های مذهبی این دو دولت، دلایل روابط سیاسی اشراف با سلجوقیان و عوامل مؤثر بر پایایی روابط امارت اشراف و سلجوقیان را بررسی می‌کنیم. مطالعات توصیفی، تحلیلی و استنباطی مبتنی بر داده‌های کتابخانه‌ای نشان می‌دهند که سلجوقیان از برقراری این روابط، به دنبال کسب مشروعیت و احراز وجاهت برای دولت خود و عباسیان و کوتاه کردن دست فاطمیان از حرمین شریفین بودند. اشراف به دلیل نداشتن استقلال اقتصادی و اقتدار سیاسی- نظامی و نیاز داشتن به حفظ موجودیت سیاسی و تداوم امارت اشراف، به سلجوقیان متمایل بودند.

کلیدواژه‌ها

• مناسبات
• سلجوقیان
• اشراف
• حجاز
• حرمین شریفین عباسیان
• فاطمیان

عنوان مقاله [English]

the Ashraf of Hijaz and Saljooqs Affair

نویسندگان [English]

• Fatemeh Janahmadi ¹
• Sayyed Mahmud Samani ²

¹ Associate Professor, Department of History, Alzahra University

² PhD student in Islamic History and Civilization, Ma’aref University

چکیده [English]

Contemporary to Saljooqs (427-590 H.), the Ashraf (Aristocrate) of Hijaz rule (358-1343 H.) was constantly intervened  by neighborings for enjoying the authority over the two sancturies ( Haramayn Sharifayn). As Abbasid military supporters and Fatimid rivals, Saljooqs made a great effort to penetrate to the Ashraf’s to make political agreements. Regarding a religious distinction between the two states, this research studies on the reasons and influential elements on making a long lasting affair between Ashraf and Saljooqs. Based on descriptive, analytic and inferential study, the research finds that Saljooqs were not only after legitimacy and after justification for both themselves and Abbasids; they also sought to cut the hands of Fatimids from the two sanctuaries. On the other hand, Ashraf were keen to keep and continue their political existence for the lack of economic, political and military independence

کلیدواژه‌ها [English]

• Affair
• Ashraf of Hijaz
• Saljooqs
• Abbasids
• Fatimids
• the two sanctuaries (Haramayn Sharifayn)