نویسندگان

• جهانبخش ثواقب ¹
• غلامرضا ذوالفقاری ²

¹ دانشیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان

² دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه لرستان

چکیده

  اولین کانون قدرتی که مورد حمله‌ی اسماعیل صفوی، پس از خروج از گیلان در سال 905 ه.ق قرار گرفت، دولت شروانشاهان بود که بر ایالت مهم شروان حکومت می‌کرد. بی‌شک انتقام‌گیری از شروانشاهان به دلیل قتل جنید و حیدر (پدر و جد اسماعیل)، آزمایش توان رزمی نیروها پیش از درگیری با قدرت ترکمنی مستقر در آذربایجان و تدارک پشتوانه‌ی مالی از طریق کسب غنایم سرشار ایالت شروان، در تصمیم اسماعیل در انتخاب شروان به عنوان نقطه‌ی آغازین عملیات نظامی خویش مؤثر بوده‌اند. در این رویارویی، شروانشاهان که قدرت خویش را از دست دادند، پس از مدتی کشمکش و ستیزه­جویی، به برقراری مناسبات حسنه با شاه اسماعیل تن دادند. در این مقاله، مناسبات شاه اسماعیل صفوی با شروانشاهان در محدوده‌ی زمانی سال‌های 906 تا 930 ه.ق و عوامل مؤثر در شکل‌گیری این روابط را بررسی و تحلیل کردیم و به این نتیجه رسیدیم که انگیزه­ی اصلی اسماعیل در پایان بخشیدن به سلسله­ی محلی شروانشاهان، هموار کردن زمینه­ها برای دستیابی به قدرت سیاسی در ایران بود؛ زیرا هدف نهایی او براندازی دولت ترکمنان آق‌قویونلو و برچیدن بساط ملوک‌الطوایفی از ایران و دستیابی به تاج و تخت سلطنت و تأسیس دولت بود. اسماعیل بر اساس تجارب پیشین، برای جلوگیری از هرگونه اتحاد و تبانی دولت شروانشاهی با دولت ترکمنی، در گام نخست به شروان لشکر کشید و شروانشاهان را از سر راه خود برداشت. 

کلیدواژه‌ها

• صفویه
• شروانشاهان
• شروان
• شاه اسماعیل اول
• فرخ‌یسار
• شیخ شاه

عنوان مقاله [English]

The Analysis of Shah Ismail’s Relationship with The Shervanshahan (1500-1542)

نویسندگان [English]

• Jahanbakhsh Savagheb ¹
• Gholamreza Zolfaghari ²

¹ Associated Professor, Department of History, University of Lorestan

² MA in History of Islamic Iran, University of Lorestan

چکیده [English]

In his first attach, after being evacuated from Gilan in 1500, Ismail targeted at Shervanshahan government who were ruling at Shervan. Undoubtedly a revenge motivation due to the murder of Joniyd and Heydar, father and grandfather of Ismail, committed by Shervanshahan, testing fighting power force before the conflict with Azerbaijan Torkamini power, and providing financial support through the capture of state of Shervan’s rich spoils his summation, have been effective in choosing Shervan as the starting point of their military operations. In this confrontation, the rulers of Shervan who had lost their power, gradually were forced to seek good relations with Shah Ismail after some struggles and conflicts. In this paper, relations of the Safavid Shah Ismail and Shervanshahan in the range of 906 to 930, and effective factors of development of this relationship is analyzed. The finding suggests that the key motivation of Shah Ismail to put an end to Local Dynasty of Shervan, was paving the way for seeking political power in Iran. His ultimate goal was overthrowing the government Turkmen Aqqoyonlu and dismantle feudal throne and to establish the state. Based on previous experiences in order to prevent the union and government collusion of Shervanshahid and Torkmanid governments, at the first step Ismail took invaded Shervanshahan and stripped off them of power.

کلیدواژه‌ها [English]

• Safavid
• Shervanshahan
• Shervan
• Shah Ismail l
• Farrokhyasar
• Shykhshah