نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• نصرالله صالحی

دکترای تاریخ ایران اسلامی از دانشگاه تهران

چکیده

با مرگ شاه عباس یکم و روی کار امدن شاه صفی،دولت صفوی از جهت داخلی و خارجی دچار مشکلات به گونه‌ای موجب از بین رفتن اقتدار عصر شاه عباس یکم گردید.در عرصه روابط خارجی دولت صفوی با دو جنگ ناخواسته از سوی عثمانی مواجه شد.سلطان مراد چهارم،در 1044ه.ق با لشکری بزرگ به مرزهای شمال‌غربی ایران حمله کرد و با تصرف ایروان بخشی از قفقاز را به خاک عثمانی ضمیمه ساخت.سپس به تبریز تاخت و این شهر را ویران کرد.اگر چه این حادثه‌ی تلخ هفت ماه و نیم بعد،با رشادت بی‌نظیر سپاه قزلباش جبران شد و بار دیگر ایروان به آغوش ایران بازگشت،اما باز پس‌گیری ایروان برای دولتمردان عثمانی به ویژه شخص سلطان مراد آنچنان گران آمد که او بار دیگر در 1048ه.ق به بغداد لشکرکشی کرد و بعد از نبردی سخت میان طرفین،این شهر به تصرف عثمانی درآمد و دولتمردان صفوی با تن دادن به این شکست بزرگ و تلخ حاضر شدند معاهده صلح زهاب را امضا کنند.به این ترتیب عراق عرب که از جهات گوناگون به ویژه از نظر ایدئولوژیک برای دولت صفوی اهمیت بسیار داشت،از ایران جدا شد و به عثمانی پیوست.در این مقاله علل و نتایج لشکرکشی عثمانی به ایروان و تبریز به ویژه با استناد به منابع ترکی عثمانی بررسی می‌شود

کلیدواژه‌ها

• سلطان مراد چهارم
• شاه صفی
• ایروان
• تبریز
• عثمانی
• صفویه

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

Sultan Murad IV's campaign to Yerevan and Tabriz: causes and results

نویسنده [English]

• NasrAllah Salehi

PhD in History of Islamic Iran from the University of Tehran