نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار تاریخ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا.ا تهران، ایران

چکیده

در دهۀ 1320ش. با هجوم انبوهی از افراد مستمند از شهرهای کوچک و مناطق روستایی به شهرهای بزرگ، برنامه­ ها و سیاست­ های اجتماعی مختلفی به منظور رسیدگی به این افراد در دستور کار قرار گرفت. با این حال، اصلی­ ترین مشکل رسیدگی به این مستمندان، نبود منابع مالی مشخص برای این منظور بود؛ به همین دلیل در آذر 1331ش. یک لایحۀ قانونی به تصویب رسید که براساس آن از هر لیتر بنزین مصرفی داخلی کشور، بیست دینار عوارض برای جمع‌آوری و به کار گماردن متکدیان أخذ می­ شد. با تأمین منابع مالی لازم، در سال 1331ش. در شهرهای مختلف کشور نهادهایی با عنوان کمیسیون­ های کمک به مستمندان، به منظور رسیدگی به این افراد تشکیل شد. با وجود این اقدامات، در دهۀ 1330ش. بحران حضور مستمندان در شهرهای بزرگ تشدید شد و این امر موجب انحلال این کمیسیون­ ها در سال 1338ش. و جایگزین شدن نهادی تازه‌تأسیس با عنوان «سازمان اردوهای کار» به جای آنها شد. بر این اساس، پرسش اصلی نوشتۀ حاضر این است که چرا چنین کمیسیون­ هایی نمی ­توانستند مشکل مستمندان را در سطح کشور حل کنند و چرا سازمان اردوهای کار جایگزین این نهاد شد. با توجه به این مقدمات،‌ در این نوشته ابتدا تشکیل این کمیسیون­ ها و تغییرات صورت‌گرفته در آنها تا سال 1338ش. بررسی شده است. سپس سعی شد با توجه به این توصیف، مشکلات این کمیسیون­ ها در این فاصلۀ زمانی شرح داده شده و در آخر نشان داده ­شود که چرا ساختار و خدمات چنین کمیسیون ­هایی به سبب شدت داشتن بیکاری پنهان در مناطق روستایی، نمی ­توانست مشکل مستمندان را در سطح کشور حل کند.   

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Crisis in the Anti-Poverty Commissions and the formation of the organization of labor camps: 1952-1959

نویسنده [English]

  • Mohammad Javad Abdolahi

Assistant Professor of History, National library and Archives of Iran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

With the influx of large numbers of poor people from small towns and rural areas to large cities in the 1940s, various programs and social policies were put on the agenda to deal with these people. However, the main problem in dealing with this needy population was the lack of specific financial resources for this purpose. For this reason, a bill was passed in December 1952 under which a certain amount of tax was levied on every liter of gasoline consumed in the country in order to collect and employ beggars. in 1952, institutions called anti-poverty commissions were created in various cities around the country to take care of these people. Despite these measures, the crisis of the indigent population in the big cities worsened in the 1950s, leading to the dissolution of these commissions in 1959 and their replacement by a newly created institution called the Organization of Labor Camps. In this context, the main question of the present study is why such commissions could not solve the problem of indigent population at the state level. According to these measures, the present study aimed to investigate the formation of these commissions and their changes until 1959. Then, the problems of these commissions during this period are described according to this description, and finally, an attempt was made to show why the structure and performance of such commissions were not able to solve the problem of the poor in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The needy population
  • Begging
  • Anti-Poverty Commissions
  • Gasoline taxes
- اداره کل مطالعات نیروی انسانی و آمار (1345)، بررسی­های مسائل نیروی انسانی، ج4، تهران: وزارت کار و امور اجتماعی.
- اعتماد، گیتی (1363)، «مهاجرت در ایران در دهه­های اخیر: 1335-1355» ، در: حسامیان، فرخ و دیگران، شهرنشینی در ایران، تهران، انتشارات آگاه، ، صص 75-129.
- اکبری، محمدعلی (1383)، بررسی برنامه­ریزی دولتی در حوزه تأمین اجتماعی ایران(1320-1357)، تهران: مؤسسۀ عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
- اکبری، محمدعلی (1395)، رفاه اجتماعی در ایران معاصر، تهران: مؤسسۀ عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
- عظیمی، فخرالدین (1372)، بحران دموکراسی در ایران (1320-1332)، ترجمۀ عبدالرضا هوشنگ ­مهدوی و بیژن نوذری، تهران: نشر البرز.
- قانون مجازات عمومی [بی­تا]، [بی­جا]: مطبعه برادران باقرزاده.
- قوانین موضوعه و مصوبات دوره هجدهم قانونگذاری (1334)، به ترتیب تاریخ تصویب، تهران: مجلس شورای ملی، اداره مطبوعات و اطلاعات.
- کانون کارآموزی کشور [بی­تا]، کارنامه سال 1350، [بی­جا]: [بی­نا].
- مالجو، محمد (1400)، کوچ در پی کار و نان؛ فاعلیت منفعلانۀ مستمندان آذربایجان از 1327 تا 1329 خورشیدی، تهران: انتشارات اختران.
- ملک­زاده، الهام (1397)، موسسات خیریه رفاهی-بهداشتی ایران در دوران پهلوی دوم (1320 تا 1357 شمسی)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 230034323.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 230034323.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 29008475.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 2930110701.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 2930113839.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293023496.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293028490.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293029628.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293031437.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293056651.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293060032.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293071748.
-سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 293098121.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 29709992.
-سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 35001965.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 35006534.
- سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، سند شمارۀ 3800273.
 
- Davies, Stephen (2003), Empiricism and history, NewYork: Palgrave Macmillan.
 
Akbari, Mohammad Ali (2004). a survey of government planning in the social security field of Iran. Tehran: Social Security Organization Research Institute
Akbari, Mohammad Ali (2016), Social Welfare in Contemporary Iran, Tehran: Social Security Organization Research Institute.
Azimi, Fakhruddin (1993), Iran, the crisis of democracy, Translated by Abdolreza Hooshang Mahdavi and Bijan Nozari. Tehran: Alborz. [In persian]
Etemad, Giti, "Immigration in Iran in recent decades: 1335-1355", in Iran: Hessamian, Farrokh, shahrneshini, Tehran: Āgah. Pp. 1335-1355.
General Department of Manpower Studies and Statistics (1966). Barresiha-ye masel-e niro-ye ensani. Jeld-e chaharom. Tehran: Ministry of Labour and Social Affairs.  
Malekzadeh, Elham (2018). The charity institutions of hygienic-welfare in Iran (the second Pahlavi era, 1941-1979). Tehran:  Research Institute for Humanities and Cultural Studies
Maljoo, Mohammad (2021). Migration in search of work and bread: Passive activity of the poor of Azerbaijan from 1948 to 1950, Tehran: Aḵtarān.
National Internship Center (n.d) yearbook of1350 , No placed.
Public Punishment Law (n.d). No placed: maṭba‘e-ye Barādarān-e Baqerzādeh.
Subject laws and approvals of the 18th legislative period (1955). Tehran:  Maǰles-e šorāy-e Mellī,  Edāre-ye Maṭbūāt va Eṭelā‘āt.
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 230034323
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 29008475
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 2930110701
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 2930113839
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 293023496
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 293028490
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 293029628
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 293031437
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 293056651
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 293060032
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 293071748
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 29709992
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 35001965
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 35006534
Sāzmān-e Asnād va Ketābḵāneh-e Mellī-ye Iran (SAKMA), document number: 3800273