نویسنده

• محمد خداوردی تاج آبادی

استادیاردانشگاه آزاداسلامی واحد سیرجان

چکیده

ایران عصر قاجار شاهد ظهور فرقه جدیدی در مذهب تشیع به نام شیخیه شد. این فرقه پس از مرگ دومین رهبر آن، سیدکاظم رشتی، دچار انشعابات درون‌گروهی شد؛ آن‌چنان که هر یک از شاگردان او براساس اجتهاد خود، به بسط آرا و دیدگاه‌های دو رهبر نخست و ترویج شیخی‌گری پرداختند. یکی از آنان حاج محمد کریم‌خان کرمانی بود که با شرح یکی از اصول اعتقادی شیخیه، یعنی رکن رابع، شاخه مستقلیِ از شیخیه، یعنی شیخیه کرمان را به وجود اورد. پس از مرگ او، شیخیه کرمان با بحران جانشینی مواجه شد و به ترتیب دو پسر او، حاج محمد رحیم‌خان و حاج محمدخان، هر یک مدتی زعامتِ شیخیه کرمان را عهده‌دار شدند و بدین ترتیب دو شاخه دیگر از شیخیه کرمان به وجود آمد. همچنین حاج محمدخان، سومین رهبر شیخیه کرمان، پس از رسیدن به قدرت به ترویج رکن رابع و فروعات آن پرداخت. این موضوع حساسیت و خشم علمایِ شیخی شهرهای دیگر را برانگیخت و زمینه‌های جدایی آنان را از شیخیه کرمان فراهم آورد. از این‌رو بار دیگر شیخیه کرمان با انشعابات داخلی مواجه شد؛ اما حاج محمدخان با تألیف کتاب‌ها و رسائل مستقل و پاسخ به شبهات آنان کاملاً این فرقه را از دیگر شاخه‌های شیخی جدا کرد.

کلیدواژه‌ها

• کرمان
• حاج محمد کریم‌خان
• باقریه
• ناطقیه
• شیخیه

عنوان مقاله [English]

Disagreements of Sheikh Kerman with other Sheikh sects and its divisions after the death of the founder of this sect Haj Mohammad Karim Khan Kermani in the Qajar period

نویسنده [English]

• Mohammad khodaverdi

Assistant Professor of Islamic Azad University, Sirjan Branch