نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
2 کارشناس ارشد تاریخ دوره ایران اسلامی دانشگاه اصفهان
چکیده
از قدیمی ترین ایام تاکنون، قضاوت و دادرسی همواره از مسائل مهم جوامع بشری به شمار آمده است. در ایران نیز، در ادوار مختلف چه در دوران پیش از اسلام و چه در دوران اسلامی، امر قضاوت از مهم‌ترین امور حکومتی و از کارکردهای مهم نهاد شاهی محسوب می شد؛ به گونه‌ای که سلطان در رأس امور قضایی قرار داشت و قدرت قضایی از جانب وی به قاضیان تفویض می‌شد و قضات، نایبان سلطان در این امر مهم به شمار می‌آمدند. به علاوه، فرمان سلطان در کنار تعالیم دینی و عرف از مبانی مهم قضاوت بود. در دوران حاکمیت تیموریان بر این سرزمین نیز همین وضعیت حاکم بود. در این دوره نیز قضاوت از کارکردهای مهم سلاطین بود؛ به گونه‌ای که سلطان، خود به عنوان عالی‌ترین مرجع قضایی در محکمه مظالم به دادخواهی‌ها رسیدگی می‌نمود، عالی‌ترین مقامات قضایی نظیر قاضی‌القضات توسط وی منصوب می‌شدند و حکم و فرمان وی در تعیین، تبدیل و تخفیف مجازات‌ها در سایر محاکم قضایی تأثیرگذار بود. در این دوره، قضات براساس شریعت اسلامی، عرف و فرمان سلاطین به قضاوت می‌پرداختند. یاسای چنگیزی نیز تا سال 815 ق. از مبانی مهم قضاوت عرفی در این دولت به شمار می‌آمد، تا اینکه در این سال توسط شاهرخ لغو گردید و این واقعه مهم‌ترین تحولی بود که در سیاست قضایی سلاطین این دوره رخ داد.از این‌رو در پژوهش حاضر، نگارنده به روش توصیفی و تحلیلی و با استناد بر منابع کتابخانه‌ای و اسناد موجود، ضمن بررسی مبانی قضایی دوره تیموریان، به بررسی سیاست قضایی چند تن از سلاطین این دوره همچون تیمور، شاهرخ، الغ‌بیگ، ابوسعید و سلطان حسین بایقرا می‌پردازد
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Judicial policy of the Timurid sultans
نویسندگان [English]
- Fereydoon Allahyari 1
- Masoomeh Samaei 2
- Vahid Abedinpoor 2
1 Associate Professor, Department of History, University of Isfahan
2 M.A of History in Islamic Iran, University of Isfahan
کلیدواژه‌ها [English]
- Timurids
- Verdict
- Timurid sultans
- Judicial policy
)