نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 استاد گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره)، قزوین، ایران

3 دانشیارگروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره)، قزوین، ایران

4 استادیار گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات و علوم‌انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

مقالۀ حاضر به موضوع سهم صنعت چای در دورۀ ملی‌شدن نفت ایران اختصاص دارد و نقش این صنعت را در تحقق اقتصاد بدون نفت ارزیابی می‌‌کند. این مقاله بر اساس اسناد منتشرنشدۀ سازمان اسناد ملی ایران و اسناد وزارت امور خارجه تدوین شده و برای فهم بهتر موضوع به روزنامه‌‌ها و برخی منابع منتشرشده تکیه کرده است. بر اساس روش توصیفی-تحلیلی، مطالعۀ‌‌ حاضر نشان می‌دهد که فرازوفرود واردات محصول چای در زمان تحریم‌‌‌‌های اقتصادی دورۀ‌‌ ملی‌شدن صنعت نفت چگونه بوده و دولت وقت برای صرفه‌جویی در مصرف ارز، از چه راه‌‌هایی برای گسترش تولیدات داخلی نائل آمده و چگونه توانسته است کمبودهای ارزی خود را جبران کند. بنابراین، پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که آیا سیاست محدودکردن واردات و توسعۀ تولید داخلی محصول چای، توانسته است معضلی مهم از مشکلات عدیدۀ دولت را برطرف کند یا خیر. نتایج تحقیق نشان می‌دهد علی‌رغم اقدامات دولت در زمینۀ افزایش تولید چای و ممانعت از ورود بی‌رویۀ آن به کشور، این محصول نتوانسته است نقش شایان توجهی در اجرای برنامۀ اقتصاد بدون نفت ایفا کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Tea Industry and Oil-Free Economy in the National Government of Iran (1951-1953)

نویسندگان [English]

  • Zahra Talaei Hatam 1
  • Hossein Abadian 2
  • Mohsen Bahramnezhad 3
  • Mohammad Bakhtiari 4

1 PhD Student, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

2 Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

3 Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

4 Assistant Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

This article deals with the tea industry's contribution to Iran's economy during the oil nationalization movement and assesses the role of the tea industry in achieving the oil-free economy policy in the National government. This article is based on unpublished documents from the National Iranian Documents’ Organization and the Ministry of Foreign Affairs Records also in order to enhance our understanding of the situation  newspapers and some other published sources have been emphasized onto depict the importance of the issue. The research method of this study is that of an descriptive-analytical approach, thus this study seeks to show how the ups and downs of tea imports were during the economic sanctions in the period of oil nationalization and how the government managed to expand the domestic production of tea to save money, also what role this industry played to compensate the currency shortages. Therefore, the main question of this paper is whether the policy of restricting imports and developing domestic tea production could have solved an important problem amongst the  many problems of the national government or not. The results show that despite the government's efforts to increase tea production and prevent its unauthorized entry into the country, the product failed to play a significant role in implementing the oil-free economy program.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National Government
  • Oil-Free Economy
  • Currency Savings
  • Tea Industry
منابع
کتاب‌ها و مقالات
تواناییان فرد، حسن (1362) دکتر محمد مصدق و اقتصاد، بی‌جا: علوی.
خامه‌ای، انور (1375) اقتصاد بدون نفت ابتکار بزرگ دکتر مصدق، تهران: ناهید.
ساجدی، عبدالله (1388) «اصل چهار ترومن و گسترۀ فعالیت آن در ایران»، نشریۀ پیک نور، دورۀ 7، شمارۀ 2، صص130-120.
اسناد
ادارۀ اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه (استادوخ)، سند شمارۀ 8-73p-11k-1330
___________________________________، سند شمارۀ 20-48p-11k-1330
___________________________________، سند شمارۀ 56-50.2p-11.3k-1330
___________________________________، سند شمارۀ 43-68p-11.4k-1330
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما)، شناسۀ سند 3-2431-230
_________________________، شناسۀ سند 0052-030277-230
_________________________، شناسۀ سند 0053-030277-230
_________________________، شناسۀ سند 0061-030277-230
_________________________، شناسۀ سند 0090-030277-230
_________________________، شناسۀ سند 0116-030277-230
_________________________، شناسۀ سند 0122-030277-230
_________________________، شناسۀ سند 0155-030277-230
_________________________، شناسۀ سند 006-004774-240
_________________________، شناسۀ سند 007-004774-240
_________________________، شناسۀ سند 0019-004774-240
_________________________، شناسۀ سند 0036-088555-240
_________________________، شناسۀ سند 0047-020193-240
_________________________، شناسۀ سند 196-27165-240
_________________________، شناسۀ سند 88-004438-240
_________________________، شناسۀ سند 0041-090669-240
_________________________، شناسۀ سند 0049-090669-240
_________________________، شناسۀ سند 0073-090669-240
نشریات
اطلاعات، شمارۀ7845، 9 تیر 1331.
_____، شمارۀ 7785، 25 فروردین1331.
_____، شمارۀ 7881، 25 مرداد 1331.
_____، شمارۀ 7653، 8 آبان 1330.
_____، شمارۀ 7884، 2 مرداد 1331.
_____، شمارۀ 8008، 2 بهمن 1331.
_____، شمارۀ 8110، 16 خرداد 1332.
._____، شمارۀ 8733 ، 25 خرداد 1331.
باختر امروز، شمارۀ 760، 10 اسفند 1330.
______، شمارۀ763، 4 اسفند1330.
_______، شمارۀ 779، 11 فروردین 1331.
_______، شمارۀ 825، 8 خرداد 1331.
_______، شمارۀ 886، 23 مرداد 1331.
_______، شمارۀ 962، 1 آذر 1331.
_______، شمارۀ 1010، 6 دی 1331.
_______، شمارۀ 1112، 9 خرداد 1332.
مجلۀ بانک ملی ایران، شمارۀ 121، فروردین 1331.
_____________، شمارۀ 136، تیر 1332.
 
List of sources with English handwriting
Edāre Asnād va Tārīḵ Dīplomāsī-ye Vezārat-e Omūr-e Ḵāreǰe (ESTADUḴ), Document ID1330-K11-p.73 p.8. [In Persian]
Edāre-ye Asnād va Tārīḵ Dīplomāsī-ye Vezārat-e Omūr-e Ḵāreǰe (ESTADUḴ), Document ID1330-K11-p.48 p. 20. [In Persian]
Edāre-ye Asnād va Tārīḵ Dīplomāsī-ye Vezārat-e Omūr-e Ḵāreǰe (ESTADUḴ), Document ID 1330-k11.3-p. 50.2p. 56. [In Persian]
Edāre-ye Asnād va Tārīḵ Dīplomāsī-ye Vezārat-e Omūr-e Ḵāreǰe (ESTADUḴ), Document ID 1330-k11.4-p. 68p. 43. [In Persian]
Ḵāmeī, Anvar(1375 Š.), Eqteṣād-e Bedūn-e Naft Ebtekār-e Bozūrg-e Doctor Moṣaddeq, Tehrān: Nāhīd. [In Persian] 
Sāǰedī, Abdollāh(1388 Š.), “Principle 4 Truman and the scope of its activities in Iran” , Journal of Peyk Noor, Vol.7, No. 2. [In Persian]
   Newspapers
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 1010, (šanba 1331/10/06 Š).
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 1112, (šanba 1332/03/09 Š).
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 760, (šanba 1330/12/10 Š).
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 763, (Yekšanba 1330/12/04 Š).
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 779, (Došanba 1331/01/11 Š).
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 825, (Panǰšanba 1331/03/08 Š).
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 886 (Panǰšanba 1331/05/23 Š).
Rūznāme-ye Bāḵtare-emrūz, No. 962, (šanba 1331/09/01 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 7653, (Čāhāršanba 1330/08/08 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 7785, (Došanba 1331/01/25 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 7845, (Došanba 1331/04/09 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 7881, (šanba 1331/05/25 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 7884, (Panǰšanba  1331/05/02 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 8008, (Panǰšanba 1331/11/02 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 8110, (šanba 1332/03/16 Š).
Rūznāme-ye Eṭelā‘āt, No. 8733, (Yekšanba 1331/03/25 Š).
Documents
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMA), Document ID 230-030277p. 61. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 230-030277p. 52. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 230-030277p. 53. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 230-030277p.90. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 230-030277p.116. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 230-030277p.122. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 230-030277p.155. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-004774p. 6. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-004774 p.7. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-004774 p. 19. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-088555 p.36. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-020193 p.47. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-27165 p.196. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-004438p.88. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-090669 p.41. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-090669 p.49. [In Persian]
Sāzmān Asnād va Ketābḵāne Mellī-ye Iran (SĀKMĀ), Document ID 240-090669  p.73. [In Persian]
Tavānaīyān fard, Ḥassan(1362 Š.), Doctor Moḥammad-e Moṣaddeq Va Eqteṣād, (Nd): ʻAlavī. [In Persian] 
The Journal of Bank Mellī Iran, No. 121, (Farvardīn 1331 Š).
The Journal of Bank Mellī Iran, No. 136, (Tīr1332 Š).