نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشیار علوم سیاسی مرکز پژوهشی تمدن اسلامی و دین‌پژوهی پیامبر اعظم(ص)؛

چکیده

پیشینۀ چالش مفاهیم مدرن سیاسی با مفاهیم سنتی، به عصر سید جمال‌الدین اسدآبادی و به او می‌رسد. پس از او نیز انسان ایرانیِ معاصر، متحیر از این واقعه، در دوراهیِ روی‌آوری به این «مفاهیم مدرن» یا آن «مفاهیم سنتی» قرار گرفت و به همین دلیل در حل دوگانگی حاکمیت مفاهیم مدرن و سنتی بر حیات سیاسی خود، به‌ویژه در عرصۀ دو مفهوم کلیدی «حکومت» و «خلافت» ناتوان مانده بود. این پژوهش در پی پاسخگویی به این سؤال است که در این میان، انسان این عصر چه باید می کرد؟ تلاش برای نشان دادن فرایند دستیابی به راه حلی در این زمینه، از جمله مسائلی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده و چگونگی روش بومی‌سازی عالمی چون سید جمال‌الدین اسدآبادی مورد بررسی قرار گرفته است.
تلاش برای یافتن پاسخ این سؤال، مقالۀ حاضر را به گزینش چند مفهوم مدرن و بررسی آن در دستگاه معنایی سید جمال، ذیل دو مفهوم کلیدی حکومت و خلافت کشانده است. دستاورد این بررسی نشان می‌دهد که روش بومی‌سازی سید جمال، بر تحمیل معانی سنتی بر مفاهیم مدرن سیاسی یا تحمیل سنت شرقی بر مدنیت غربی (سنت‌خواهی مقتدرانه) استوار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sayyid Jamal; Imposing the Traditional Meaning of Caliphate on the Modern Concept of Government

نویسنده [English]

  • Morteza Shirody

Associate Professor of Political Science, Payambar Azam Research Center for Islamic Civilization and Religious Studies

چکیده [English]

The first conflict between modern political concepts and traditional concepts dates back to the time of Sayyid Jamal al-Din Asadabadi and to him. After him, the contemporary Iranian man has been confused in whether inclining towards modern concepts or traditional concepts and therefore, has been unable in resolving the duality of domination of modern and traditional concepts on his political life. But what must be done? The present article seeks to show the process of reaching a solution in this regard. This article investigates the method of localization of a scholar like Sayyid Jamal al-Din Asadabadi. In an attempt to find the answer to the research question, the present article had to choose some modern concepts and analyze them in Sayyid Jamal’s semantic system. The results of this study show that the method of localization of Sayyid Jamal, with the argument of maintaining originality, is based on imposing the traditional meaning on modern political concepts or imposing the eastern tradition on western civilization (authoritarian tradition-seeking).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sayyid Jamal
  • Tradition
  • Caliphate
  • Government
 
منابع و مآخذ
- اسدآبادی، سید جمال‌الدین (1349)، نامه‌های سید جمال‌الدین اسدآبادی، گردآوری ابوالحسن اسدآبادی، تهران: کتاب‌های پرستو.
- .............................................. (1312)، مقالات جمالیه، گردآوری میرزا لطف‌الله‌خان اسدآبادی، تهران: انتشارات اسلامی.   
- .............................................. [بی‌تا]، عروۀ الوثقی، ترجمه زین‌العابدین کاظمی، ج1، تهران: حجر.
- اسدآبادی، میرزا لطف‌الله‌خان (1304)، شرح حال و آثار سید جمال‌الدین اسدآبادی، تهران: انتشارات ایرانشهر.
- الحسینی اسدآبادی، سیدجمال‌الدین (1379الف)، نامه‌ها و اسناد سیاسی-تاریخی، به کوشش و تحقیق سید هادی خسروشاهی، تهران: کلبه شروق.                                                                                                                  
- الحسینی اسدآبادی، سید جمال‌الدین (1379ب)، مجموعه رسائل و مقالات، به کوشش سید هادی خسروشاهی، تهران: کلبه شروق.
- عنایت، حمید‌ (1362)، اندیشه‌ سیاسی‌ در اسلام‌ معاصر، ترجمۀ‌ بهاءالدین‌ خرمشاهی، تهران: خوارزمی.   
- کاتم، ریچارد (1371)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمۀ احمد تدین، تهران: کویر.                                                
- لیپست سیومن، مارتین (1383)، دائرۀ المعارف دموکراسی، ترجمۀ کامران فانی و نورالله مرادی، تهران: وزارت امور خارجه.
- مخزومی، محمد (1931)، خاطرات‌ جمال‌الدین‌ الافغانی‌ الحسینی، بیروت: [بی‌نا].
- مدرسی چهاردهی، مرتضی (1343)، سید جمال‌الدین اسدآبادی،تهران: انتشارات مجله ماه نو.   
- وزارت امور خارجه انگلیس (1379)، ترجمۀ گزیده‌ای از اسناد وزارت خارجه انگلیس در باره سید جمال‌الدین اسدآبادی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، تهران: کلبه شروق.    
List of sources with English handwriting
- Ābādeyān, Hossein (1388 Š.), Mafāhīm va Andīšeh-ye Jadīd: Darāmadī bar Mašrūṭeh-ye Irān, Tehran: Kavīr. [In Persian]
- Ājūdānī, Māšā allāh (1387 Š.), Mašrūṭeh-ye Irānī, Theran: Aḵtarān. [In Persian]
- Asadābādī, Mīrzā Lotṭf allāh Ḵān (1304 Š.) Šarḥ-e Ḥāl va Āṯār-e Sayed Jamāl al-Din Sasadābādī, Tehran: Erānšahr. [In Persian]
- Asadābādī, Sayyid Jamāl al-Din (1379), Majmūʻa Rasālāt va Maqālāt, ed. Sayed Hādī Ḵosrošāhī, Tehran: Kolbeh Šorūq. [In Persian]
- Asadābādī, Sayyid Jamāl al-Din (1312 Š.) Maqālāt-e Jamālīyeh, Gathered by Mīrzā Lotṭf allāh Ḵān Asadābādī, Tehran: Eslāmī. [In Persian]
- Asadābādī, Sayyid Jamāl al-Din (1349 Š.), Nāmehā-ye Sayed Jamāl al-din Asadābādī, Gathered by Abul Ḥassan Asadābādi, Tehran: Ketābhā-ye Parastū. [In Persian]
- Asadābādī, Sayyid Jamāl al-Din (1379 Š.), Nāmehhā va Asnād-e Sīyāsī-Tārīḵī, ed. Sayed Hādī Ḵosrošāhī, Tehran: Kolbeh Šorūq. [In Persian]
- Asadābādī, Sayyid Jamāl al-Din, Nīčerīya, Qom: Dafrar-e Entešārāt-e Eslāmī. [In Persian]
- Asadābādī, Sayyid Jamāl al-Din, ʿOrvat al-voṯqā, translated by Zeyn al-Ābedīn Kāzemī, Vol. 1, Tehran:  Hajar. [In Persian]
- Aštarīyān, Keyūmarṯ (1379 Š.), “Boomī kardan-e ʻOlūm-e Sīyāsī dar Irān,” Majal-ye Dāneškadeh-ye Ḥoqūq va ʻOlūm-e Sīyāsī, No. 47. [In Persian]
- ʻEnāyat, Ḥamīd (1362 Š.), Andīšeh-ye Sīyāsī dar Eslām-e Moʻāṣer, Translated by Bahā al-Din Ḵorramšāhī, Tehran: Ḵārazmī. [In Persian]
- Fayrahī, Davood (1381 Š.), Qodrat, Dāneš va Mašrūʻeyyat dar Eslām, Tehran: Našr-e Nay. [In Persian]
- Cottam, Richard (1371 Š.), Nāsīūnālīsm dar Irān, Translated by Aḥmad Tadayyon, Tehran: Kavīr. [In Persian]
- Ḥaqīqat, Ṣādeq (1382 Š.), “Āšoftegī-ye Mafāhīm-e Sīyāsī dar Irān,” Faṣlnāmeh-ye ʻOlūm-e Sīyāsī, No. 24. [In Persian]
- Mīlānī, Abbās (1381), Tajadod va Tajadodsetizī dat Irān, Tehran: Aḵtarān. [In Persian]
- Modaresī Čahārdehī, Mortażā (1343), Sayyid Jamāl al-Din Asadābādī, Tehran: Majaleh-ye Māh-e No. [In Persian]
- Rajāee, Farhang (1380 Š.), “Raveš dar Andīše-ye Sīyāsī-ye Eslām,” Majaleh-ye ʻOlūm-e Sīyāsī, No. 16. [In Persian]
- Ṭabāṭabāee, Javād (1380 Š.), Dībāčehee bar Naẓareyeh-ye Enḥeṭāt dar Irān, Tehran: Negāh-e Moʻāṣer. [In Persian]
- Vezārat-e ʻOmūr-e Ḵārajah-ye Engalīs (1379 Š.), Tarjoma-ye Gozīdehee az Asnād-e Vezārat-e Ḵārajah-ye Engaīs darbāra-ye Sayed Jamāl al-Din Asadābādī, ed. Sayed Hādī Ḵosrošāhī, Tehran: Kolbeh Šorūq. [In Persian]
 
References in English and Arabic
- Cottam, Richard (1964), Nationalism in Iran, University of Pittsburg Press.
- Lipset, Seymour Martin (1995), The Encyclopedia of Democracy, Routledge.
- Maḵzūmī, Mohammad (1931), Ḵāṭerāt Jamāl al-Din al-Afḡānī al-Hosseinī, Beirut.
- Nikki, R, Keddie (1972), Sayyid Jamalad. Din, ûAl - Afghrniý Berkeley.      
- Keddie, Nikki R. (1972), Sayyid Jamal al-Din "al-Afghani": A Political Biography, Berkeley University of California Press.