نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• جواد مرشدلو

استادیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

اشغال نظامی تفلیس و ولایات ایرانیِ آن سوی ارس در ربع نخست سدة سیزدهم/نوزدهم گام نخست روسیة تزاری در جهت تأسیس یک نظم جدید استعماری در جنوب قفقاز بود. این نظم جدید استعماری، زمینه‌ای فراهم کرد که در بستر آن روندِ تغییر نظام سیاسی، اداری و اجتماعیِ حاکم بر اراضی تصرف‌شده و الحاق ساختاری آن به امپراتوری تزاری مدیریت شود. در پژوهش پیشِ‌رو کوشش شده است ماهیت راهبرد استعماریِ روسیة تزاری در قبال حوزة مسلمان‌نشین جنوب قفقاز و سازوکار عملیاتی آن در مراحل آغازین، بر محور رفتار و اقدامات یک چهرة محوری آن یعنی الکسی پترویچ یرملوف بررسی شود. پرسشِ محوری تحقیق ناظر بر تبیین رابطه‌ای است که می‌توان میان اقدامات یک فرماندار نظامی و سیاست کشور متبوع وی جهت ایجاد یک ساختار استعماری تشخیص داد. این بررسی با رویکرد تاریخ سیاسی و اداری و با تکیه بر اطلاعات موجود در گزارش‌ها و اسناد آرشیوی به زبان‌های مختلف از جمله روسی انجام شده است. مقاله در سه بخش تنظیم شده است: بخش نخست به اقدامات سیاسی و نظامی یرملوف اختصاص یافته، بخش دوم، سیاست وی در جهت پی‌ریزی یک ساختار اداری جدید را می‌کاود و در بخش سوم، تدابیر اقتصادی وی بررسی شده است. نتیجة پژوهش نشان می‌دهد که نظم استعماری روسی در جنوب قفقاز، به‌ویژه در مراحل نخست تأسیس آن، سرشتی نظامی، دستوری و شخصیت‌محور داشت. به بیان دیگر، فرماندهان نظامی روس و اقدامات شخصی آنها در شکل‌گیری و توسعه این نظم استعماری نقشِ محوری داشت.

کلیدواژه‌ها

• استعمار روسی
• روسیة تزاری
• قفقاز
• نظم استعماری
• یرملوف

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

A.P. Yermolov and His Administration of Russian Colonial Rule of Transcaucasia(1231/1816-1242/1827)

نویسنده [English]

• Javad Morshedloo

Assistant Professor, Department of History, Tarbiat Modares University

چکیده [English]

 Tsarist Russia's conquest of Southern Caucasia in the early 19th century was her first step toward establishing a new colonial order in the region. This colonial order prepared the situation for more extensive changes in political, social and administrative fields and was of crucial importance for structural integration of the region into the Russian empire. Focusing on the career of A. P. Yermolov and his policies, this paper aims to re-evaluate the earliest phases of these colonial changes.  With a political and administrative approach and based on contemporary sources and archival data, it aims to prepare an explanation of the nature of Russian colonialism in Transcaucasia. This paper is organized into three parts; the first one deals with the politico-administrative aspect of Yermolov policy, the second one surveys his policies to establish a new social and administrative order, and the last part sheds lights on his economic policies to strengthen the new colonial established order. As the results show, the nature of Russian colonial rule in Transcaucasia was apparently affected from the military-instructive approaches of its founders.

کلیدواژه‌ها [English]

• Caucasus
• Colonial order
• khanate
• Russian colonialism
• Yermolov