نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• مصطفی لعل شاطری

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

عصر سلطان ­حسین ­بایقرا را می­توان از ادوار رونق فعالیت­­ های عام­­ المنفعه دانست. گرچه  پیشینۀ این­ گونه اقدامات در دوره تیموریان (771-880.ق) به تیمور بازمی­ گردد، اما با روی‌‌کارآمدن بایقرا و متعاقباً رویکرد ویژۀ وزیر او، امیرعلیشیر نوایی، این اقدامات در حد قابل ملاحظه ­­ای در خراسان گسترش یافت. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره‌گیری از متونِ تاریخی در پی پاسخ به این پرسش می­باشد که گستره و تأثیر فعالیت­­ های عام­ المنفعة سلطان و نوایی تا چه حد و با چه رویکردی بوده­ است؟ در دورۀ بایقرا، این اقدامات به­صورت قابل ملاحظه­ ای توسط او و درباریانش به­­ خصوص وزیر وی در راستای سیاست­ های دربار و انگیزة شخصی انجام پذیرفت. این امور، بیشترِ زمینه­­ ها از جمله مذهبی، آموزشی و رفاهی را شامل می‌­شد که در این بین سلطان و درباریان علاوه ­بر توجه به­ رفاه عمومی، در راستای کسب منزلت و جایگاه سیاسی ـ اجتماعی گاه با نیّت خالص، عدم رضایت از نابرابری عمومی، کسب رضایت درونی و در مواردی شهرت‌طلبی، به انجام این امور اهتمام داشتند.

کلیدواژه‌ها

• تیموریان
• سلطان حسین بایقرا
• امیرعلیشیرنوایی
• اقدامات عام المنفعه

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

Public Utility Activities of Court of Sultan Husayn Bayqara in Khorasan (1470-1505) (Relying on Historical Texts)

نویسنده [English]

• Mostafa LalShateri

PhD Candidate in History of Islamic Iran, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

The era of Sultan Husayn Bayqara is recognized as the period of prosperity of public utility activities. While the onset of these activities dates back to the Timurid Empire (1370-1507), they were considerably expanded in Khorasan during the Bayqara administration and due to the approaches of his special minister, Amir Ali Shir Nava'i. This descriptive and analytical research was conducted to assess the scope and impact of public utility activities of Sultan and Nava’i using historical contents of that time. According to the results, these measures were considerably taken by Sultan and his court, especially his minister, based on the policies of the Shah and his court. These issues involved most areas, including religion, education and welfare. In this respect, Sultan and his court members dedicated efforts to taking these measures in line with earning a high-level and political-social status sometimes based on pure intensions, dissatisfaction with general inequality, acquiring internal satisfaction, and in some cases, fame-seeking.

کلیدواژه‌ها [English]

• Timurids
• Sultan Husayn Bayqara
• Amir Ali Shir Nava'i
• Public Utility Activities