نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• هما اسدی ¹
• فرهاد ساسانی ²

¹ دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی دانشگاه الزهرا

² دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

گفتمان مجموعه ­ای از نشانه ­هاست که به‌صورت فراگیر به شکل­ دهی رفتارهای فردی و اجتماعی جامعه می‌پردازد. در هر نظم گفتمانی مجموعه ­ای از قوانین و قراردادها وضع می ­شود که به ساختاربندی اصول گفتمانی می­ پردازد. کنشگران اجتماعی با هدف­های ایدئولوژیکِ مدنظر خود اقدام به واردکردن نشانه ­ها در چارچوب گفتمانی خود می ­کنند و اینجاست که زبان به ‌عنوان بخش مهمِ سازندة گفتمان وارد عرصه می‌شود و به ‌صورت نرم­افزاری به تثبیت معناهای مدنظر کنشگران می‌پردازد. محمد­رضا پهلوی نیز با استفاده از سازوکارهای زبانی در سطح روابط بین­ الملل، واقعیت‌های سیاسی را بازنمایی می ­کرد و متناسب با سیر تحولات سیاسی و اجتماعی و فضای حاکمِ دوران خود به تثبیت نشانه­ ها در چارچوب گفتمان سیاست خارجی خود می‌پرداخت. در یک الگوی نشانه­ شناختی از این گفتمان، محوری­ترین نشانه در مرکز قرار گرفته و سایر عناصر در پیوند با آن قرار می­ گیرند. این پژوهش توجه خود را به چگونگی کارکرد برجسته ­سازی و حاشیه ­رانی در گفتمان سیاست خارجی شاه معطوف کرده و از این طریق نشانه‌های مسلط‌ ­شده و غالب در گفتمان شاه را مشخص می­کند. در این پژوهش، پنج دورة تاریخی براساس مفصل­ بندیِ نشانه ­های مسلط و ویژگی‌های غالب گفتمانی برای گفتمان سیاست خارجی شاه به این شرح تعیین شده است: دورة یکم: 1320-1324، دورة دوم: 1325-1332، دورة سوم: 1333-1344، دورة چهارم: 1345-1352 و دورة پنجم: 1353-1356. نتایج به‌دست­ آمده از این تحقیق نشان می­ دهد که شرایط و رویدادهای حساس تاریخی در هر برهة زمانی منجر به جا­به­ جایی نشانه­ ها و تغییر چارچوب گفتمانی شاه نیز می ­شود.
 

کلیدواژه‌ها

• گفتمان محمدرضا پهلوی
• سیاست خارجی ایران
• برجسته­ سازی
• حاشیه‌رانی

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

Critical Study of the Foreign Policy of Mohammad Reza Shah Pahlavi Based on His Written and Spoken Texts

نویسندگان [English]

• Homa Asadi ¹
• Farhad Sasani ²

¹ PhD Candidate in Linguistics, Alzahra University

² Associate professor, Department of Linguistics, Alzahra University

چکیده [English]

Discourse, as a system of signs, generally constructs individual and social behaviors. In every order of discourse, a collection of rules and conventions is stipulated in order to construct discourse principles. In regard to their ideological purposes, social actors tend to import signs into their discourse framework. Simultaneously, language as a significant constructive component appears and begins to establish the intended meaning of social actors in a soft manner. Thus Mohammad Reza Pahlavi, at an international level, utilizes language facilities for representing political facts. According to sociopolitical events and governing atmosphere, he attempts to establish signs in his discourse framework. In a semiotic model of this discourse framework, axiomatic signs are set into the center while the others are around the central point. Accordingly, this research focuses mainly on how foregrounding and backgrounding function in foreign policy discourse of Shah. Then in this way, hegemonic and dominant signs have been specified. Moreover, according to dominant discourse features, five periods are determined as follows: first period: 1320-1324, second period: 1325-1332, third period: 1333-1344, fourth period: 1345-1352, and fifth period: 1353-1356; furthermore, a discourse framework is determined for each period. The results show that notorious incidents occurred at certain junctures not only stir "self" and "other" identities within the realm of otherization, but it will also lead to alteration of shah's framework as well as displacement of signs.

کلیدواژه‌ها [English]

• Discourse of Mohammad Reza Pahlavi
• Foreign policy of Iran
• Foregrounding
• Backgrounding