نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکترای تاریخ اسلام دانشگاه الزهرا

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه

چکیده

خلافت فاطمی به جهت ترویج اندیشه و سیاست خود در جهان اسلام سازمان دعوتی ایجاد کرد که داعیان موظف بودند در مقام مبلّغ دینی و سیاسیِ خلیفه، به ترویج اندیشه اسماعیلی بپردازند. ایرانیان حاضر در سازمان دعوت در مقام حجت و داعی‌الدعاة تلاش داشتند اندیشه برتری دینی و دنیوی امام فاطمی را ترویج دهند. یکی از داعیان برجستة دربارِ فاطمی المؤید فی‌الدین شیرازی است که در ادبیات اسماعیلی به عنوان ادیبی برجسته، متکلم و سیاستمداری فرهیخته یاد شده است. دیوان قصاید وی مشحون از اطلاعات مذهبی- سیاسی است که در آن علاوه بر ترسیم اوضاع سیاسی و اجتماعی، با استدلال و برهان‌های عقلی و فلسفی، خواستار تبیین مشروعیت ائمه فاطمی بود. نوشتار حاضر به روش نشانه ـ معناشناسیِ گفتمانی در نظر دارد به تحلیل گفتمان امامت فاطمی در قصاید المؤیدالدین شیرازی بپردازد. به نظر می‌رسد الموید فی‌الدین شاعر دربار فاطمی، در مقام گفته‌پرداز و گفته‌یاب، با شاخص‌های تبادل برونه و درونه ـ حاضرسازیبه تبیین برجسته‌سازی مشروعیت دینی و دنیوی امامت فاطمی در قرون میانه اسلامی و به حاشیه‌رانی مخالفان پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Discursive Semiotics Analysis of Fatimid Imamate in Odes of Mu'ayyad fi'l-Din al-Shirazi

نویسندگان [English]

  • Hayat Moradi 1
  • Fatemeh Dehbashi 2

1 PhD in History of Islam, Alzahra University

2 MA in History of Islam, Alzahra University

چکیده [English]

Mu'ayyad fi'l-Din al-Shirazi, the Iranian Da’i al-Daha of the Fatimid court, has been mentioned as a prominent literary, scholar and politician in Ismaili literature. His divine court is full of religious-political information, in which he, in addition to plotting the political and social conditions, sought to explain the legitimacy of the Fatimid Imams by reasoning and philosophical arguments. The present article intends to use the method of Discursive Semiotics to review the discourse of the Fatimid Imam in the opinion of Mu'ayyad fi'l-Din al-Shirazi. It seems that the poet of the Fatimid court,  as the narrator and narrator of the discourse, with the indicators of the exchange of ideas and ideas, has explained the highlighting of the religious and secular legitimacy of the Fatimid Imamate in the middle ages and the marginalization of the oppositions.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mu'ayyad fi'l-Din
  • Discursive Semiotics
  • Teller Finder
  • invitation organization
- حجازی، عبدالرحمن، (2008)، البلاغه و التاویل الصوره التشبیه فی شعر المؤید فی‌الدین الشیرازی، المجلس الاعلی للثقافه، القاهره.
- حسین، محمد کامل، (بی‌تا)، فی ادب مصر الفاطمیه، دارالفکر العربی، بیروت.
- خسروی‌زاده، پروانه، (1378)، نگاهی گذرا به تاریخچه معناشناسی، دانشگاه آزاد، تهران.
- دهخدا، علی‌اکبر، (1377)، لغتنامه، سمت، تهران.
- شعیری، حمیدرضا، (1385)، تجزیه و تحلیل نشانهـ معناشناختی گفتمان، سمت، تهران.
-  _____ و ترانه وفایی، (1388)، راهی به نشانهـ معناشناسی سیال، علمی و فرهنگی، تهران.
- شیرازی، المؤید فی الدین، (1996)، دیوان المؤید فی الدین شیرازی، مقدمه: محمد کامل حسین، دارالقنطار، بیروت.
- طبری، محمد بن جریر،(1960)، تاریخ الرسل و الملوک، دارالمعارف، القاهره.
- طبرسی،(1374)، مجمع‌البیان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، قم.
- محمدی آسیابادی، علی،(1387)، هرمونتیک و نمادپردازی در غزلیات شمس، سخن، تهران.
- مسعودی، علی بن حسین، (1958)، مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر، المکتبه التجاریه الکبری، القاهره.
- مکارم شیرازی، ناصر،(1374)، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیة، تهران.
- ملک، نرگس،(1386)، بررسی ساختار و کارکرد سازمان آموزشی فاطمیان در مصر، به راهنمایی دکتر عبدالله ناصری طاهری، دانشگاه الزهراء.
- ناعمی، زهره، (1390بررسی و تحلیل ادبی و جامعه‌شناختی نمادهای دینی در شعر شیعی، پژوهشکده تاریخ اسلام.