نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• آرزو رسولی

استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در عصر ساسانی با رسمیت‌‌یافتن دین زردشتی شاهد قدرت‌گرفتن روحانیان زردشتی و تشکیل سلسله‌مراتب آنان و ظهور دو گروه قدرتمند موبدان و هیربدان هستیم. تقریباً همة محققان بر سرِ اینکه پیشینۀ موبدان عصر ساسانی طایفۀ مغان مادی بوده است، توافق نظر دارند اما خاستگاه هیربدانِ عصر ساسانی شناخته نیست. بیشتر منابع، جایگاه هیربدان را در استخر پارس گفته­ و آنان را وابسته به مناسک ایزدبانو اناهیتا دانسته­اند. اما پیش از عصر ساسانی از هیربدان در این منطقه خبری نیست و تنها از دسته­ای از روحانیان که نگهبان آتش مقدس بودند، نام می­رود. آیا هیربدان عصر ساسانی از میان همین روحانیان آتش برخاسته بودند؟ در این مقاله، کوشش شده ارتباط هیربدان با این دسته روحانیان اثبات شود و سپس با استناد به منابع و شواهد، خاستگاه اولیۀ هیربدان شناسایی شود. بررسی انجام‌شده نشان می‌دهد گرچه خاستگاه روحانیان آتش پیش از عصر ساسانی و هیربدان عصر ساسانیْ شهر استخر در جنوب غربی ایران بوده، اما خاستگاه آغازین آنان شمال شرقی ایران بزرگ بوده­ و از آن منطقه به جایگاه تاریخی خود کوچ کرده­اند. 

کلیدواژه‌ها

• هیربد
• روحانی آتش
• استخر پارس
• ساسانی

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران باستان

عنوان مقاله [English]

The Survey of Transition in Role of Hirbads in Sassanid Era

نویسنده [English]

• Arezo Rasouli (Taleqani)

Assistance Professor, History Department, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

During Sassanid era by entering the Zoroastrian religion into force, we see rising to power of Zoroastrian priest arrangement hierarchy and emerging two powerful groups of Hirbads and Mubads. Approximately all researchers are in agreement about the background of Mubads in Sassanid era which were from the Median tribes of Magi but Hirbads origin hasn’t been recognized. The place of Hirbads, in most of sources had been mentioned in Persis Istakr and known related to the tribes of Anahita the goddess, but there is no evidence of Hirbads in pre-Sassanid era in this region and had been mentioned a group of priests who were the guardian of the Holy Fir(fire priest). Did Hirbads in Sassanid era descend from these priests of fire? In this article is attempted to prove the relation between Hirbads and those priests and on the basis of sources and evidences, the initial origin of Hirbads had been recognized. The previous indicates though the origin, the priest’s of fire in pre-Sassanid era and the Hirbads of Sassanid era is in Istakr, the primary origin was the north-eastern of expanded Iran and set off to their historical place.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hirbad
• The Priest of Fire
• Istakr of Persia(Persis)
• The Sassanid