نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• مظهر ادوای ¹
• علی ناظمیان فرد ²
• هادی وکیلی ²

¹ دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

«نان» به عنوان غذای اصلی و قوت غالبِ مردم ایران در دورۀ قاجار و گرانی آن به ویژه طی سال‎های جنگ جهانی اول (1332 - 1336ق/ 1914 - 1918م) مسئله‌ای فراگیر در تمام نواحی ایران بود. مردمِ کردستان هم در غرب کشور، گرفتار مسئلۀ قحطی و گرانی نان شدند. البته برخلاف دیگر نواحی که با رفتن نیروهای روسیه و انگلیس و برطرف شدن خشکسالی‎ و رفع برخی از عوامل دیگر، اوضاع تغییر کرد و در کیفیت و قیمت گندم و نان ثبات نسبی، به وجود آمد، در کردستان این گونه نشد و با وجودِ خروج نیروهای بیگانه، بارش بارا‎ن‎های گسترده و غلۀ فراوان، دامنۀ گرانی بعد از سال 1336ه.ق/ 1918م گسترده‎تر شد. از‌این‌رو، «مسئلۀ گرانی نان» در کردستان دورۀ قاجار نیاز به تحلیل، تعلیل و واکاوی دارد. این مقاله حولِ محور این پرسش شکل گرفته که چه عواملی سبب شکل‎گیری مسئلۀ گرانی نان در کردستان دورۀ قاجار (1332 - 1342ق/ 1914- 1924م) شدند؟ در پاسخ، مقاله این مدعا را طرح می‎کند، عواملی که مسئله گرانی نان در کردستان دورۀ قاجار را شکل دادند، هر کدام با فراهم آوردن شرایط مناسب، سعی کردند از همین مسئله برای حذف عامل‌های دیگر بهره ببرند. این پژوهش با تکیه بر اسناد، عرایض و منابع‎ محلی‎نگاری و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی می‌کوشد تا به تبیین علی و چرایی تکوین و استمرار این معضل اجتماعی بپردازد و نشان دهد که عامل‎های شکل‎دهندۀ مسئلۀ گرانی، برای کسب منافع بیشتر، چگونه از مسئله‎ای که خود شکل داده بودند، برای حذف همدیگر هم استفاده می‎کردند.

کلیدواژه‌ها

• نان
• قاجار
• کردستان
• گرانی
• نیروهای خارجی
• اعیان و مالکین

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

Analysis of "The Problem of The High Cost of Bread"In Kurdistan in Qajar Period And Its Creative Factors (1332-1342)

نویسندگان [English]

• Mazhar Advay ¹
• Ali Nazemian Fard ²
• Hadi Vakili ²

چکیده [English]

Bread was the major food of Iranian people in the Qajar period, and its high cost especially during the First World War (1332-1336/ 1914-1918), was a pervasive problem in all regions of Iran. In the west part of the country, the people of Kurdistan suffered from famine and the high cost of bread. Unlike the other regions of Iran, inspite of the withdrawing of foreign forces, widespread rainfall, and abundant grain in Kurdistan, nothing changed there and the scope of inflation became broader after 1918/1336. Hence "the problem of the high cost of bread" in Kurdistan under the Qajars needs to be analyzed and reexamined. This article tries to investigate that which elements where involved in increasing of the cost of bread in Qajar period? (1332-1342/1914-1924). The findings of the current study show that the factors which led to high cost of bread in Kurdistan under the Qajarids, provided good conditions to remove other factors. This study, based on the documents, statements and local resources-under the descriptive and analytic method- seeks to explain the causes of development and duration of this social problem. It also tries to show that how the factors of developing the problem of high cost of bread, for gaining more benefits, used the problem for removing each other.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bread
• Qajar
• Kurdistan
• Inflation
• Foreign Forces
• Nobles
• Landlords