نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• شهرام جلیلیان

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

در فوریة 628 م. گروهی از بزرگان و هموندان خاندان‌های نژادة ایرانی و فرماندهان سپاه که از شیوة فرمانروایی و سیاست‌های خسرو پرویز (590-628 م.) به خشم آمده بودند، در یک شورش بزرگ، خسرو را به زندان انداختند و شیرویه، بزرگ‌ترین پسر او را به تخت نشاندند. آنها گستاخانه از پادشاهِ دست‌نشاندة خود، خواهان کشتن خسرو شدند، امّا شیرویه که از سویی نمی‌خواست دست به خون پدرش بیالاید و از سوی دیگر، در چنگ شورشیان گرفتار شده بود، به اشارة بزرگانِ بیزار از خسرو، در پیغامی به پدرش یکایکِ گناهان او را یادآور شد، تا اگر می‌تواند پاسخی به آنها دهد، تا شاید بزرگان از ریختن خون او درگذرند. خسرو به زبانی آمیخته با نکوهشِ شیرویه، برای همة کارها و سیاست‌های خود استدلال‌هایی آورد و به یکایک گناهان چنان پاسخ داد که حتی شیرویه با شنیدن آنها، بهانه‌ای برای کشتن پدرش نمی‌دید، امّا بزرگانْ خشمگینانه کشتن او را خواستار بودند و کامیاب هم شدند. پیغام‌نامة شیرویه به پدرش را می‌توان گزارش محاکمة خسرو پرویز نامید که در آن، بزرگان ایرانی از زبان شیرویه ستمگری‌ها و شیوة زیان‌آورِ پادشاهی خسرو را یادآور شده‌اند تا گناهکاری او و حقّانیت بزرگان ایرانی برای همگان آشکار گردد. پاسخ‌های خسرو به نامۀ شیرویه هم، دفاعیة خسرو در این محاکمه است که در آن می‌کوشد حقّانیت و درستی سیاست‌ها و شیوة فرمانروایی خود را بازگوید. در این جستار، به مطالعة پیغام‌نامة شیرویه به پدرش و پاسخ‌های او، و چگونگی محاکمه و کشته‌شدن خسرو پرویز خواهیم پرداخت و می‌کوشیم اهمیّت تاریخی این پیغام‌نامه‌ها را برای شناخت پاره‌ای از سیاست‌های خسرو پرویز و رخدادهای دورة او نشان دهیم.

کلیدواژه‌ها

• ساسانیان
• خسرو پرویز
• شیرویه
• محاکمة خسرو پرویز
• نامة شیرویه به خسرو پرویز

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران باستان

عنوان مقاله [English]

The Role of Elders and Aristocrats in Trial and Death of Ḵosrow Parviz

نویسنده [English]

• Shahram Jalilian

Associate Professor, Department of History, Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

On February 628 A.D a group of Iranian elders and members of the noble families and military commanders who were furious at the policies and ruling of Ḵosrow Parviz (628-590 A.D), threw him into the prison and set Šīroy, his eldest son, on the thrown. They rudely asked their puppet ruler to kill Ḵosrow, but Šīroy who did not want to kill his father, sent him a message by the order of elders who hated Ḵosrow, and recalled him all his sins to find answer for them, perhaps they avoided killing him. Although Ḵosrow answered Šīroy scoldingly and gave reasoning for all his deeds and policies, but elders insisted to kill him furiously and finally did that. Šīroy’s letter to his father can be called as report of trial of Ḵosrow in which Iranian elders asked Šīroy to recall Ḵosrow’s oppressions and his harmful way of ruling to reveal his wickedness and to show the rightfulness of Iranian elders. Ḵosrow’s answer to Šīroy’s letter is Ḵosrow’s defense in this trial in which he attempted to retell legitimacy and rightfulness of his own policy and the way of his ruling. In this paper, Šīroy’s letter to his father and Kosrow’s answer and his trial and the way of his murder are studied and the historical importance of this letter is considered for the knowledge of some of the Ḵosrow’s policies and events of his reign.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sasanians
• Ḵosrow Parviz
• Šīroy
• Trial of Ḵosrow Parviz
• Letter of Šīroy to Ḵosrow