نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محمدابراهیم زارعی ¹
• زهره سلطانمرادی ²

¹ دانشیار گروه باستان شناسی دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینای همدان

² دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینای همدان

چکیده

کمبود آب در فلات ایران همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها بوده و غلبه بر این نقصان و ابداع شیوه‌های آبیاری و مدیریت تقسیم آب از مهم‌ترین دستاوردهای انسان در این دیار است. بحران کنونی آب بیانگر نبود اراده سیاسی کافی و برنامه‌ریزی درست در این زمینه است. در این نوشتار تلاش شده تا ارتباط موجود میان ثبات سیاسی از دوره اوج تا افول صفویان با سیستم مدیریتی آب واکاویشود. با بررسی وضعیت کنونی شماری از کشورهای کم‌آب جهان، مشخص شد بحران آب در این کشورها ثبات سیاسی و امنیت را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.نوع حکومت صفوی در طی زمان تغییرات زیادی یافت. در دوران طلایی حکومت صفویه سیستم مدیریت آب تحت نظارت مناسب به شکل کارآمدی به کار می‌پرداخت. در اواخر دوره به تدریج با تزلزل ارکان حکومتی و رواج فساد و رشوه‌خواری، دستگاه مدیریت آب نیز تضعیف شد. فشار وارده بر کشاورزان پایه‌های اقتصاد را لرزاند و این امر بر روند سقوط حکومت تاثیر مضاعف گذاشت. از طرف دیگر نارضایتی‌های ایجاد شده در مردم و کشاورزان نیز بر روند افول صفویان دامن می‌زد.  این پژوهش از نوع تاریخی است و با رویکردی تحلیلی ـ تطبیقی انجام شده است. روش داده‌اندوزی نیزاسنادی و کتابخانه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

• مدیریت آب
• اصفهان
• دوران صفوی
• ثبات سیاسی

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

A Survey on the Relevance Between Political Stability and Water Management in the Safavid Isfahan

نویسندگان [English]

• Mohamad Ebrahim Zarei ¹
• Zohreh Soltanmoradi ²

چکیده [English]

This article has tried to
look at the water management system in the Isfahan in Safavid era,by researching the
historical documents, and also looking at the political and social stability of
that period, by mean of shine a flash on relevance between rise and fall of
civilizations with their ability to manage water resources.

Water shortage in the Iran plateau has
always been the main concern, and one of the most important achievements of
people in this region is to devise methods of irrigation and water management.

Witha survey on the current situation of dry countries in
the world, it became clear that their political stability and security is
severely affected by water crisis.

In the heyday of the Safavid, management of water
resources was very efficient and accurate.At the end of the Safavid period, the
government fell,corruption and bribery were common, and simultaneously, the
water management system becamevery shaky.Increasing pressure on farmers shook
the foundations of the economy, and accelerated the fall of the government.On
the other hand, the discontent of farmers, lead to the decline of government.

This study is a historical research, and was
conducted with a comparative analysis approach

کلیدواژه‌ها [English]

• Water Management
• Isfahan
• Safavid era
• Political Stability