نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• احد نوری اصل ¹
• طهماسب علیپوریان ²
• حیدر شهریاری ³

¹ دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه رازی

² استادیار علوم سیاسی دانشگاه رازی

³ دانش آموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

برنامه اصلاحات ارضی که از دهه 40 آغاز گشت و تا قبل از انقلاب سه مرحله را پشت سر گذراند موضوعی است که می‌توان ابعاد مختلف ان را از منظرهای متفاوت علمی بررسی نمود. به لحاظ اقتصادی برهم زدن تغییر شیوه تولید سنتی، به لحاظ جامعه شناختی تغییر در بافت و سلسله مراتب قدرت در جامعه روستایی و در نتیجه مهاجرت روستائیان به شهرها و شکل گیری جامعه توده‌ای (یکی از منابع مهم انقلاب اسلامی) و به لحاظ تاریخی، مرحله نوینی را در تاریخ معاصر ایران پدید آورد. اما با این حال اصلاحات ارضی با وجود موفقیت‌هایی در ان مقطع، به اهداف مورد نظر نائل نیامد. در این راستا سوال مطرح شده ان است که چرا اصلاحات ارضی با وجود موفقیت‌هایی فراوان به اهداف مطلوب خود نرسید؟ به عبارت دیگر چرا برنامه فوق مطابق با برنامه و اهداف از پیش تعیین شده‌ی ان، آنگونه که باید و شاید، به هدف مورد نظر نرسید؟ فرضیه مطرح شده ان است که فقدان بسترهای فرهنگی-اجتماعی (یا ساختارها) از یک سوی و نیز عدم همکاری مناسب کارگزاران (یعنی مالکان، دهقانان و شاه) از سوی دیگر باعث گردید تا برنامه اصلاحات ارضی با وجود موفقیت‌هایی به اهداف مطلوب نرسد. پژوهش حاضر با استفاده از روش و نظریه ساختار-کارگزار (ساخت‌یابی) به این مهم دست یافته است که ضعف کناکنش دو سطح ساختار (عدم آمادگی شرایط فرهنگی-اجتماعی) و کارگزار (عدم همکاری مالکان، دهقانان و شاه) موجب نرسیدن برنامه اصلاحات ارضی به اهداف مطلوب شده است.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: اصلاحات ارضی
• ساختار-کارگزار
• بسترهای فرهنگی-اجتماعی
• شاه
• دهقانان و مالکان

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

Analysis of Agrarian Reform (1340 decade)-Application of the Structure- Agent Method

نویسندگان [English]

• Ahad Noori Asl ¹
• Tahmasp Alipuryan ²
• Heidar Shahriari ³

¹

²

³

چکیده [English]

The land reform program that began in the 40s, and passed three stages before the Islamic revolution, is something that its aspects could be surveyed from different scientific views. It changed traditional product way in respect to economy, it changed the power hierarchy of rural society and so provided migration of rurals to cities and emerging mass society (one of the important source of Islamic revolution) in respect to history, and emerging new stage in contemporary iran history. though the land program gained some successes but it didn’t reached the observed aims? In other words, why the above program didn’t gain its aims according to scheduled aims and programs? The hypothesis proposed is that the lost of social-cultural bases (or structure) and the lost of proper cooperation among agencies (like proprietors, peasants and king) caused that the land reform program not reaching its aims and encountered breakdown, in spite of many successes. This research by the method and theory of structure-agency (Structuration) has concluded that the flaw of interaction between structure level (the lost of social-cultural conditions) and agency level (the lost of cooperation among proprietors, peasants and king) induced that The land reform program to not reach its propitious aims.

Keywords: land reform, structure-agency, social and cultural bases, king, proprietors and peasants

کلیدواژه‌ها [English]

• Lland Reform
• Structure-Agency
• Social and Cultural Bases
• King
• Proprietors and Peasants