نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
2 دانشجوی دکترای تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی
چکیده
چکیده جنبش عدالت‌خواهی ایرانیان در عهدقاجار در صیرورت خود با مفهوم عدالتخانه گره خورد و به بسط حوزۀ‌معنایی آن منتهی گشت. لذا برای فهم درست‌تر این مفهوم بایستی متغیرهای تأثیرگذار بر آن را شناسایی کرد و به این مساله پاسخ گفت که چه عواملی در پیوند با مفهوم عدالتخانه قرار داشتند و به چه میزان و محدوده‌ای بر تحول معنایی آن اثر گذاردند؟ نگارندگان با استفاده از روش تحلیل‌گفتمان می‌کوشند با بررسی حوزه‌های گفتمانی موجود در جامعۀ آن روز به ارزیابی تعامل این گفتمان‌ها با مفهوم عدالتخانه بپردازند. ناگفته روشن است که تلقی‌های متفاوتی از مفهوم عدالتخانه وجود داشت: خواست توده‌های مردم، اصلاح‌قضایی بر بنیان سنت رایج جامعه بود؛ اما افکار و آراء سران‌جنبش متعدد بود؛ بخشی لزوماً راهبردسیاسی نداشتند و به دنبال نظام‌قضائی کارآمد و مستقل بودند، قسمی یک‌باره به دنبال استقرار قانون و مجلس مشروطه بودند. در پی بست نشینی در حرم عبدالعظیم و بی توجهی دولت به مطالبات معترضان طباطبایی خواهان "مجلس‌عدالت" شد و مخالفین دولت "مبعوثان‌ملت" را طلب کردند. نه مجلس طباطبایی لزوماً اصلاح‌قضایی بود و نه مجلس آزادیخواهان حتماً مشروطه. سرانجام سرسختی عین‌الدوله نظرات متعدد سران‌جنبش را در چارچوب گفتمان‌‌واحدی موسوم به "مجلس‌شورای‌ملی" و ایجاد مشروطه متمرکز نمود. .
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Reflection about nature of Adâlatxâne and its concept transformation process
نویسندگان [English]
- Alireza Mollaiy Tavani 1
- Masood Atashgaran 2
1 Associate professor Research Institute for Humanities and Cultural Studies
2 PhD Candidate in History, Institute for Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]
Reflection about nature of Adâlatxâne and its concept transformation process Dr. Alireza mollaiy tavany Masaod Atashgaran Abstract Iranian justice movement in Qajar era closely associated with ’adâlatxâne was led to the idea expansion. Effective variables identification is a principal point to accurate idea comprehension and in this regard two essential questions should be answered; what were those connected factors to ’adâlatxâne? And how much were their rate and range of the concept transformation? According to discourse analyses method, the research attempts to study the Qajar era discourses for evaluation of their interaction with ’adâlatxâne. It is obviously clear, there were different perception of ’adâlatxâne concept, judgment amendment based on common tradition of their society was populace demand, furthermore various opinion were dominated among the movement leaders; partly had no specific political strategy soliciting an efficient independent judicial system, others desirous of establishing law institution and constitutional legislative majlis. After taking refuge in the Abdul-Azim holly shrine, and government negligence to protesters demand, Tabatabaie asked “’adâlat majlis”, and government dissenters requested “people elected”. Neither Tabatabaie’s majlis was specifically a judicial reform, nor was other protesters’ demand necessarily constitutional monarchy. Finally ’yne-Adole tenacious caused various movement leaders’ ideas to gather on a unit stated “legislative majlis” for constitutional monarchy establishment.
کلیدواژه‌ها [English]
- Traditional Discourse
- Modern Discourse
- justice fond
- ’Adâlatxâne Movement
- ’Adâlat majlis
)