نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
در دوره سلجوقیان نهاد وزارت به عنوان یک عنصر ثبات بر نیروهای مختلف وپراکنده که به صورت داخلی و خارجی در کار بودند نظارت می کرد. این نهاد بازوی کشوری حکومت به شمار می رفت ، وزارت در دوره سلجوقی یکی از نهاد های جا افتاده حکومت اسلامی محسوب می شد و وزیر محور دستگاه حکومتی و از قدرت زیادی بر خودار بود وی به عنوان نایب سلطان عهده دار تمام جنبه های تشکیلات کشوری بود و مسؤلیت زیادی داشت وظایف مالی، نظامی، قضایی ، مذهبی وتشریفات از مهمترین وظایف وزیر به شمار می آمد ، شیعیان در سیر آرام وتدریجی خود یکی از اهدافی را که در ضمن مدارا با حکومت ها دنبال می کردند دست یافتن بر مقام وزارت بعنوان یکی از بالاترین و مؤثر ترین نهاد های حکومتی بود که با وجود مخاطراتی که این منصب داشت در صدد قرارگفتن براین منصب بودند ، از 64 وزیری که از ابتدای دوره سلجوقی از زمان طغرل بیک ( 455 هـ ) تا پایان دوره طغرل سوم در سال (590 هـ ) به وزارت منصوب شدند 13 تن شیعه امامی بودند که اولین آنها تاج الملک ابو الغنایم بود، مشهور ترین وزیر شیعی انوشیروان بن خالد نویسنده کتاب " نفثه المصدور فی فتور زمان الصدور و صدورالزمان الفتور " است که یک مرتبه در دوره محمدبن ملکشاه (511 هـ ) به عنوان وزیر موقت و بار دوم در سال 522 هـ در زمان محمودبن محمدبن ملکشاه به عنوان وزیر و مرتبه آخر در عصرمسعودبن ملکشاه و جمعاً سه مرتبه به وزارت برگزیده شد و مهم اینکه سه وزیر آخر دوره سلجوقی در زمان آخرین پادشاه سلاجقه طغرل بن ارسلان ( طغرل سوم ) هر سه شیعه مذهب بودند و پرونده وزارت پر رونق سلاجقه که شروع کننده آن ابوالفتح رازی سالار بوژگان بود با عزالدین بن رضا، معین الدین کاشی و فخر الدین بن صفی الدین ورامینی وزرای شیعی بسته شد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Impression of shiite ministry in period of saljoughi Iran and Iraq
نویسنده [English]
- Abbas Sarafrazi
Associate Professor, Department of History, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
In a period of saljoughian habit of ministry on the ground of firmness side of diffrent power and scantyin contro work inner and exterior this habit to be rackoned arms of government country ministry in saljoughi period .one of the habits mutured islamic government taken into account and this axis mechanism minister has many power he was as to deputy president responsible all of the aspects of country office and has many responsebility. Financial respansebility judicial religion and formalite are to be reckend important ministry responsible.shiite revolution serence and serence and gradual one of the purposes in the intrim countionary with government following to find an opportunity minster place as to one of the higher and effective habits of government was purposes them in spite of dangrouses following them from 64 ministry of outset from epoch toghrol beik (445 H) until ending period thired toghrol in (56 H) of ministry inputed . 13 person was imamy shiite the first of them was tajolmolk abolghasem .the famous shiite ministry was anoshirvan ebne khaled bood writer (( naflat almasdour fi fatour al soudour , soudour alzaman alfatour )) that one of them degree in a period mohammadebne maleksha (511 H) as to temporory ministry and another time in )525 H) in a peiord of mohammadebne malekshah as to ministry and another time in period masoudenbe malekshah and all of salajeghe toghrolebne arsalan (third toghrol ) all of them was shiite and the dossier full of biskness of salajeghe who starting them was abolfateh razi salar bozhgan bagher aldin ebne reza .moein aldin kashi and fakhrodin ebne Safialdin varamini ministry pertaining to the shiite was closed
کلیدواژهها [English]
- Salajoughi
- Ministry
- Shiite
- Shiite ministry