نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• سید احمد عقیلی

دانشیار مرکز معارف اسلامی و زبان فارسی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

ذهبیه یکی از فرقه های صوفیه دارای حضور و بروز از قرن هشتم هجری تا عصر حاضر می باشد. در نسب نامه رسمی مطرح شده توسط ذهبیه؛ آنان ادعای ارتباط و اتصال به ائمه شیعه از طریق رؤسای کبرویه را دارند. واکاوی تطور تاریخی این فرقه در دوره صفویه- از طریق فرقه کبرویه، فرقه ایی مربوط به دوره قبل از صفویه - ؛ مسئله اصلی پژوهش حاضر است. این فرقه صوفیه در دوره صفویه به نام فرقه ذهبیه شناخته می‌شود. مقاله به روش توصیفی- تحلیلی با اتکاء به منابع تاریخی به ویژه منابع مربوط به این فرقه ؛ تحولات تاریخی و تشبثات فکری مرشدان این طریقت در دوره صفویه را مورد بررسی قرار می دهد . رهیافت پژوهش آنکه، اصطلاح ذهبیه تا اواخر قرن 11 ق/17م به عنوان یک نام مناسب برای این طریقت صوفیانه هنوز مطرح نبود و تطور تاریخی این فرقه مربوط به اواخر قرن 11ق/17م (اواخر دوره صفویه)و حاصل تشبثات وفعالیت های زیرکانه مؤذن خراسانی (متوفی 1078ق/1668م) و شاگردش نجیب الدین زرگر اصفهانی (حدود 1108ق/1696-1696م) بود. دگرگونی های فرقه در دوره صفویه و تشبثات رهبران آن دردوره صفویه ، موضوع اصلی پژوهش حاضر است.

کلیدواژه‌ها

• صفویه
• کبرویه
• ذهبیه
• مؤذن خراسانی
• نجیب الدین

موضوعات

• تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام

عنوان مقاله [English]

Historical analysis of the efforts of the Sufi sect of Zahabiya during the Safavid period

نویسنده [English]

• Seyed Ahmad Aghili

Associate Professor of Center of Islamic Sciences and Persian Literature, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The present study deals with the historical investigation of the Barzashabadi branch of the Kobrawieh dynasty in Iran during the Safavid period. This Sufi sect in the Safavid period is known as the Golden Sect. The article is descriptive-analytical by relying on historical sources, especially sources related to this sect; It examines the developments of the leaders of this sect in the Safavid period. The approach of the research is that, until the end of the 11th century/17th century, the term "Zahabiyyah" was not considered as a suitable name for this Sufi order, and the naming and fame of this sect is related to the end of the 11th century/17th century (the end of the Safavid period) and the result of the clever activities of Muezzin Khorasani. (died 1078 AH/1668 AD) and his student was Najibuddin Zargar Esfahani (around 1696-1696 AD). The identity formation of the sect in the Safavid period and its transformations in this period is the main subject of the present research.

کلیدواژه‌ها [English]

• Safavid
• Kubrawiyya
• Muʾaẕẕin Khurāsānī
• Najīb al-Dīn Zargar