نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه تاریخ، واحد یادگار امام‌خمینی(ره)، شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

نظام ضرب سکه در دورۀ تیموریان همانند دیگر سلسله‌های حکومتی، اطلاعاتی ارزشمند در حوزۀ نفوذ و قدرت سیاسی حاکمان ارائه می‌دهد و به‌طور نسبی نشان‌دهندۀ گرایش‌های دینی، وضعیت سیاسی، اقتصادی، به‌خصوص در زمینۀ دادوستد است. نوشتار حاضر به روش تاریخی مبتنی بر رویکرد توصیفی‌تحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی و سکه‌های موجود در موزه‌ها و آثار گردآورندۀ تصاویر سکه‌ها، نظام ضرب سکه و مبادلات پولی در دورۀ تیموریان را واکاوی می‌کند و درصدد است به این سؤال‌ها پاسخ دهد: انواع سکه‌های رایج دورۀ تیموری، به‌لحاظ وزن، عیار و میزان فراوانی واحدهای پولی و تنوع دارالضرب‌ها، شامل چه ویژگی‌هایی است؟ با توجه به تحلیل و مقایسۀ اطلاعات ذکر شده، چه تغییراتی در ارزش پول ایجاد شده و چه تأثیری بر وضعیت اقتصادی این عصر داشته است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نظام ضرب سکه و مبادلات پولی در دورۀ تیموریان(913-771ق) مانند دوره‌های پیشین بر پایۀ سکه‌های طلا، نقره و مس و بدون تبعیت از نظام متمرکز بوده و کوشش‌هایی که در زمینۀ ضرب سکه با وزن یکسان انجام شده است، نشان از تلاش برای دستیابی به ثبات اقتصادی، گسترش و رشد تجارت منطقه‌ایی و بینامنطقه‌ایی است که برخی از امیران تیموری و از جمله خود تیمور به جدّ دنبال آن بوده‌اند. توجه تیموریان به بحث تجارت و برقراری روابط با سرزمین‌های دیگر و همچنین ثبات داخلی از مهم‌ترین دلایل تلاش آنها برای همسان‌سازی سکه در سراسر مناطق فتح‌شده است. هر چند این امر با توفیق کامل روبه‌رو نشد، سیاست‌های فراگیر مبتنی بر این اصل بنیادین اقتصادی، شایستۀ تأمل و توجه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Coinage System and Money Exchanges in Timurid Dynasty (With an emphasis on the eastern territory of Iran)

نویسندگان [English]

  • Nasrin Mirahkorloo 1
  • Mahbobeh Sharafi 2

1 PhD Student of History Department, Islamic Azad University, Shahre-rey Branch, Tehran, Iran

2 Assistant Professor of History Department, Human Resources College, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

The Coinage system in the Timurid dynasty as in other governmental dynasties provides valuable information about the political power and the influence of governors. Relatively, it indicates religious orientations, economic and political situations, especially in the field of commerce. The present writing analyzes the coinage system and money exchanges in the Timurid dynasty by using a historical method based on an analytic-descriptive approach and using historical resources and the coins available in museums and gathered works. It also tries to answer the following questions: what are the characteristics of different current coins in the Timurid dynasty in terms of weight, cutting and frequency of currencies and variety of mints? Given the analysis and comparison of the mentioned information, what are the changes in money value and what are their influences on the economic situation in this dynasty? The research results indicate that the coinage system and money exchanges in the Timurid dynasty (771-913 A.H.) as in previous dynasties were based on gold, silver and copper coins without any adherence to the concentrated system. Therefore the endeavors which were done in the case of coinage with the same weight indicate an attempt to reach economic stability, development and growth of regional and interregional commerce which were seriously followed by some Timurid Amirs including Timur. The attention and interest of the Timurid dynasty in commerce and establishment of relations with other territories and also internal stability are the most important reasons for their attempts to standardize the coins all around the conquered territories. Although it wasn’t completely successful, widespread policies based on this fundamental economic principle is worthy of attention and contemplation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Timurid
  • Coinage system
  • Money exchanges
  • Coins
  • Currencies
آکا، اسماعیل(1390) تیموریان، ترجمۀ اکبر صبوری، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
ابن‌عربشاه، (1339) زندگی شگفت‌آور تیمور، ترجمۀ محمدعلی نجاتی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ابن‌بطوطه، محمدبن‌عبدالله (1376) سفرنامه، ترجمۀ محمدعلی موحد، چاپ6، تهران: سپهر نقش.
احرار، عبیدالله (1385) احوال و سخنان خواجه عبیدالله احرار، به‌تصحیح و مقدمۀ نوشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ادارۀ کل موزه‌ها، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی ایران (1375) تماشاگه پول، تهران: انتشارات ادارۀ کل موزه‌ها.
امیرخانی، غلامرضا(1383) تیموریان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
بابر، ظهیرالدین محمد (1308ق) بابرنامۀ موسوم به توزک بابری، ترجمۀ بیرام‌خان، بمبئی: نشر میرزامحمدملک‌الکتاب.
بارتولد، واسیلی(1336) الغ‌بیک و زمان وی، ترجمۀ حسین احمدی‌پور، تبریز: کتابفروشی چهر.
بانک سپه (1391) موزۀ بانک سپه، تهران: ادارۀ آموزش.
بوات، لوسین (1383) تاریخ مغول (تیموریان)، ترجمۀ محمد بهفروزی، تهران: آزادمهر.
تاکستن و دیگران (1384) تیموریان، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: مولی.
ترابی طباطبایی، جمال(1347) سکه‌های اسلامی دورۀ ایلخانی و گورکانی، تبریز: موزۀ آذربایجان شرقی.
ترابی طباطبایی، جمال (1350) سکه‌های شاهان اسلامی، تبریز: موزۀ آذربایجان.
ترابی طباطبایی، جمال؛ سلیمانی، سعید (1386) سکه‌های کورکانی و سورشارژها، تبریز: مهد آزادی.
تقوی، عابد؛ نیک‌گفتار، احمد(1394) «سکه‌شناسی در دوران شاه سلطان حسین بایقرا در محدودۀ تاریخی خراسان بزرگ»، پژوهشنامۀ خراسان بزرگ، دورۀ 6، شمارۀ 20، صص109-97.
توختیف، عرفان(1377) سیاست پولی مالی تیمور و خاندان او و سکه‌های آنها، قم: کتابخانۀ آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.
تیمور گورکانی(1380) وصایای امیر تیمور، ترجمۀ شهرام دشتی، اردبیل: شیخ صفی‌الدین.
حافظ ابرو، شهاب‌الدین عبدالله خوافی (1372) زبدة التواریخ، جلد1، تهران: نشر نی.
حافظ ابرو، عبدالله‌بن‌لطف‌الله (1328) ذیل ظفرنامۀ شامی، تهران: چاپخانۀ تاش.
حسینی تربتی، ابوطالب(1342) تزوکات تیموری، تهران: کتابفروشی اسدی.
جیهانی، ابولقاسم‌بن‌احمد(1368) اشکال العالم، ترجمۀ علی‌بن‌عبدالسلام کاتب، مشهد: آستان قدس رضوی.
خوافی، شهاب‌الدین عبدالله(1380) جغرافیای تاریخی خراسان در تاریخ حافظ ابرو، تهران: اطلاعات.
خوافی، فصیح احمدبن‌جلال‌الدین محمد(1339) مجمل فصیحی، به‌‌تصحیح و تحشیۀ محمود فرخ، جلد3، مشهد: کتابفروشی باستان.
خواند میر، غیاث‌الدین‌بن‌همام الدین(1355) دستورالوزراء، به تصحیح سعید نفیسی، تهران: اقبال.
خواند میر، غیاث‌الدین‌بن‌همام الدین(1380) حبیب‌السیر فی اخبار افراد بشر، جلد3و4، چاپ4، تهران: کتابفروشی خیام.
خواند میر، غیاث‌الدین‌بن‌همام الدین(1372) مآثرالملوک، به‌تصحیح میرهاشم محدث، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
دانشگاه کمبریج (1379) تاریخ ایران دورۀ تیموریان، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: جامی.
دانشگاه کمبریج (1379) تاریخ دورۀ تیموریان، ترجمۀ تیمور قادری، قسمت اول، جلد 6، چاپ4، تهران: مهتاب.
دانشگاه کمبریج(1366) تاریخ ایران، ترجمۀ حسن انوشه، جلد 5، تهران: امیرکبیر.
رحمتی، محسن؛ یوسف‌وند، فاطمه (1392) «سلطان حسین بایقرا و حیات اقتصادی خراسان»، تاریخ‌نامۀ ایران بعد از اسلام، سال4، شمارۀ7، صص 99-79.
رویمر، هانس روبرت و دیگران (1380) ایران در راه عصر جدید، ترجمۀ آذر آهنچی، تهران: دانشگاه تهران.
زمچی اسفزاری، معین‌الدین محمد(1339) روضات الجنات فی اوصاف مدینه هرات، به‌تصحیح محمدکاظم امام، تهران: دانشگاه تهران.
سرافراز علی‌اکبر؛ آور زمانی، فریدون (1379) سکه‌های ایران از آغاز تا دوران زندیه، تهران: سمت.
سمرقندی، دولتشاه (1382) تذکرۀ الشعرا، به اهتمام و تصحیح ادوارد براون، تهران: اساطیر.
سمرقندی، کمال‌الدین عبدالرزاق (1383) مطلع‌السعدین و مجمع‌البحرین، به‌تصحیح عبدالحسین نوایی، جلد2، دفتر2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سلیمانی، سعید(1391) «اهمیت علم سکه‌شناسی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شمارۀ 178، صص 39-38.
شامی، نظام الدین(1363) ظفرنامه، تهران: بامداد.
شریعت‌زاده، علی‌اصغر (1390) سکه‌های ایران زمین، تهران: پازینه.
شکرایی، ابوالقاسم (1317) تاریخ ایران: سلسلۀ تیموری یا گورکانی، چاپ2، تهران: کتابفروشی و چاپخانۀ مرکزی.
عقیلی، عبدالله (1377) دارالضرب‌های ایران در دورۀ اسلامی، تهران: مجموعه انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
علاءالدینی، بهرام (1397) سکه‌های ایران دورۀ گورکانیان، تهران: پازینه.
فتحی، لیلا (1397) نقوش سکه‌های باستانی؛ حکومت تیموری، تهران: نامۀ خرد.
فراهانی منفرد، مهدی (1381) پیوند سیاست و فرهنگ در عصر زوال تیموریان، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
قاسم بگلو، مرتضی (1385) سکه‌های سیراف، تهران: مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران، بنیاد ایران‌شناسی بوشهر.
کاتب، احمدبن‌حسین‌بن‌علی(1386) تاریخ جدید یزد، به‌کوشش ایرج افشار، چاپ 3، تهران: امیرکبیر.
کاوتس رالف، پتاک رودریش(1383) هرمز در منابع دوره‌های یوآن و مینگ، ترجمۀ مهرداد وحدتی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کلاویخو، روی گواتزالز (1344) سفرنامۀ کلاویخو، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، چاپ 2، تهران: علمی و فرهنگی.
مازندرانی، عبدالله‌بن‌محمدبن‌کیا(1925) رسالۀ فلکیه، به‌تصحیح والتر هینس، آلمان، ویس بادن، انتشارات هیئت مستشرقین در فرهنگستان ماینس، چاپخانۀ فرانس اشتاینر.
مبارک، شیخ‌ابولفضل (1385) اکبرنامه: تاریخ گورکانیان هند، به‌کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مجتبوی، حسین(1389) هرات در عهد تیموریان، مشهد: مرندیز.
مستوفی، حمدالله (1362) نزهه القلوب، به‌سعی و اهتمام گای لسترانج، تهران: دنیای کتاب.
معطوفی، اسدالله (1392) سکه‌های طبرستان، گرگان و استرآباد، تهران:  مؤسسۀ فرهنگی انتشاراتی پارینه.
معین، محمد(1386) فرهنگ معین، جلد1، چاپ 4، تهران: ادنا و راه نو.
منز، بئاتریس فوربز (1377) برآمدن و فرمانروایی تیمور، ترجمۀ منصور صفت‌گل، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
میرجعفری، حسین (1379) تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی ایران در دورۀ تیموریان و ترکمانان، چاپ4، اصفهان: دانشگاه اصفهان و سمت.
نظامی، نظام‌الدین عبدالواسع نظامی(1357) منشاءالانشاء، به‌کوشش رکن‌الدین همایون فرخ، تهران: دانشگاه ملی ایران.
نووسلتسف، آناتولی پتروویج(1380) امیر تیمور، ترجمۀ بهداد، تهران: منشور امید.
واله اصفهانی قزوینی، محمدیوسف(1379) خلدبرین(تاریخ تیموریان و ترکمانان)، تهران: میراث مکتوب.
وثیق، منصوره(1386) سیر دینار در تاریخ پولی ایران، تبریز: ستوده.
هروی، سیف‌بن‌محمد(1383) تاریخ‌نامۀ هرات، تهران: اساطیر.
همدانی، رشیدالدین فضل‌الله(1394) جامع التواریخ، جلد 3و 4، تهران: میراث مکتوب.
یزدی، شرف‌الدین علی (1336) ظفرنامه، جلد1، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی امیرکبیر.
یزدی، شرف‌الدین علی(1387) ظفرنامه، دوجلد، به‌تصحیح سعید میرمحمدصادق و ترجمۀ عبدالحسین نوایی، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
موزۀ بانک سپه: شماره‌های  12751و 12734و 12735و 12731و12701 و 12687و 2728
موزۀ ملی ملک(1390) سکه‌های ایران زمین، تهران: پازینه.
موزۀ ملی ملک، واقف: حاج حسین‌آقا ملک، شمارۀ اموال3000.06و شمارۀ اموال 5001.06.02093و شمارۀ اموال 5000.06.01095و شمارۀ اموال5001.06.2102و شمارۀ اموال5000.05.1230وشمارۀ اموال500606.2095 و 50010602.2097.
URL(s)
URL2: iranicaonline.org
URL3: Linda Komaroff (1986) Retrieved from jstor.org/stable/43573714
 
 
List of sources with English handwriting
Ahrar, Obaidullah (1385) Aḥvāl va soḵanān ḵāǰe Obaīdullāh Aḥrār, Tehran, markaz našr-e dānešgahī, edited by nošahi, No. 1, pp. [In Persian]
Ākā, Esmaeili (1390). Taymūrīān, translate by Akbar Sabūry, Tehran, Pažūheškade ʻolūm ensānī va motaleā't farhangī, No. 1, pp. [In Persian].
ʻAlaʼeddini, Bahram (1397), Sekkehāye Iran dore Gūrkānīyān, Tehran, pāzīne.
Māzandarānī, ʻAbdollāh b. Moḥammad b. kīya (1925), Resāle falakīye, Edited by Walter Hains, Germany, Voice Baden, publications by Heyʼat Mostašreqīn dar farhangestān Mines, Printing House by France Schneider. [In Persian].
Amir ḵani, Qolam Reza, (1383), Taymūrīān, Tehran, Pažūhešhāye farhangī. [In Persian]
Aqili, Abdollāh (1377), Dārolżarbhāye Iran dar dore Eslāmī, Tehran, Maǰmūʻe Entešārāt Adabī va Tārīk̠ī Moqūfāt Dr. Maḥmūd Afšār Yazdī, No. 1. pp. [In Persian]
Bāber, Ẓaheyr al-ddīn Moḥammad, (1308 q), Bā Barnāme Mūsūm be Tūzak Bāberī, translate by Beyrām ḵān, Bobai, Našr-e Mīrzā Moḥammad mālek  al-kītab, No. 1, pp. [In Persian]
Bartold, Vasily (1336), Aloḡ beyk va zamān O, translate by Hosseīn Aḥmad pūr, Tabriz, Publications by Kītab forūšī čehr. [In Persian]
Bouvat, Lucien (1383). Histoire mongol: Timurides, translate by Mohammad Behforowzī, Tehran, Āzādmehr, No. 1, pp. [In Persian]
Cambridge University (1379), Tārīḵ Iran dowre Taymūrīān, Part 1, Vols. 6, translate by Taymūr qāderī, Tehran Mahtāb, No. 4, pp. [In Persian]
Cambridge University (1379), Tārīḵ Iran dowre Taymūrīān, translate by Yaqūb Āžand, Tehran, J̌āmī, No. 1, pp. [In Persian]
Cambridge University (1379), Tārīḵ Iran, Vols. 5 (1366), Ḥasan Anūše, Tehran, Amīr Kabīr, No. 1, pp. [In Persian]
Ebn Arabšāh (1339), Zendegīye Šegeftāvar Taymūr, translate by Mohammad Ali Nejati, Tehran, Bongāh tarǰome va našr-e ketāb. [In Persian]
Ebn baṭūṭe, Moḥammad b. Abdolāh (1376). Safarnāme, translate by Mohammad Ali Movahed, Tehran, Sepehr naqš, No. 6, pp. [In Persian]
Farahani Monfared, Mahdi (1381), Peyvand sīāsat va farhang dar ʻaṣr zavāl Taymūrīān, Tehran, Anǰoman āṯār va mafāk̠er farhangī, No. 1. pp. [In Persian].
Fathi, Leila (1397), Noqūš sekkehāye bāstānī, Ḥokūmat Taymūrī, Tehran, Nāme k̠ord, No. 1. pp. [In Persian]
General Directorate of Museums, Foundation of the Oppressed and Veterans of the Islamic Revolution of Ira (1375), Tamāšāgah pūl, Tehran, Publications by General Directorate of Museums, No. 1, pp. [In Persian]
Ḥāfeẓ Abrū, Abdoallāh b. lotf Allāh (1328), Ẕeyl ẓafar nāme šāmī, Tehran, Print House  by Tāš, No. 1, pp. [In Persian]
Ḥāfeẓ Abrū, Šahāb al-ddīn Abdūallāh Ḵāfī (1372), Zobde al-Tavārīḵ , Vols. 1, Tehran, Našr Ney, No. 1, pp. [In Persian]
Hamedanī, Rašīddīn Fażl Allāh, J̌āmeʻ al-Tavārīk̠, Vols. 3th,4th, Tehran, Mīraṯ maktūb, No. 1. pp. [In Persian]
Heravī, Seyf b. Moḥammad (1383), Tārīk̠ nāme Harāt, Tehran, Asāṭīr, No. 1. pp. [In Persian]
Hosseini Torbati, Abutaleb (1342), Tazokāt Taymūrī, Tehran, Bookstore by Asadī, No. 1, pp. [In Persian]
J̌eyhānī, Abūl Qāsem b. Aḥmad (1368), Aškāl al-ʻālam, translate by Ali b. Abdolsalam Kateb, Mashhad, Āstān qods rażavī, No. 1, pp. [In Persian]
Ḵāfī, Faṣīḥ Aḥmad b. J̌alāl al-ddīn Moḥammad (1339), Moǰmal Faṣīḥī, Vols. 3, Edited by Mahmod faroḵ, Mashhad, bookstore by Bāstān, No. 1, pp. [In Persian]
Ḵāfī, Šahāb al-ddīn Abdoallāh (1380), ǰoḡrāfīyāy-e Tārīḵī ḵorāsan dar Tārīḵ Ḥāfeẓ Abrū, Tehran, Publications by Etelā't, No. 1, pp. [In Persian]
Ḵāndmīr, Ḡeyāṯ b. Homām al-ddīn (1350, 1380), Ḥabīb al-seyar fī aḵbār afrād-e bašar, Vols. 3,4, Tehran, Bookstore by ḵayām, No. 2, pp. [In Persian]
Ḵāndmīr, Ḡeyāṯ b. Homām al-ddīn (1355), Dastor Ālvozarā, Edited by Saʻid Nafisi, Tehran, Eqbāl, No.1, pp. [In Persian]
Ḵāndmīr, Ḡeyāṯ b. Homām al-ddīn (1372), Maāṯer al-molok, Edited by Mir Hashem Mohaddes, Tehran, Cultural Services Institute by Rasā, No. 1, pp. [In Persian]
Kāteb, Aḥmad b. Ḥosaein b. Ali (1386), Tārīk̠ ǰadīd Yazd, Edited by Īraǰ Afšār, Tehran, Amīr Kabīr, No. 3. pp. [In Persian].
Kauz, Ralph, Patak Rudrish (1383), Hormuz in Yuan and Ming sources, translate by Mehrdad Vahdati, Tehran, Markaze našre dānešgāhī, No. 1. pp. [In Persian].
Clavijo, Safarnāme Clavijo (1344,1374), translate by Rajabniya, publications by ʻelmī va farhangī, No. 1. pp. [In Persian].
Matufi, Asadollah (1392),Sekkehāy Ṭabarestān, Gorgān va Ester Ābād,Tehran, Institute by Farhangī, publications by Pāzīne, No. 1. pp. [In Persian]
Malek National Museum, Sekkehāye Iran zamīn, Tehran, Našr-e pāzīne, No. 1, pp. 1390. [In Persian]
Malek National Museum, Vāqef: Ḥāǰ Ḥosseīn āqā Malek, No. of Property: 3000.06, 5001.06.2093, 5000.06.01095, 5001.06.2102, 5000.05.1230, 500606, 2097, 500106, 2095.
Manz, Beatrice Forbes (1377), The rise and rule of Tamerlan, translate by Mansor Ṣefat gol, Tehran, Institute by k̠adamāt farhangī rasā, No. 1. pp. [In Persian]
Mir Jafari, Hosein (1379) Tārīk̠ taḥavolāt sīyāsī, eǰtemāʻī Eqteṣādī va farhangī Iran dar dore Taymūrīyān va Torkamānān, Esfahan, Esfahan university and samt, No. 4. pp. [In Persian]
Moʻin, Moḥammad (1386), Farhang moʻīn, Vols. 1th, Tehran, Edna, Rāh no, Vols, 4th.
Mobārak, Šeyk̠ Abūlfażl (1385), Akbar nāme, Tārīk̠ gūrkānīyān Hīnd, Edited by Ḡolām Reżā Tabāṭabāī Maǰd, Tehran, Anǰoman āṯār va mafāk̠er-e farhangī, No. 1. pp. [In Persian].
Mojtabavi, Hosein (1389), Harāt dar ʻahd Taymūrīān,Mashhad, Našr-e Marandīz, No. 1. pp. [In Persian].
Mostofī, Ḥamdollāh (1362), Nozhatol qolob, with try by Guy Lestranj, Tehran, Donyāy ketab, No. 1. pp. [In Persian].
Neẓāmī, Neẓāmal-ddin ʻAbdūl vāse' Neẓāmī (1357), Manša'ūl enšā, with try by Roknūl din Homāyonfarok̠, Tehran, publications by National University Iran, No. 1. pp. [In Persian]
Novoseltsev, Anatolii Petrovich (1380), on the historical ivaluation of Timur, translate by Behdād, Tehran, Manšūr Omīd, No. 1. pp. [In Persian]
Qasem beiglu, Morteza (1385), Sekkehāye sīrāf, Tehran, Institute by motāleʻat tārīk̠ moʼāṯr Iran, Bonyād Ērān šenasī Boshehr, No. 1. pp. [In Persian].
Rahmati, Mohsen (1391), Yosefvand, Fāteme, Solṭān Ḥosayn bāyqarā va ḥayāt eqteṣādī-ye ḵorāsān, Tārīḵ nāme Ērān ba'd az eslām, years of 4th, No. 7, pp. [In Persian]
Roemer, Hans Robert etal (1380), Persien auf dem Weg in die Neuzeit: Iranische Geschichte von, translate by Āz̠ar Āhančī, Tehran, Tehran university. [In Persian]
Samargandī, dowlatšāh (1382), Taz̠karat al-Šoʻarā, translate by Edvard brown, Tehran, Asāṭīr, No. 1, pp. [In Persian]
Samargandī, kamālal-ddīn ʻAbdolrazāq (1383), Maṭlaʻol Saʻdeīn va Maǰmaʻol Baḥreīn, translate by Abdūl Ḥosayn Navāʼī, Vols. 2, part 2, Tehran, Pažūhešgāhe ʻolūm ensānī va moṭāleʻā't farhangī. [In Persian]
Šāmī, Neẓām al-ddīn (1363), Ẓafarnāme, Tehran, Publications by Bāmdād, No. 1. pp. [In Persian]
Sarafraz Ali, Āvar Zamani Fereydon (1379), Sekkehāye Iran az Aḡāz tā dorān-e Zandīye, Tehran, Samt. [In Persian]
Shariatzade, Ali Asghar (1390), Sekkehāye Iran zamīn, Tehran, Našr-e pāzīne, No. 1. pp. [In Persian]
Sepah bank (1391), Sepah bank of Museum, Education Office, No. 1, pp.
Sepah bank museum, No. 12687, 2728, 12735, 123751, 12751, 12734, 12701, 12731.
Shokraei, Abolqasem (1317), Tārīk̠ Iran, Selsele-ye Taymūrī yā gūrkānī, Tehran, Central Bookstore and Printing House, No. 2. pp. [In Persian]
Soleymani, Saeed (esfand 1391), Ahamīyat ʻelm-e sekke šenāsī, Našrīye ketāb māh Tārīḵ va ǰoḡrafīya, No. 178. [In Persian]
Takstan, heydar, Dral, Rocksboard va ... (1384), Taymūrīān, translate by Yaqūb Āžand, Tehran, Publications by Mūvalī, No. 1, pp.
Taqavi, Abed Nik Goftar, Ahmad (1394), Sekke šen̄asī dar dorān s̄āh solṭān Ḥosseīn bāyqarā dar maḥdowde tārīḵ̄ ḵorāsān bozorg, dore 6, No. 6, pp. [In Persian]
Taymūr, Gūrkānī, (1380), Vasāyāy Amīr Taymūr, translate by Šahrām Daštī, Ardebil, Našr-e Šeyḵ Safi Al-ddīn, No. 1, pp.  [In Persian]
Toḵtīf, Erfān (1377). Seyāsat pūlī mālī Taymūr va ḵandān-e vey va sekkehāy ānhā, qom: ketābḵāne Āyat āllāh ʻoẓmā marʻašī naǰafī, No. 1, pp. [In Persian]
Torabi Tabatabaei, Jamal (1347), Sekkehye eslāmī dore Īlḵānī va kūrkānī, Našrīye No. 3 Azarbaijan, Tabriz, Grawer Institute, Vlos. Šo'a [In Persian]
Torabi Tabatabaei, Jamal (1350), Sekkehye šāhan eslāmī, Našrīye No. 3 Tabriz, General Directorate of Culture and Arts of Azerbaijan, No. 1, pp. [In Persian]
Torabi Tabatabaei, Jamal (1386), Saʻeed soleymani, Sekkehye korkāteyān va soršāržha, Tabriz, Publications by Mahdī Āzādī, No. 1, pp. [In Persian]
Vāle Esfahānī qazvīnī, Moḥammad Yūsof, (1379), k̠aldbarīn (Tārīk̠ Taymūrīān va Torkamānān) Tehran, Mīraṯ maktūb, No. 1. pp. [In Persian]
Vas̠īq, Manṣūre, (1386),Seyr-e dīnār dar tārīk̠ pūlī Iran, Tabriz, Sotūde, No. 1. pp. [In Persian]
Yazdī, Šarafūddin ʻAlī (1336), Ẓafar nāme, Vols, 1st, Tehran, Press Institute by Amīr Kabīr, No. 1. pp. [In Persian]
Yazdī, Šarafūddin ʻAlī (1336), Ẓafarnāme, Vols, 1st,2nd, Edited by Saʻeed mīr Moḥammad Ṣādeq, translate by ʻAbdol Ḥosseīn navāʼī, Tehran, Library, Museum and Documentation Center of the Shūra Eslāmi, No. 1. pp. [In Persian]
Zamčī Esafzārī, Moʻīn al-ddīn Moḥammad (1339), Rożāt alǰanāt fī owsāf madīne harāt, Edited by Moḥammad Kaẓem Emām, Tehran university. [In Persian]
List of English sources:
Linda Komaroff (1986) ،THE EPIGRAPHY OF TIMURID COINAGE: SOME PRELIMINARY REMARKS،American Numismatic Society. 
List of Internet sources:
https//www.iranicaonline.org