Document Type : Scientific-Research

Authors

1 PhD student in Archeology, Tarbiat Modares University

2 Associate Professor, Department of Archeology, Tarbiat Modares University, Tehran

Abstract

 Arajan was one of the most importantsassanian states in southwestern Iran which it’s prosperity and development continued in Islamic period. Dynasties such as Saffarids, Buyids, Saljuqs and Atabaks dominated over this area. The Arabs conquered throughout Arajan and its suburbs and villages by years 18 to 23 A.H. The dominant populations were Zoroastrian, Christian, and Sabian in this area. The religious sectarian peaked after arrival of Islam to Arajan area and Isma’ilist, Kharijis (Secedes), twelverShi’a, and quadruplet sects of Sunni Muslims were added to the Pre-Islam religions. Arajan was abandoned during 6th and 7th A.H and lost its prosperity after the centuries. There are lots of reasons for this abandonment which can be divided in two human and natural categories. Natural reasons comprising continuous earthquakes, famine [drought], and epidemic illnesses and the human reasons, much more important than the former, includes successive struggles between dominion claimants, numerous castles of Isma’ilists (they plundered, made insecure, and chain the people), various immigration to other places and several thinking-religious sects, and fundamental changes in the political-administrative geography at Fars and Khuzestan provinces which resulted in deletion of Arajan name. Keywords: Arajan, Destruction, Ismailists, Religious sects, Political Subdivisions.

Keywords

منابع
- آیتی، عبدالمحمد (1383). تحریر تاریخ وصاف. چ۳. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- ابن‌اثیر، علی‌بن محمد (1371). تاریخ کامل اسلام و ایران. ترجمۀ عباس خلیلی و ابوالقاسم حالت. تهران: مؤسسۀ مطبوعات علمی.
- ابن‌بلخی (1374). فارس‌نامه. چ۱. شیراز: بنیاد فارس­شناسی.
- ابن‌حوقل، محمدبن حوقل (1938). صوره‌الارض. بیروت: دارصادر- افست لیدن.
- ابن‌خردادبه، عبیدالله‌بن عبدالله (1889). المسالک و الممالک. بیروت: دارصادر- افست لیدن.
- ابن‌فقیه، احمدبن محمد (1349). ترجمۀ مختصرالبلدان. ترجمۀ ح. مسعود. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
- ابن‌مسکویه، احمدبن محمد (1369). تجارب‌الامم. ترجمۀ ابوالقاسم امامی و علینقی منزوی. چ۱. تهران: سروش.
- اشپولر، برتولد (1373). تاریخ ایران در نخستین قرون اسلامی. ترجمۀ جواد فلاطوری و مریم میراحمدی. چ۴. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- اصطخری، ابراهیم‌بن محمد (1368). مسالک و ممالک. به‌اهتمام ایرج افشار. چ۳. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌بن علی (1364). مرآت‌البلدان. به‌کوشش پرتو نوری‌علا و محمدعلی سپانلو. ج1. تهران: اسفار.
- امبرسز، نیکلاس نیکلاس و چ. پ. ملویل (1370). تاریخ زمین­لرزه­های ایران. ترجمۀ ابوالحسین رده. تهران: آگاه.
- بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ (1377). جغرافیای تاریخی ایران. ترجمۀ همایون صنعتی­زاده، چ۱. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
- بلاذری، احمدبن یحیی (1337). فتوح‌البلدان. ج2. چ۱. تهران: نقره.
- بلعمی، محمد‌بن محمد (1378). تاریخنامۀ طبری. تصحیح محمد روشن. ج۴. چ۳. تهران: سروش.
- پرهون، حسن (1379). «اهمیت تجاری ارجان و کهگیلویه (از اواخر دورۀ ساسانی تا حملۀ مغول)». پایان­نامۀ کارشناسی­ارشد. دانشگاه شیراز. بخش تاریخ.
- تاریخ سیستان (1366). تصحیح ملک‌الشعراء بهار. چ۲. تهران: پدیدۀ خاور.
- ثعالبی، عبدالملک‌بن محمد (1384). شاهنامۀ ثعالبی. ترجمۀ محمود هدایت. چ۴. تهران: اساطیر.
- جیهانی، محمد (1368). اشکال‌العالم. ترجمۀ علی­بن عبدالسلام کاتب. به‌کوشش فیروز منصوری. چ۱. تهران: [بی‌نا].
- حدود العالم من المشرق الی المغرب (1423ق). قاهره:الدار الثقافیه للنشر.
- حفیظی، مینا (1384). «ارجان». دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. به‌سرپرستی اسماعیل سعادت. ج۱. چ۱. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. صص۳۴۴-۳۴۷.
- حمدالله مستوفی، حمدالله‌بن ابی‌بکر (1362). نزهه­القلوب. به سعی و اهتمام و تصحیح گای لسترینج. چ۱. تهران: دنیای کتاب.
- حمزه اصفهانی، حمزه‌بن حسن [بی­تا]. تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیاء. بیروت: انتشارات دارالمکتبه الحیاه.
- خوافی، احمدبن محمد (1341). مجمل فصیحی. تصحیح محمود فرخ. مشهد: باستان.
- دینوری، احمدبن داود (1383). اخبارالطوال. ترجمۀ محمود مهدوی دامغانی. چ۴. تهران: نشر نی.
- رهربرن، کلاوس میشائیل (1359). نظام ایالات در دورۀ صفویه. ترجمۀ کیکاوس جهانداری. چ۱. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- شرف‌الدین علی یزدی (1387). ظفرنامه. تصحیح و تحقیق میرمحمد صادق سعید و عبدالحسین نوایی. ج۱. تهران: انتشارات اسناد مجلس شورای اسلامی.   
- شوارتس، پاول (1382). جغرافیای تاریخی فارس. ترجمۀ کیکاوس جهانداری. چ۲. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- طبرى، محمدبن جریر (1375). تاریخ طبری. ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. ج۲. چ۵. تهران: اساطیر.
 - فرای، ریچارد نلسون (1376). عصر زرین فرهنگ ایران. ترجمۀ مسعود رجب­نیا. تهران: سروش. 
- قدیانی، عباس (1387). فرهنگ جامع تاریخ ایران. ج2. چ۶. تهران: آرون.
- کتبی، محمود (1364). تاریخ آل‌مظفر. تصحیح عبدالحسین نوایی. چ۲. تهران: امیرکبیر.
- گاوبه، هانیس (1359). ارجان و کهگیلویه از فتح عرب تا پایان دورۀ صفوی. ترجمۀ سعید فرهودی و فهرست‌نویسی احمد اقتداری. چ۱. تهران: انجمن آثار و مفاخر ملی.
- لسترینج، گای (1390). جغرافیای تاریخی سرزمین­های خلافت شرقی. ترجمۀ محمود عرفان. چ۸. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- مسعودی، علی‌بن حسین (1360). مروج الذهب و معادن الجوهر. ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. ج۱-۲. چ۲. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- مصدر، حمید (1387). تاریخ ارجان. چ۱. تبریز: احرار.
- مقدسى، محمدبن احمد (1361). احسن التقاسیم فى معرفه الاقالیم. چ۱. تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان.
- ناصرخسرو (1381). سفرنامۀ ناصرخسرو. چ۷. تهران: زوار.
- نهایهالارب فی اخبار فارس و العرب(۱۳۷۵). تصحیح محمدتقی دانش­پژوه. ج4. چ۱. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- ویلی، پیتر (1386). آشیانۀ عقاب قلعه­های اسماعیلی در ایران و سوریه. ترجمۀ فریدون بدره­ای. چ۱. تهران: فرزان.
- همدانی، رشیدالدین فضل‌الله (1358). سوانح‌الافکار رشیدی. به‌کوشش محمدتقی دانش­پژوه. تهران: انتشارات کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران.
- ------------------ (1387) جامع‌التواریخ (بخش اسماعیلیان). تصحیح محمد روشن. چ۱. تهران: میراث مکتوب.
- یاقوت حموی، یاقوت‌بن عبدالله (1383). معجم ­البلدان. ترجمۀ علینقی منزوی. ج۱-۲. چ۱. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
 
- Christensen, P. (1993). The Decline of Iranshahr, Irrigation and Environment in the History of the Middle East, 500 B.C. to A.D. 1500. Museum Tusculanum Press University of Copenhagen.
- Gobl, R. (1968). Sassanidische Numismatik (Hand Bucher der mittelatischen Numismatik I). Braunschweig.
Herzfeld, E. (1907). Ein Rise durch Lurestan, Arabistan und Fars. Petermanns Mitteliungen. pp. 81-89.