Authors

1 Associate Professor of History, University of Lorestan

2 M.A. in History of Islamic Iran , University of Lorestan

Abstract

Following the death of Nader Shah Afshar, the province of Kurdistan, with Sanandaj being the capital, ruled by the local influential dynasty of Ardalan, underwent a severe power struggle triggered by pretenders to the government of Iran, just as many other provinces experienced a similar power struggle. In addition, the strategic location of Kurdistan as the closest neighboring province of Ottoman paved the way for frequent interventions of Sublime Porte by means of the border guards, Babans. The absence of a centrally integrated government in Iran led to the spread of Ottoman influence to such an extent that the government of Kurdistan repeatedly slipped out of the hands of Ardalan dynasty into the hands of Pashas of Shahrzur and Solaymaniah .Therefore , the time span between the death of Nader and the late years of the Zandiah government (years 1747 to 1786) was one of the eventful periods in the history of Kurdistan . The present study analyzes the political developments in Kurdistan , the roles of Ardalan rulers in these developments, their relationships with the powerful and influential people, and the reasons of turbulence in this period.
  Findings of the present study show that the main reasons for turmoil in Kurdistan in this period include the crisis of power vacuum after the death of Nader and the absence of a powerful and integrated government in Iran, inappropriate policies of some Ardalan rulers, absence of appropriate relationships between the Zand dynasty and the Ardalan dynasty, and the rivalry among Baban Pashas for the domination over Kurdistan .

Keywords

منابع
- آصف، محمدهاشم (رستم­الحکما). (1352). رستم­التواریخ. چ 2. تهران: امیرکبیر.
- اردلان، خسروبن محمدبن منوچهر (مصنف). (2536). لبالتواریخ. تهران: کانون انتشارات خانوادگی اردلان.
- اردلان، شیرین. (1387). خاندان کرد در تلاقی امپراطوری­های ایران و عثمانی. ترجمه‌ی مرتضی اردلان. تهران: تاریخ ایران.
- اردلان، ماه­شرف خانم (مستوره). (2005). تاریخ­الاکراد. با مؤخره‌ی میرزا علی­اکبر وقایع­نگار. ویرایش جمال احمدی آیین. اربیل: ئاراس.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان. (1368). مرآة­البلدان. به‌کوشش عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث. تهران: دانشگاه تهران .
- بابانی، عبدالقادربن رستم. (1377). سیرالاکراد در تاریخ و جغرافیای کردستان. به‌کوشش محمدرئوف توکلی. چ 2. تهران: توکلی.
- بدلیسی، شرف خان‌بن شمس­الدین. (1377). شرفنامه: تاریخ مفصل کردستان. به‌کوشش ولادیمیر ولییامینوف زرنوف. ج 1. تهران: اساطیر.
- بهرامی، روح­الله و پرستو مظفری. (1390). «کارکرد، تقسیمات و ساختار تشکیلاتی والی­نشین اردلان در عهد قاجار». پژوهش­های تاریخی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. د جدید. س 3. ش 2 (پیاپی10). صص 51- 72.
- پری، جان. ر. (1381). کریم­ خان زند: تاریخ ایران بین سال­های 1747- 1779م. ترجمه‌ی علی­محمد ساکی. تهران: آسونه.
- چلبی، اولیا. (1364). کرد در تاریخ همسایگان. ترجمه‌ی فاروق کیخسروی. ارومیه: صلاح­الدین ایوبی.
- روحانی، بابا مردوخ (شیوا). (1371). تاریخ مشاهیر کرد. به‌کوشش ماجد روحانی. ج 3. تهران: سروش.
- زکی بیگ، محمدامین. (1381). زبدهی تاریخ کرد و کردستان. ترجمه‌ی یدالله روشن اردلان. تهران: توس.
- سلطانی، محمدعلی. (1372). جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان (ایلات و طوایف کرمانشاهان). مقدمه‌ی عبدالحسین نوایی. ج 2. تهران: سها.
- سنندجی، میرزا شکرالله. (1375). تحفهی ناصری در تاریخ و جغرافیای کردستان. تصحیح، مقابله و تحشیه‌ی حشمت­الله طبیبی. چ 2. تهران: امیرکبیر.
- شیرازی، ابن‌عبدالکریم علی­رضا. (1365). تاریخ زندیه (جانشینان کریم­ خان زند). مقدمه و تصحیح ارنست بئیر. ترجمه‌ی غلامرضا ورهرام. تهران: گستره.
- صدیق، صفی­زاده بورکه­ایی. ( 1378). کرد و کردستان. تهران: آتیه.
- قاضی، ملا محمدشریف. (1387). زبدة­التواریخ سنندجی در تاریخ کردستان. به‌کوشش محمدرئوف توکلی. چ 2. تهران: توکلی.
- غفاری کاشانی، ابوالحسن. (1369). گلشن مراد. به‌کوشش غلامرضا طباطبایی مجد. [تهران]: زرین.
- کجباف، علی­اکبر؛ دهقان­نژاد، مرتضی و کوروش هادیان. (1390). «تبیین و مقایسه‌ی کارکرد نخبگان سیاسی و ایلی کُرد در دوره­های صفوی و قاجار». مجلهی پژوهش­های تاریخی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. د جدید. س 3. ش 3 (پیاپی 11). صص 29- 58.
- کجباف، علی­اکبر؛ میرجعفری، حسین و فریدون نوری. (1390). «بررسی روابط سیاسی والی­نشینان اردلان با حکومت صفویه». مجلهی پژوهش­های تاریخی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. د جدید. س 3. ش 1 (پیاپی 9). صص 109- 126.
- گلستانه، ابوالحسن‌بن محمدامین. (1391). مجمل­التواریخ شامل وقایع و رویدادهای سیوپنجسالهی بعد از نادر شاه و ذیل زین­العابدین کوهمره ملقب به امیر در تاریخ زندیه. به‌کوشش محمدتقی مدرس رضوی. چ 4.  تهران: دانشگاه تهران.
- مردوخ کردستانی، شیخ محمد. (1379). تاریخ مردوخ. تهران: کارنگ.
- مستوفی بافقی، محمدمفید‌بن محمود. (1390). مختصر مفید (جغرافیای ایرانزمین در عصر صفوی). به‌کوشش ایرج افشار با همکاری محمدرضا ابویی مهریزی. تهران: انتشارات دکتر محمود افشار یزدی.
- مظفری، پرستو. (1389). بررسی مناسبات والیان اردلان کردستان با حکومت مرکزی قاجار. پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد. گروه تاریخ دانشگاه لرستان.
- ملکم، سر جان. (1383). تاریخ ایران. ترجمه‌ی میرزا اسماعیل حیرت. تهران: سنایی.
- موسوی نامی اصفهانی، میرزا محمدصادق. (1368). تاریخ گیتی­گشا در تاریخ خاندان زند. تحریر و تحشیه‌ی عزیزالله بیات. چ 2. تهران: امیرکبیر.
- نیکیتین، واسیلی. (1366). کرد و کردستان. ترجمه‌ی محمد قاضی. تهران: نیلوفر.
- وقایع­نگار کردستانی، علی­اکبر. (1384). حدیقهی ناصریه و مرآت­الظفر در جغرافیا و تاریخ کردستان. به‌کوشش محمدرئوف توکلی. چ 2. تهران: توکلی.
- هادیان، کوروش. (1391). جایگاه و کارکرد نخبگان کُرد در دولت مرکزی، تبیین مقایسه­ای دورهی صفویه و قاجار. پایان­نامه‌ی دکتری. گروه تاریخ دانشگاه اصفهان.
- -----------. (1389).سده­های سروری (نگاهی به تاریخ و جغرافیای اردلان). اصفهان: کنکاش.