Document Type : Scientific-Research

Authors

1 PhD student in the history of Islamic Iran, University of Isfahan

2 Associate Professor, Department of History, University of Isfahan

Abstract

  In order to arrange the events, historians have used common chronological ordering systems to give them temporal dimension and date them. Dating patterns of the events and the motivations behind them are the focus of the present study.   The present study is aimed at dating The Safavid Dynasty in which the ordering systems of the events are divided into two main categories of thematic and chronologic. The researchers look for the changes that have occurred within the dating methods of this period. From this perspective, the thematic dates do not present any changes. Therefore, the chronologic dating which is itself divided into three sub-categories (periodic, cyclic and sitting) will be the focus of the present work.   By analyzing the dating methods, it will be shown (or can be affirmed) that there is a significant relation between the chronological dating methods and the status of the king within the mental system of the Safavid society. As the amount of the created histories in this period is to some extent dependent upon this fact; meaning that the in line with the king’s absolute power, the number of and even the need for dating is decreased and instead, works containing the praise of kingdom is increased.   For this purpose, firstly the principles which the Safavid historians have chosen for ordering the events are considered. Then, the main chronological dating methods and their historic distribution in this period are introduced.

Keywords

Main Subjects

-        ابوریحان بیرونی، محمد‌بن احمد (1392). آثار‌الباقیه، ترجمۀ پرویز سپیتمان (اذکائی). تهران: نشر نی.
-        اریکسن، تروند برگ (1385). تاریخ زمان. ترجمۀ اردشیر اسفندیاری. آبادان: پرسش.
-        اسکندر منشی (1382). تاریخ عالم‌آرای عباسی. زیر نظر ایرج افشار. چ۳. تهران: امیرکبیر.
-        افوشته­ای نطنزی، محمودبن هدایت‌الله (1373). نقاوه‌الآثار. به‌اهتمام احسان اشراقی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
-        الیاده، میرچا (1378). اسطورۀ بازگشت جاودانه.ترجمۀ بهمن سرکاراتی. تهران: طهوری.
-        _____ (1390). مقدس و نامقدس. ترجمۀ بهزاد سالکی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
-        الیاسی، علی‌احمد و انور خالندی (1391). «خوانشی از نسخۀ خطی تاریخ عجم به سیاق (سیاق ‌التواریخ)». پیام بهارستان. س۵. ش18. صص۱۰۰-۱۱۸.
-        امینی هروی، ابراهیم‌بن میرک جلال‌الدین (1383). فتوحات شاهی. تصحیح محمدرضا نصیری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
-        بریان، پیر (1381). امپراتوری هخامنشی. ترجمۀ ناهید فورغان. تهران: فرزان روز- قطره.
-        بیکرمن، ئی. (1384). «زمان­سنجی». علم در ایران و شرق باستان. ترجمه و تحشیۀ همایون صنعتی­زاده. تهران: قطره. صص۳-۱۸.
-        توکلی طرقی، محمد (1382). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ. تهران: تاریخ ایران.
-        تهماسب صفوی (1304). تذکرۀ شاه‌تهماسب. به‌اهتمام عبدالشکور. برلین: چاپخانة کاویانی.
-        جنابدی، میرزابیگ‌بن حسن (1378). روضه‌الصفویه. به‌کوشش غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: بنیاد موقوفات افشار.
-        حسینی استرآبادی، حسن‌بن مرتضی. (1364). تاریخ سلطانی: از شیخ‌صفی تا شاه‌صفی. به‌کوشش احسان اشراقی. تهران: علمی.
-        حسینی تفرشی، ابوالمفاخربن فضل‌الله (1388). تاریخ شاه‌صفی. تصحیح محسن بهرام‌نژاد. تهران: میراث مکتوب.
-        خاتون­آبادی، سیدعبدالحسین (1352). وقایع السنین و الاعوام. تصحیح محمدباقر بهبودی. تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
-        خواندمیر، غیاث­الدین‌بن همام­الدین (1362). حبیب‌السیر فی اخبار افراد بشر. زیر نظر محمد دبیرسیاقی. ج۴. تهران: کتاب‌فروشی خیام.
-        خوزانی اصفهانی، زین­العابدین (نیمۀ اول قرن ۱۱ق). افضل‌التواریخ. ج۲.        British Museum, Oriental Mss 4678.
-        رابینسن، چیس‌اف. (1389). تاریخ‌نگاری اسلامی. ترجمۀ مصطفی سبحانی. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام.
-        روملو، حسن (1384). احسن‌التواریخ. تصحیح حسین نوایی. چ۱. تهران: اساطیر.
-        شاردن، ژان (1372). سفرنامۀ شاردن. ترجمۀ اقبال یغمایی. ج۱. تهران: توس.
-        شاملو، ولی‌قلی‌بن داودقلی (1374). قصص خاقانی. تصحیح سیدحسن سادات ناصری. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-        صنعتی‌زاده، همایون (1384). علم در ایران و شرق باستان. تهران: قطره.
-        عبداللهی، رضا (1366). تاریخ تاریخ در ایران. تهران: امیرکبیر.
-        علامی، ابوالفضل‌بن مبارک (1385). اکبرنامه. تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
-        غفاری، قاضی‌احمد (1343). تاریخ جهان­آرا. تصحیح حسن نراقی. تهران: کتاب‌فروشی حافظ.
-        قزوینی، یحیی‌بن عبداللطیف (1386). لب‌التواریخ. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
-        گنابادی، مظفربن محمدقاسم (1276ق). شرح بیست باب در معرفت تقویم. به خط علیرضابن عباسعلی. تهران: [بی‌نا].
-        مجلسی، محمدباقر (1404ق). بحار‌الانوار. ج۵۶. بیروت: مؤسسه‌الوفاء.
-        محمدمعصوم (1368). خلاصه‌السیر. زیر نظر ایرج افشار. تهران: علمی.
-        منجم یزدی، جلال‌الدین‌محمد (1366). تاریخ عباسی: روزنامۀ ملاجلال. به‌کوشش سیف­الله وحیدنیا. تهران: وحید.
-        منشی قزوینی، بوداق (1378). جواهر‌الاخبار. تصحیح محسن بهرام­نژاد. تهران: میراث مکتوب.
-        منشی قمی، احمدبن حسین (1383). خلاصه‌التواریخ. تصحیح احسان اشراقی. چ۲. تهران: دانشگاه تهران.
-        میثمی، جولی اسکات (1391). تاریخ‌نگاری فارسی (سامانیان، غزنویان، سلجوقیان). مترجم محمد دهقانی. تهران: ماهی.
-        نصیری، محمدابراهیم‌بن زین­العابدین (1373). دستور شهریاران. به‌کوشش محمدنادر نصیری‌مقدم. تهران: بنیاد موقوفات افشار.
-        نویدی شیرازی، عبدی‌بیگ (1369). تکمله‌الاخبار. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: نشر نی.
-        واله اصفهانی، محمدیوسف (1382). خلدبرین: ایران در زمان شاه‌صفی و شاه‌عباس دوم. تصحیح محمدرضا نصیری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
-        وحید قزوینی، محمدطاهربن حسین (1383). تاریخ جهان­آرای عباسی. مقدمه و تصحیح سیدسعید میرمحمدصادق. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-        Blake, Stephen P (2013). Time in early modern Islam. Cambridge University Press.
-        Gronke, Monika (1992). “The Persian Court between Palace and Tent: From Timur to 'Abbas I”. In Timurid Art and Culture: Iran and Central Asia in the Fifteenth Century. Edited by Lisa Golombek and Maria Subtelny. Leiden: E.J. Brill. Pp. 18-22.
-        Holford-Strevens, Leofranc (2005). The History of Time: A Very Short Introduction. Oxford University Press.
-        McChesney, R. D (1980). “A Note on Iskandar Beg's Chronology”. Journal of Near Eastern Studies. Vol. 39. No. 1. Pp. 53-66.
-        Melville, Charles (1994). “The Chinese-Uighur Animal Calendar in Persian Historiography of the Mongol Period”. Iran. Vol. 32. Pp. 83-98.