نویسندگان

• جعفر نوری ¹
• علی اکبر کجباف ²
• فریدون الهیاری ²

¹ دانش‌آموخته‌ی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان

² دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

چکیده

یارغو محکمه‌ی قضایی اختصاصی مغولان بود که برای حل دعاوی و اختلافات در زمینه‌های مختلف، در بیشتر نواحی امپراتوری مغولان، ازجمله ایلخانان ایران (654- 750ه.ق) تشکیل می‌شد. این محکمه که بیشتر درمورد جرایم سیاسی و بعضی جرایم اقتصادی و اجتماعی تشکیل می‌شد، در اردوهای نظامی مغولان برگزار می‌شد. در این محکمه، با اعمال شیوه‌های مشابه با شیوه‌ی محاکم اسلامی مبتنی‌بر اصل شهادت شهود و گواهی، اعتراف گرفتن با شکنجه و ارائه‌ی اسناد مکتوب، جرایم افراد خاطی و گناهکار را بررسی می‌کردند و درمورد جرم افراد خاطی، براساس یاسا حکم صادر می‌نمودند. افرادی با  عنوان یارغوچی در صدر این محکمه قرار می‌گرفتند. یارغوچیان که بیشتر از امیران و شاهزادگان مغولی انتخاب می‌شدند، براساس قوانین مغولی که از یاسای چنگیزی نشئت می‌گرفتند، حکم صادر می‌کردند. شرط رسیدن به منصب یارغوچی، داشتن تسلط بر یاسای چنگیزی بود.
 در این نوشتار، با بررسی متون دوره‌ی ایلخانی، به تبیین این محکمه، چگونگی برگزاری آن و شیوه‌ی محاکمه در آن می‌پردازیم تا از این طریق، پرتوی هرچند اندک بر تاریخ نظام قضایی ایران می‌اندازیم.

کلیدواژه‌ها

• یارغو
• یارغوچی
• مغولان
• یاسا
• ایلخانان
• محکمه
• قضا

عنوان مقاله [English]

Yarghv Court: Research on Judicial Court of the Mongol

نویسندگان [English]

• Jafar Noori ¹
• Aliakbar Kajbaf ²
• Fereydoon Allahyari ²

¹ PhD in History of Islamic Iran, University of Isfahan

² Associated Professor, Department of History, University of Isfahan

چکیده [English]

Yarghv was the exclusive mongol jurisdiction court to resolve claims and disputes in various fields and was formed in most areas of the mongol Empire, including the patriarch of Iran (654-750 AH). The court mostly took place for political and some economical and social crimes, in Mongol military camps. In this court, some methods similar to Islamic courts were used, such as testimony, forced confession by torture, and presentation of written documents; and criminals were judged based on Yassa.
As Yarghvchy people were at the top of this Court. Yarghvchys, who were mostly Mongolian princes and commanders, judged based on  Mongolian laws which rooted in Yassa. Dominance on yassa was the condition of becoming Yarghvchy.
In this paper we notice this court, its manner and trial style, via study of Ilkhanid Texts; and by this means throw light on history of judicial system in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Yarghv
• Yarghvchy
• Mongols
• Yassa
• Ilkhans
• Court
• Judgment