نویسندگان

• داریوش رحمانیان ¹
• غلامرضا ظریفیان ²
• سیمین فصیحی ³
• شهرام غلامی ⁴

¹ استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

² استایار گروه تاریخ دانشگاه تهران

³ استادیار گروه تاریخ دانشگاه الزهرا

⁴ دانشجوی دکتری گروه تاریخ دانشگاه تهران

چکیده

دولت در اسفند 1309 به موجب قانون، انحصار بازرگانی خارجی کشور را در دست گرفت. در پژوهش‌‌های جدیدی که در مورد تاریخ و اقتصاد ایران صورت گرفته، توجه چندانی به این مسأله نشده؛ یا ارزیابی‌‌ها شتاب‌زده و نآاگاهانه بوده و دلایل و پیامد‌های این اقدام مغفول مانده است. در این مقالهضمن اشاره به برخی از این دیدگاه‌های ساده‌انگارانه، تحولات بین‌المللی بعد از جنگ جهانی اول، اثرات بحران اقتصادی 1930 و نیز سلطه بازرگانی شوروی بر اقتصاد کشاورزی ایران، در تدوین این قانون بررسی شده است. یافته‌‌های این تحقیق نشانگر آن است که تحولات سیاسی و اقتصادی بعد از جنگ اول جهانی، در ایران نیز همانند سایر کشور‌های دیگر، لزوم دخالت دولت در اقتصاد را به وجود آورد. بحران اقتصاد جهانی1930، دولتی شدن بازرگانی خارجی روسیه و پایین آمدن ارزش نقره به عنوان واحد پول ایران، این امر را تا حد زیادی تشدید و الزام‌آور نمود. این اقدام دولت، حاصل یک برنامه‌ریزی اقتصادی بلندمدت نبود، بلکه نتیجه شرایط سیاسی و اقتصادی آن زمان بود و با آزمایش و خطا همراه شد. اما دست‌کم در کوتاه‌مدت باعث بهبود صادرات و تنظیم درآمد‌های دولت گردید. همچنین صنعتی‌سازی جایگزین واردات با دخالت دولت سرعت یافت، شرکت‌‌های بازرگانی و شرکت‌‌های سهامی جایگزین بازرگانی سنتی گردید و تغیرات متفاوتی در الگوی کشاورزی و صادرات آن به وجود آمد.

کلیدواژه‌ها

• بحران اقتصاد جهانی
• اقتصاد دولتی
• انحصار بازرگانی خارجی
• اقتصاد سیاسی
• ناسیونالیسم
• صنعتی شدن

عنوان مقاله [English]

Iran’s Foreign Trade Monopoly Act of 1931: Backgrounds, Aims and Consequences

نویسندگان [English]

• Darush Rahmanian ¹
• Gholamreza Zarifyan ²
• Simin Fasihi ³
• Shahram Gholami ⁴

¹ Assistant Professor of History of Tehran Univesity

² Assistant Professor of History of University of Tehran

³ Assistant Professor of History of Alzahra University

⁴ P.H.D Student Department of History, Tehran University

چکیده [English]

According to Law, the country monopoly on foreign trade was transferred to the state in March 1931. In the new researches about the history of Iran's economy, little attention was paid to this issue. Evaluations for this case were hasty and it was not rationalized, while causes and consequences of this action are neglected. In this paper, first we mentioned some of these simplistic views, and then we studied international changes after the First World War, the effects of the economic crisis in 1930 and the Soviet domination of commerce on the Iranian agricultural economy on the drafting of this law. The findings of this research indicate that political and economic changes after World War I, in Iran, like other countries, forced government to interfere in the economy. World economic crisis of 1930, governmentalization of Russia's foreign trade and losing the value of silver as currency of Iran, made it intensified. This act of government was not the result of a long-term economic planning. But it was the result of political and economic conditions and was associated with trial and errors, while at least in the short time resulted in improvement of exports and the organized earnings of government. Also the industrialization substituting imports accelerated by government intervention, commercial companies and corporations were replaced traditional commerce and agriculture, and variant changes were occurred in the pattern of agricultural export.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Global Economic Crisis
• State’s Economy
• Monopoly of Foreign Trade
• Political Economy
• Nationalism
• Industrialization