دوره 34 (1403)
دوره 33 (1402)
دوره 32 (1401)
دوره 31 (1400)
دوره 30 (1399)
دوره 29 (1398)
دوره 28 (1397)
دوره 27 (1396)
دوره 26 (1395)
دوره 25 (1394)
دوره 24 (1393)
دوره 23 (1392)
دوره 22 (1391)
دوره 21 (1390)
دوره 20 (1389)
دوره 19 (1388)
تعداد مقالات: 444
چالش‌ها و مسائل پیش روی صنعت تولید ابریشم و نوغان‌داران گیلان عهد قاجاری (1300ـ1335ق/ 1882ـ1917م)
دوره 33، شماره 58 ، مرداد 1402، ، صفحه 65-95
چکیده
در عصر قاجاریه، گیلان به عنوان تولیدکنندۀ عمده ابریشم و مرکز اصلی تجارت خارجی ایران از طریق دریای خزر، جایگاه چشم گیری در اقتصاد کشوری و منابع درآمد دولت مرکزی داشت. با وجود این، فراگیری بیماری کرم ابریشم ... بیشتر
بررسی علل و عوامل شورش پیشه‌وران تبریز در دوره شاه تهماسب صفوی (979-981 ق.)
دوره 28، شماره 38 ، شهریور 1397، ، صفحه 66-87
چکیده
بین سالهای (979 ـ 981ق) شورشی علیه حکومت صفویه در تبریز روی داد که در منابع این دوره بازتاب چندانی نیافته است. اگرچه منابع اشاره‌ای به علل و عوامل تکوین شورش نکرده‌اند ولی عوامل سیاسی، اجتماعی و به‌ویژه ... بیشتر
ظهور مالکیت خصوصی و انقلاب مشروطه در ایران بر مبنای رهیافت نظم های اجتماعی نهادگرایی
دوره 32، شماره 56 ، دی 1401، ، صفحه 67-90
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، بررسی ارتباط دوسویۀ ظهور مالکیت خصوصی و انقلاب مشروطه با استفاده از رهیافت نظم های اجتماعی به روش کیفی (تاریخی-تحلیلی) است. براساس یافته های این پژوهش، نظم اجتماعی حاکم تا ... بیشتر
نگرشی بر قیام رافع‌بن لیث
دوره 22، شماره 14 ، مرداد 1391، ، صفحه 69-93
چکیده
یکی از مهم‌ترین قیام‌های خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافع‌بن لیث است.این قیام در اواخر خلافت هارون‌الرشید در سال 190 ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی بود که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.رهبر ... بیشتر
زن و تحول گفتمان از خلال نشریه های زنان (از مشروطه تا پهلوی)
دوره 26، شماره 30 ، شهریور 1395، ، صفحه 69-92
چکیده
در راستای تحولات اجتماعی و فرهنگی عصر قاجار، نشریات به عنوان ابزاری مدرن در دست منورالفکرهای منتقد در جهت تداوم روند نوگرایی در جامعه نقش قابل توجهی ایفا کردند. نشریات زنان نیز با ظهور جنبش مشروطه بستر ... بیشتر
واکاوی راهکارهای دولت در مدیریت بحران ومقابله با چالشهای سلامت وبهداشت عمومی فارس (1304-1320ه.ش)
دوره 27، شماره 34 ، شهریور 1396، ، صفحه 69-88
چکیده
در مطالعات تاریخ محلی فارس وپژوهشهای تاریخ اجتماعی این خطه،وضعیت بهداشت وسلامت عمومی یکی از مباحث در خور توجه است.بررسی اسناد آرشیوی وشواهد تاریخی در خلال سالهای1304تا1320 ه.ش حاکی از گستره اقدامات نهادی ... بیشتر
بررسی نزاع گفتمان‌ها بر سر معانیِ سیاسی- مذهبی در معرفة الصحابه ابونعیم اصفهانی (مطالعه موردی: تراجم خلفای سه‌گانه و علی (ع))
دوره 30، شماره 48 ، دی 1399، ، صفحه 71-97
چکیده
معرفة الصحابه ابونعیم اصفهانی از جمله مهم‌ترین منابع صحابه‌نگاری قرن چهارم تا پنجم قمری است که همانند سایر منابع معرفتی در حوزۀ تاریخ، پدیده‌ای شفاف و خنثی نیست که واقعیت‌های اجتماعی، سیاسی و مذهبی ... بیشتر
آشنایی ایرانیان با جایگاه زن در جامعۀ آمریکایی از رهگذر مطبوعات و مدارس میسیونری در دورۀ قاجاریه
دوره 31، شماره 50 ، تیر 1400، ، صفحه 71-92
چکیده
ضرورت تحول در جایگاه اجتماعی و فردی زنان به عنوان یکی از مهم‌ترین شروط رهایی از عقب‌‌ماندگی و پیمودن مسیر تجدد، جایگاه ویژهای در اندیشۀ روشنفکران عصر قاجاریه به‌ویژه بعد از مشروطه داشت. این ... بیشتر
وضعیت زنان در نظام اجتماعی ساسانیان در عصر پسامزدکی و تأثیر آن در تألیف ارداویرافنامه
دوره 31، شماره 51 ، آبان 1400، ، صفحه 73-95
چکیده
مطابق محتوای کتب فقهی و حقوقی تدوین‌یافته در دورۀ ساسانی و طبق نظر محققان این حوزه، جنسیت یکی از ملاک‌ها و معیارهایی بوده که باعث ایجاد تفاوت میان وضعیت حقوقی افراد جامعه شده، به‌طوری که وظایف و حقوق ... بیشتر
جای‌نام‌های نیمۀ غربی ایران در نگارش‌های تاریخی سده‌های سوم تا نهم قمری (جبال و قهستان و عراق عجم)
دوره 34، شماره 61 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 81-110
چکیده
جای‌نام‌هایی که برای نامیدن گسترۀ وسیعی از نیمۀ غربی ایران به کار می‌رفتند، از سقوط ساسانی تا برآمدن صفویان، در عرصۀ اجتماعی و سیاسی‌اداری تغییرات فراوانی یافتند و در نوشته‌هایی که در این مقطع تألیف ... بیشتر
بازتاب تعاملات فکری اندیشه گران در خصوص آموزش زنان در دوره پهلوی اول مبتنی بر سه نشریه عالم نسوان ،شفق سرخ واطلاعات
دوره 25، شماره 27 ، آذر 1394، ، صفحه 103-124
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی تعاملات فکری اندیشه گران دوره پهلوی اول در خصوص آموزش زنان بر اساس سه نشریه عالم نسوان ،شفق سرخ واطلاعات می پردازد . این پژوهش که براساس روش پژوهش های تاریخی صورت پذیرفته است در صدد ... بیشتر
تحلیلی بر سنت های دیوانسالاری ایران در خلیج فارس «امام مسقط و اجاره داری بندرعباس» (1209-1285)
دوره 25، شماره 25 ، خرداد 1394، ، صفحه 165-191
چکیده
بررسی ماهیت اجاره داری بندرعباسی در دوره قاجاریه نقش مهمی در شناخت تعملات ساحل نشینان سواحل شمالی و جنوبی دارد. بررسی این اخرین نمونه های عینی از سنت مقاطعه، برای پاسخ به برخی ابهام ها ضروری می نماید. ... بیشتر
نخستین قنات های دشت قزوین با تکیه بر یافته‌های باستان شناختی و منابع مکتوب
دوره 34، شماره 62 ، شهریور 1403
چکیده
قنات یکی از مهم‌ترین فناوری‌های ساخته‌شده به دست انسان است که نقش مهمی در رشد و توسعۀ جوامع ساکن در ایران داشته است. بیشتر پژوهشگران معتقدند که نخستین قنات‌ها در حدود نیمۀ نخست هزارۀ اول پیش‌از‌میلاد ... بیشتر
سنخ‌شناسی نظام مشروعیت در دوره تیمور(771-807 هـ)
دوره 21، شماره 10 ، تیر 1390، ، صفحه 63-88
چکیده
در عصر حکومت تیمور، در جامعه اسلامی بحران مشروعیت ظهور کرده بود زیرا، مشروعیت ناشی از خلافت عباسی به علت سقوط آن دچار تزلزل شده بود و مشروعیت ناشی از مغول نیز نتوانسته بود به طور کامل جایگزین آن گردد.این ... بیشتر
فعالیت‌های عام‌المنفعة دربارِ سلطان حسین بایقرا در خراسان (875-911 ق) (با تکیه بر متون تاریخی)
دوره 28، شماره 39 ، آذر 1397، ، صفحه 65-86
چکیده
عصر سلطان حسین بایقرا را میتوان از ادوار رونق فعالیت های عام المنفعه دانست. گرچه پیشینۀ این گونه اقدامات در دوره تیموریان (771-880.ق) به تیمور بازمی گردد، اما با روی‌‌کارآمدن ... بیشتر
تجاری شدن تریاک در اقتصاد ایران دوره قاجار ( 1210-1344ق.)
دوره 26، شماره 31 ، آذر 1395، ، صفحه 69-97
چکیده
تحولات اقتصادی در قرن نوزدهم، معادلات اقتصادی را در کل دنیا تغییر داد. اقتصاد ایران نیز از این تحولات مصون نماند و در مواجهه با اقتصاد سرمایه‌داری،از یک اقتصاد معیشتی و سنتی به یک اقتصاد نیمه معیشتی ... بیشتر
بررسی تحول نقش هیربدان در عصر ساسانی
دوره 27، شماره 36 ، اسفند 1396، ، صفحه 69-81
چکیده
در عصر ساسانی با رسمیت‌‌یافتن دین زردشتی شاهد قدرت‌گرفتن روحانیان زردشتی و تشکیل سلسله‌مراتب آنان و ظهور دو گروه قدرتمند موبدان و هیربدان هستیم. تقریباً همة محققان بر سرِ اینکه پیشینۀ موبدان عصر ساسانی ... بیشتر
تأثیر اصلاحات غازان بر وضعیت کشاورزی قلمرو ایلخانی
دوره 25، شماره 26 ، شهریور 1394، ، صفحه 71-98
چکیده
اوضاع اقتصادی ایران به ویژه کشاورزی از ایلغار مغول به شدت آسیب دید. غازان خان در طول حکومت نسبتاً کوتاه خود، با انجام اصلاحاتی در صدد ترمیم و جبران آسیب های وارده بر اوضاع اقتصادی قلمرو ایلخانی برآمد، ... بیشتر
تحلیلِ روند و نتایج سیاست اسکان عشایر در ایلات ممسنی در دوره رضاشاه
دوره 29، شماره 41 ، خرداد 1398، ، صفحه 71-89
چکیده
طرح اسکان عشایر یکی از برنامههای اصلاحی رضاشاه در راستای ایجاد دولت ملی در ایران و پروژة ملت‌سازیبود که در مناطق مختلف کشور به کمک ارتش به اجرا درآمد. منطقة ممسنی در استان فارس، یکی از مناطق تمرکزِ ... بیشتر
جایگاه طرابوزان در محاصره برّی آناتولی توسط ایلخانان مغول
دوره 29، شماره 44 ، اسفند 1398، ، صفحه 71-93
چکیده
آناتولی (آسیای صغیر) در دورۀ پنجاه سالۀ کشورگشایی مغول، اهمیتی روزافزون برای مغولان داشت. تا استقرار دولت ایلخانان در ایران، آنها نواحی شرقی و مرکزی آناتولی را متصرف شدند، سپس تا پایان حیات آن دولت تا ... بیشتر
ناسیونالیسم ایرانی و مسئلۀ آذربایجان و زبان ترکی (با تأکید بر مجلات دورۀ گذار از قاجاریه به پهلوی)
دوره 31، شماره 49 ، فروردین 1400، ، صفحه 73-91
چکیده
پژوهش حاضر بر اساس این مساله شکل گرفته است که چرا طی مرحله دوم تکوین ناسیونالیسم در ایران (دهه گذار از قاجاریه به پهلوی)، ترک ستیزی به یکی از عناصر سلبی ناسیونالیسم ایرانی تبدیل شد و این رویکرد چه پیامدهایی ... بیشتر
تأملی در مفهوم جغرافیایی ایالت و شهر جیرفت در دوران اسلامی؛ از سده‌های نخستین تا اوایل سدۀ هشتم هجری
دوره 29، شماره 42 ، شهریور 1398، ، صفحه 79-100
چکیده
در منابع و متون کهن اعم از تاریخی و جغرافیایی به شهر جیرفت اشاره هایی اندک اما معتنابه شده است. اگر چه این مقدار به درک کامل و حتی ناقصی از اوضاع و شرایط این شهر در گذشته نمی انجامند اما دربر دارندۀ ... بیشتر
تأثیر ساختار مطلقۀ شبه‌مدرن دولت پهلوی بر پیدایش بحران محیط زیستی در ایران (مطالعۀ موردی: آلودگی هوا)
دوره 29، شماره 43 ، آبان 1398، ، صفحه 79-100
چکیده
مفهوم «حفاظت محیط‌زیست» مفهومی مدرن به حساب می‌آید که با توجه به زادگاهش -غرب- دارای مبادی و مبانی معرفتی و فکری خاصی است که آن را به مثابه مسأله‌ای اجتماعی و برآمده از جنبش‌های اجتماعی معرفی می‌کند. ... بیشتر
ارزیابی انتقادی خوانش عقلستیزانه از اخباریان
دوره 32، شماره 53 ، فروردین 1401، ، صفحه 79-100
چکیده
مکتب فقهی اخباری در سدۀ یازدهم هجری درون نظام فقاهت امامیه پدید آمد و منشأ تحول‌های فراوانی در تاریخ اجتهاد امامیه شد، به‌طوری که در اغلب پژوهش‌های مرتبط با تاریخ ایران، فصلی به منازعۀ اصولی-اخباری ... بیشتر
تأثیر مسایل قندهار بر چالشهای سیاسی میان صفویان و بابریان (932- 1108ه. ق)
دوره 21، شماره 11 ، آبان 1390، ، صفحه 81-98