تاریخ اسلام و ایران - مقالات آماده انتشار

بروز بیماری با به چالش کشیدن صحت جسمی و روحی، نهایتاً به نیستی انسان می‌انجامد لذا پژوهش حاضر بر اساس این مسئله شکل‌گرفته است که شناخت، پیشگیری و درمان بیماری عفونی و مهلک وبا در جامعه ایران عصر صفوی ... بیشتر

مشاهده مقاله

علمی- پژوهشی

اسکندر مقدونی و خاطرۀ تاریخی کورش بزرگ

عادل اله یاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اسفند 1400

http://dx.doi.org/10.22051/hii.2022.32083.2275

چکیده

مورخان اسکندر گزارش‌ کرده‌اند که فاتح مقدونی به هنگام گشودن سرزمین‌های ایرانی، به خاطرۀ بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشیان کورش بزرگ، ادای احترام می‌کرده است. اینکه نابود کنندۀ فرمانروایی هخامنشیان، ... بیشتر مورخان اسکندر گزارش‌ کرده‌اند که فاتح مقدونی به هنگام گشودن سرزمین‌های ایرانی، به خاطرۀ بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشیان کورش بزرگ، ادای احترام می‌کرده است. اینکه نابود کنندۀ فرمانروایی هخامنشیان، هواخواه بنیان‌گذار آن شاهنشاهی باشد بسیار جالب توجه است. هرچند پیشتر ثابت شده است که فاتح مقدونی همزمان با نبرد‌هایش، می‌کوشیده است تا شایستگی خود را برای جانشینی شاهان هخامنشی نشان دهد. اما اینکه استرابون گزارش دهد، اسکندر چنان سر سپردۀ کورش بزرگ بود که به او صفت فیلوکوروس (دوست‌دار کورش) دادند، موضوعی دیگر است. مسئله این است که بررسی کارنامۀ اسکندر مقدونی در برخورد با خاطرۀ بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشیان تا چه اندازه اجازۀ چنین برداشتی را که مورخانش ادعا کرده‌اند به ما می‌دهد؟ آیا به راستی اسکندر دوست‌دار کورش بزرگ بود؟ مقالۀ پیش‌ رو با تمرکز بر گزارش‌هایی که به گونه‌ای جهان‌گشای مقدونی را در پیوند با خاطرۀ کورش بزرگ قرار داده‌اند، و با توجه به پژوهش‌های نوین تاریخی، بیان‌گر این است که فاتح مقدونی با توجه به تربیت یونانی‌اش، و آگاهی گسترده‌ای که از ساختارهای قدرت و مشروعیت شاهان هخامنشی داشته است و نسبت به موقعیت سیاسی خود، پیش و پس از مرگ داریوش سوم، برخوردی کاملا دوگانه و در واقع سیاسی با خاطرۀ بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشیان، کورش بزرگ داشته است.

مشاهده مقاله

علمی- پژوهشی

بررسی عملکرد روزنامه اطلاعات در قبال سیاست متحدالشکل کردن البسه (عصر رضاشاه)

سعید کرمی صلاح الدینکلا؛ علی محمدزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22051/hii.2022.38621.2586

چکیده

اتحاد شکل در پوشش ریخت مدارانه مردم ایران تحت عنوان قانون متحدالشکل نمودن البسه اتباع ایران در داخل مملکت (مصوب دورۀ هفتم مجلس شورای ملی) یکی از مهمترین عناصر و موئلفه های شکل دهنده به سیاستهای قومی – ... بیشتر

مشاهده مقاله

علمی- پژوهشی

تحلیل و تبیین ادعای امامت عبدالله افطح و دلایل ردّ امامت وی

سجاد کلانتری؛ فیض اله بوشاسب گوشه؛ ناصر جدیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22051/hii.2022.37823.2538

چکیده

پس از شهادت امام علی(ع) و با توجه به گستردگی خاندان اهل‌بیت(ع)، اختلافات فرزندان ائمه(ع) برای کسب مقام امامت که بی‌شک جایگاه بالای معنوی و مادی را به همراه داشت، بیشتر شد. بعضی از فرزندان ائمه(ع) که به مقام ... بیشتر

مشاهده مقاله

علمی- پژوهشی

تاریخِ صفویان از دریچه ی اسلام گرایی: تاملی بر تاثیر اندیشه های اسلام گرایانه در صفویه شناسیِ مرتضی مطهری و علی شریعتی

حمید صادقی؛ نزهت احمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.22051/hii.2022.39031.2604

چکیده

تاریخنگاریِ اسلام‌گرایانه در دوره‌ی پهلوی، علی‌رغم بدنه‌ای نحیف و گستره‌ی نه چندان وسیع، بازخوانیِ تاریخ اسلام از چشم‌اندازی هویتی را در کانون دغدغه‌های خود نشاند. بر این مبنا، طیفی از مورخانِ ... بیشتر تاریخنگاریِ اسلام‌گرایانه در دوره‌ی پهلوی، علی‌رغم بدنه‌ای نحیف و گستره‌ی نه چندان وسیع، بازخوانیِ تاریخ اسلام از چشم‌اندازی هویتی را در کانون دغدغه‌های خود نشاند. بر این مبنا، طیفی از مورخانِ اسلام‌گرا، همچون مرتضی مطهری و علی شریعتی، با اتخاذِ رویکردی همدلانه و همگرایانه نسبت به تاریخِ اسلام، به ویژه تاریخ اسلام در ایران، در صدد برجسته ساختنِ سهمِ اسلام و اندیشه‌ی اسلامی در وضعیتِ فرهنگی- هویتیِ ایران معاصر برآمدند. صفویه‌شناسیِ این دو مورخ و متفکر شیعه نیز تحت تاثیر دلبستگی‌های فکری و ایدئولوژیکیِ آنها و نیز دغدغه‌ی تقویتِ اندیشه‌ها و آرمان‌های امت‌گرایانه و اسلام‌گرایانه‌شان، به صفویه‌شناسیِ متمایزی در گفتمان تاریخنگاری دوره‌ی پهلوی تبدیل شد. مسئله و پرسش این پژوهش در واقع این است که صفویه‌شناسیِ مطهری و شریعتی چه نسبتی با اندیشه‌های اسلام‌گرایانه‌ی آنها پیدا کرد؟فرضیه‌ی این پژوهش، که به روشی تحلیلی انجام شده است، بر پایه‌ی این مدعاست که علی‌رغم تمایزات مهم در صفویه شناسیِ شریعتی و مرتضی مطهری، آنچه نگاهِ این دو به تاریخ صفویان را به هم پیوند می‌دهد، بینشِ اسلام گرایانه‌ی و دغدغه‌های هویتی، امت‌گرایانه و اصلاح‌طلبانه‌ی آنهاست؛ به نحوی که همین خصلت‌ها، صفویه شناسیِ این دو را در گفتمان تاریخنگارانه‌ی دوره‌ی پهلوی متمایز و برجسته ساخته است.

مشاهده مقاله

علمی- پژوهشی

تبیین نقش محرومیت نسبی در پیوستن طبقات اجتماعی به جنبش عباسیان

محمد آزغ؛ فریدون اللهیاری؛ علی اکبر کجباف

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1399

http://dx.doi.org/10.22051/hii.2020.25782.1996

چکیده

جنبش عباسیان یکی از نقاط عطف تاریخ اسلام در قرن دوم ه. ق می باشد. جنبش‌های اجتماعی بحثی اساسی در نظریه‌های انقلاب هستند که به‌واسطه همین اهمیت نظریه‌های مختلف کوشیده‌اند آنها را توضیح دهند. یکی از مهمترین ... بیشتر

مشاهده مقاله

علمی- پژوهشی

معرفی، بررسی و تاریخ‎گذاری کتیبه نویافته در بافت تاریخی شهر یزد

سید فضل اله میردهقان؛ یداله حیدری باباکمال

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مهر 1400

http://dx.doi.org/10.22051/hii.2021.32995.2316

چکیده

مفاهیم و تاریخ‌های به‌کار رفته در کتیبه بناهای تاریخی، اطلاعات ارزشمندی را در مورد تاریخ ساخت و شرایط سیاسی و حکومتی زمان خود به دست می‌دهد. یکی از نمونه‌های جالب توجه در این زمینه، کتیبه‌ای کارگاه ... بیشتر مفاهیم و تاریخ‌های به‌کار رفته در کتیبه بناهای تاریخی، اطلاعات ارزشمندی را در مورد تاریخ ساخت و شرایط سیاسی و حکومتی زمان خود به دست می‌دهد. یکی از نمونه‌های جالب توجه در این زمینه، کتیبه‌ای کارگاه شَعربافی در محله شاه‌ابوالقاسم بافت تاریخی شهر یزد است که بر آن سال 921 هـ.ق درج شده است؛ اما بررسی‌های بیشتر بر روی کتیبه‌ها و نقوشی که آن را تزیین کرده‎اند، نشان‎دهنده عدم تطبیق تاریخ درج‎شده با زمان اجرای کتیبه است. بنابراین در مقاله پیش رو با رویکرد تاریخی ـ تحلیلی سعی بر آنست تا ابهام ایجاد شده برطرف و ماهیت دقیق کتیبه‌ها و نقوش مشخص شود. این کتیبه با نقوش هندسی، گیاهی، حیوانی و انسانی تزئین شده و فاصله بین دو قاب‌نما را نقوش گیاهی محصور کرده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نقش خورشیدخانم و نحوه اجرای این نقش مانند طره‌های پیچان مو و ابروهای پیوسته به همراه چشمان درشت، به خوبی با نمونه‌های اجراشده در دوره قاجار قابل مقایسه است. همچنین محتشم کاشانی نیز از شاعران دربار شاه طهماسب بوده که بنا به سفارش پادشاه به سرودن مراثی اهل بیت علیه‌السلام روی آورده و به احتمال زیاد ترکیب‌بند معروف خود را در این دوره سروده است. نحوه‌ قاب‌بندی اجراشده در کتیبه مذکور در با حسینیه ناظم‌التجار یزد و یا خانه ملکزاده مربوط به دوره قاجار قابل مقایسه است. با توجه به دلایل ذکرشده، می‌توان تاریخ درج‌شده را جعلی و کتیبه مذکور را مربوط به دوره قاجار دانست.

مشاهده مقاله

علمی- پژوهشی

نخستین اختلاس بانک ملی ایران : زمینه های بین المللی و پیامدهای سیاسی _قضایی آن بر حکومت پهلوی

محمدمهدی فراغت؛ مرتضی دهقان نژاد؛ فریدون الهیاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آبان 1400

http://dx.doi.org/10.22051/hii.2021.32390.2292

چکیده

خواسته ملت ایران برای تأسیس بانک ملی به‌منظور کاهش نفوذ سیاسی و اقتصادی بانک‌های خارجی در دوره پهلوی اول جامه عمل پوشید. در تأسیس این مؤسسه متخصصان آلمانی نقش پررنگی داشتند ولی اختلاس دکتر لیندن بلانت ... بیشتر

مشاهده مقاله

دوره 32 (1401)

دوره 31 (1400)

دوره 30 (1399)

دوره 29 (1398)

دوره 28 (1397)

دوره 27 (1396)

دوره 26 (1395)

دوره 25 (1394)

دوره 24 (1393)

دوره 23 (1392)

دوره 22 (1391)

دوره 21 (1390)

دوره 20 (1389)

دوره 19 (1388)

دوره و شماره: مقالات آماده انتشار

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده