دوره 32 (1401)
دوره 31 (1400)
دوره 30 (1399)
دوره 29 (1398)
دوره 28 (1397)
دوره 27 (1396)
دوره 26 (1395)
دوره 25 (1394)
دوره 24 (1393)
دوره 23 (1392)
دوره 22 (1391)
دوره 21 (1390)
دوره 20 (1389)
دوره 19 (1388)
موضوعات = تاریخ تحولات ایران بعد از اسلام
تعداد مقالات: 166
جستجو در معنا و مفهوم مشروطه در تلقی و اندیشه علمای آذربایجان
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 مرداد 1401
چکیده
یکی از مسئلههای مهم عصر مشروطه که چالشهای فکری زیادی برانگیخت و در سرنوشت نظام سیاسی جدید عصرمشروطیت ایران موثر افتاد، معنا و مفهوم «مشروطه» و در پی آن مناقشات فکری ناشی از اختلاف برداشتها ... بیشتر
شناخت، پیشگیری و درمان مرض وبا در ایران عصر صفوی
دوره 32، شماره 54 ، تیر 1401
چکیده
بروز بیماری با به چالش کشیدن صحت جسمی و روحی، نهایتاً به نیستی انسان می‌انجامد. پژوهش حاضر براساس این مسئله شکل‌گرفته است که شناخت، پیشگیری و درمان بیماری عفونی و مهلک وبا در جامعۀ ایران عصر صفوی ... بیشتر
تاریخ صفویان از دریچۀ اسلام گرایی؛ تأملی بر تأثیر اندیشه های اسلام گرایانه در صفویه شناسیِ مرتضی مطهری و علی شریعتی
دوره 32، شماره 54 ، تیر 1401
چکیده
مرتضی مطهری و علی شریعتی به مثابه دو متفکر-مورخ شیعی، تحت تأثیر اندیشههای اسلامگرایانه و به پشتوانۀ اتکای فزاینده به مطالعات تاریخی، درصدد ارائۀ خوانشی انتقادی از تاریخ اسلام و ایران برآمدند ... بیشتر
روابط ابراهیم خلیل خان جوانشیر قراباغی با حکومت عثمانی
دوره 32، شماره 54 ، تیر 1401
چکیده
اشغال خانات قریم (کریمه) از سوی روسها و نفوذ و پیشروی تدریجی آنان در مناطق حوزۀ نفوذ حکومت عثمانی در قفقاز، امنیت مرزهای شرقی آناطولی را به خطر انداخت و موقعیت حساس قفقاز را برای عثمانیها نمایان ... بیشتر
بررسی عملکرد روزنامه اطلاعات در قبال سیاست متحدالشکل کردن البسه (عصر رضاشاه)
دوره 32، شماره 54 ، تیر 1401
چکیده
اتحاد شکل در پوشش ریخت‌مدارانۀ مردم ایران با عنوان قانون متحدالشکل کردن البسه اتباع ایران در داخل مملکت (مصوب دورۀ هفتم مجلس شورای ملی)، یکی از مهمترین عناصر و مؤلفههای شکل دهنده به سیاست‌های قومی-فرهنگی ... بیشتر
مبداء دورۀ جدید تاریخ ایران کجاست؟
دوره 32، شماره 54 ، تیر 1401
چکیده
اندیشیدن دربارۀ ماهیت و کیفیت دورههایی که بشر در تاریخ سپری کرده و یا در حال سپری کردن آن است، از دغدغههای فیلسوفان، اندیشمندان، مورخان و الاهیدانان بوده است. از همین رو، تاریخ جهان از منظرهای ... بیشتر
بررسی چالش‌ها و روش‌های متغیر تصویب بودجه در ایران(از مشروطه تا پایان حکومت قاجاریه)
دوره 32، شماره 53 ، فروردین 1401، ، صفحه 11-30
چکیده
با انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس شورای ملی، انتظار می‌رفت که با تصویب بودجه به‌عنوان مهمترین سند مالی کشور، تحول مثبتی در ساختار مالی ایران نسبت به قبل از مشروطه ایجاد شود. روش تصویب بودجه در قانون اساسی ... بیشتر
ارزیابی انتقادی خوانش عقلستیزانه از اخباریان
دوره 32، شماره 53 ، فروردین 1401، ، صفحه 79-100
چکیده
مکتب فقهی اخباری در سدۀ یازدهم هجری درون نظام فقاهت امامیه پدید آمد و منشأ تحول‌های فراوانی در تاریخ اجتهاد امامیه شد، به‌طوری که در اغلب پژوهش‌های مرتبط با تاریخ ایران، فصلی به منازعۀ اصولی-اخباری ... بیشتر
انگیزه‌‌ها و اهداف تأسیس کنسولگری بریتانیا در مشهد در عصر قاجار
دوره 32، شماره 53 ، فروردین 1401، ، صفحه 101-127
چکیده
انگلستان و روسیه در دورۀ قاجار، بر اساس امتیاز دولت کامله‌‌الوداد، در ایران کنسولگری تأسیس کردند. کنسولگری معمولاً با اهداف بازرگانی ایجاد می‌‌شد، اما گزارش‌‌ها و فعالیتهای چنین مؤسساتی بسیار ... بیشتر
نظام ضرب سکه و مبادلات پولی دورۀ تیموریان(با تکیه بر قلمرو شرق ایران)
دوره 32، شماره 53 ، فروردین 1401، ، صفحه 151-179
چکیده
نظام ضرب سکه در دورۀ تیموریان همانند دیگر سلسله‌های حکومتی، اطلاعاتی ارزشمند در حوزۀ نفوذ و قدرت سیاسی حاکمان ارائه میدهد و به‌طور نسبی نشان‌دهندۀ گرایشهای دینی، وضعیت سیاسی، اقتصادی، به‌خصوص ... بیشتر
مادری جدید و آموزش زنان در عصر رضاشاه
دوره 31، شماره 52 ، بهمن 1400، ، صفحه 15-36
چکیده
عصر رضاشاه آغاز دوران مدرن و ایجاد تحولات بنیادین در پهنۀ اجتماعی ایران است. طرح بیداری زنان در این دوره، حیات اجتماعی آنها به‌ویژه زنان طبقۀ متوسط و بالای شهرنشین را به اشکال مختلف تحت تأثیر قرار داد. ... بیشتر
بازخوانی ابطال‌پذیرانۀ دو فرضیۀ برجسته در مورد رستم التواریخ
دوره 31، شماره 52 ، بهمن 1400، ، صفحه 37-55
چکیده
هدف از نگارش مقالۀ حاضر آن است که دو فرضیۀ مهم دربارۀ رستم التواریخ را با روش ابطال‌پذیری مورد وارسی قرار دهیم. رستم‌الحکما از آن دست مورخانی است که تاکنون قضاوت‌های متعارضی دربارۀ او، شخصیت و نوع تاریخ‌نگاری‌اش ... بیشتر
شرفیابی سفیران و پیوند آن با مسئلۀ اقتدارگرایی و اعمال قدرت شاه براساس روایت سفرنامه نویسان دورۀ شاه‌عباس
دوره 31، شماره 52 ، بهمن 1400، ، صفحه 57-80
چکیده
سفرنامه های دورۀ شاه‌عباس روایتی از پروسۀ پذیرش سفیران در دربار شاه‌عباس را به دست می دهند که مناسبات قدرت و سازوکارهای اعمال آن در ایران را بازتاب می دهند. درواقع، در مواجهۀ شاه با سفیران بسیاری ... بیشتر
موانع و برنامههای حکومت پهلوی اول برای اجرای نظام اجباری در ایالت فارس (1305-1308ش)
دوره 31، شماره 52 ، بهمن 1400، ، صفحه 81-107
چکیده
ایالت فارس در اوایل اجرای قانون نظام اجباری، با برخی نواقص و عدم هماهنگی میان بخش‌های کشوری و لشکری مواجه بود؛ مانند فقدان مشخصات مشمولان و عدم وحدت رویه میان دستگاه‌های اجرایی. از سوی دیگر، رضاشاه ... بیشتر
تحلیلی بر نقش کارگزاران کلانتران طایفة دره شوری قشقایی
دوره 31، شماره 52 ، بهمن 1400، ، صفحه 109-139
چکیده
طایفة درهشوری یکی از طوایف ایل قشقایی است. در ساختار سیاسی قدرت، کلانتر به صورت رسمی مسئولیت ادارة آن طایفه را عهده دار بود. کلانتران علاوه بر تیره های وابسته به خود، گروهی از عوامل اجرایی را در ... بیشتر
جنبش کارگری همدان در دوران نهضت ملی
دوره 31، شماره 52 ، بهمن 1400، ، صفحه 173-192
چکیده
در دوران نهضت ملی شدن صنعت نفت، احزاب و گروه‌های سیاسی فعالیت زیادی در همدان داشتند. حزب «توده» یکی از احزابی بود که در قالب انجمن ها و شورای متحدۀ کارگران و زحمت‌کشان فعالیت می کرد. این حزب ... بیشتر
تغییرات نهادی گسستۀ نادرشاه و ارزیابی اوضاع اقتصادی ایران در عصر افشاریه (با تکیه بر آرای داگلاس نورث)
دوره 31، شماره 51 ، آبان 1400، ، صفحه 11-37
چکیده
مورخان دربارۀ نادرشاه و کارنامۀ اعمال او، ارزیابی‌های گوناگون و پرتعارضی ارائه کرده‌اند، اما سرگذشت نادرشاه و اقدامات او تصویری از خوی‌و‌خصلت جامعۀ ایران آن زمان را که از دوران صفویه به‌جا مانده ... بیشتر
تأسیسات جهانگردی استان اصفهان در دورۀ پهلوی(1357-1320ش)
دوره 31، شماره 51 ، آبان 1400، ، صفحه 39-72
چکیده
تأسیسات اقامتی و پذیرایی، از زیرساخت‌های مهم صنعت جهانگردی است که دغدغۀ فراهم‌آوردن آن برای گردشگران خارجی از ابتدای دورۀ پهلوی در بین مسئولان حکومت وجود داشت. بررسی وضعیت تأسیسات اقامتی و پذیرایی ... بیشتر
تحلیل فرایند رابطۀ بیمار-پزشک در ایران نیمۀ دوم عصر قاجار بر اساس مدل پارسونز
دوره 31، شماره 51 ، آبان 1400، ، صفحه 97-119
چکیده
از جمله مسائل مهم در امر پزشکی و سلامت جامعۀ ایران در نیمۀ دوم عصر قاجار، روابط میان بیمار و پزشک بود. نوع این روابط در آن روزگار از مهمترین اموری بود که می‌توانست بر چگونگی معاینه، درمان و سلامتی فردی ... بیشتر
صنعت چای و اقتصاد بدون نفت در سالهای دولت ملی ایران (1332-1330)
دوره 31، شماره 51 ، آبان 1400، ، صفحه 149-168
چکیده
مقالۀ حاضر به موضوع سهم صنعت چای در دورۀ ملی‌شدن نفت ایران اختصاص دارد و نقش این صنعت را در تحقق اقتصاد بدون نفت ارزیابی میکند. این مقاله بر اساس اسناد منتشرنشدۀ سازمان اسناد ملی ایران و اسناد وزارت ... بیشتر
تحلیل جامعه شناختی گفتمان سیاست زبانی در دوره‌ی پهلوی اول (با تأکید بر مصوبات شورای عالی معارف)
دوره 31، شماره 51 ، آبان 1400، ، صفحه 169-195
چکیده
چکیده نوسازی در دولت رضاشاه اتخاذ سیاست زبانی مشخص در حوزه‌های اداری و آموزش و پرورش را ضروری ساخت. سیاست زبانی اتخاذ شده در این دوره استفاده از زبان فارسی و به حاشیه راندن زبان‌های دیگر ایران بوده است. ... بیشتر
آشنایی ایرانیان با جایگاه زن در جامعۀ آمریکایی از رهگذر مطبوعات و مدارس میسیونری در دورۀ قاجاریه
دوره 31، شماره 50 ، تیر 1400، ، صفحه 71-92
چکیده
ضرورت تحول در جایگاه اجتماعی و فردی زنان به عنوان یکی از مهمترین شروط رهایی از عقب‌‌ماندگی و پیمودن مسیر تجدد، جایگاه ویژهای در اندیشۀ روشنفکران عصر قاجاریه به‌ویژه بعد از مشروطه داشت. این ... بیشتر
عملکرد دولت قاجار در بحران افزایش قیمت‌ها (1314-1324ق)
دوره 31، شماره 50 ، تیر 1400، ، صفحه 93-118
چکیده
اقتصاد ایران در دهة منتهی به انقلاب مشروطیت با بحران روبه‌رو بود. کسری بودجه، افزایش دیون خارجی، فساد ساختاری، بیکاری و مهاجرت نیروی کار به کشورهای خارجی و فقدان زیرساخت‌های اقتصادی، از شاخص‌های ... بیشتر
تأملی درباب پیشنهاد مکان گزینی اتابک هزار اسب برای مقابله با مغولان
دوره 31، شماره 50 ، تیر 1400، ، صفحه 119-140
چکیده
از همان آغاز هجوم مقتدرانۀ مغولان به قلمرو سلطان محمد خوارزمشاه، پیشنهادهای متعددی برای مقابله و دفع یورش مطرح شد. یکی از مهمترین پیشنهادها از جانب «ملک نصره الدین هزاراسب» اتابک لُر ارائه شد. ... بیشتر
آن مردِ سلطانی؛ استاد ابومنصور (نمونه‌ای از حضور زردشتیان در تشکیلات دیوانی و سپاهی آل بویه)
دوره 31، شماره 49 ، فروردین 1400، ، صفحه 11-22