میلاد صادقی
چکیده
تصورات جغرافی‌دانان و نقشه نگاران اروپایی نسبت به جهان اطراف خود، عموماً برگرفته از متون کلاسیک یونان و روم باستان و همچنین کتاب های عهدین و مفسران مسیحی بود و این امر موجب می شد تصورات عمدۀ ...
بیشتر
تصورات جغرافی‌دانان و نقشه نگاران اروپایی نسبت به جهان اطراف خود، عموماً برگرفته از متون کلاسیک یونان و روم باستان و همچنین کتاب های عهدین و مفسران مسیحی بود و این امر موجب می شد تصورات عمدۀ آنان نسبت به نقاط دوردست دنیا، مبتنی بر متون مذکور شکل بگیرد. نقشه های مپا ماندی و همچنین نقشه های پیرو سنت کلاسیک رومی که در قرون وسطی نیز دنبال می‌شد، جملگی مبتنی بر اطلاعات موجود در کتب عهدین و متون کلاسیک بودند. با آغاز قرن دوازدهم و سیزدهم میلادی و شکل گیری سفرهای متعدد اروپاییان به شرق اسلامی از جمله ایران، تصورات کلاسیک اروپا راه تجدد را در پیش گرفت و تا حد زیادی از قالب غیرحقیقی خود خارج شد و شکل واقعیت به خود گرفت. بنابراین طی یک بازۀ زمانی تصورات اروپاییان نسبت به شرق، به‌خصوص ایران دچار تحولات و تطوراتی شد که ناشی از عوامل مختلفی در هر بازه زمانی بود. در این میان، سفرهای متعدد اروپاییان تأثیر بسزایی در تغییر دیدگاه و همچنین اطلاعات نقشه‌نگاران داشت. بررسی سیر تطور دیدگاه اروپاییان طی قرنها نسبت به ایران و ایرانیان با توجه به نقشههای قرون وسطایی، مسئلهای است که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. بر همین اساس، بررسی این موضوع که نقشههای قرون وسطایی -که ارائه‌دهندۀ تصورات غالب به جامعه اروپای قرون وسطی بوده اند- چه دیدگاه و تصوراتی از ایران طی بازه های زمانی مختلف ارائه میدادهاند، مسئلهای مهم و قابل توجه است که نگارندۀ این نوشتار درصدد است با رویکرد توصیفی-تحلیلی بیان کند که تا قبل از سفرهای جهانگردان اروپایی، تصور کلاسیک نسبت به ایران در نقشههای قرون وسطایی غالب بوده و در این میان سفرهای مارکوپولو تأثیر بسزایی در تغییر و تحول این دید داشته است.
