نسرین میرآخورلو؛ محبوبه شرفی
چکیده
نظام ضرب سکه در دورۀ تیموریان همانند دیگر سلسلههای حکومتی، اطلاعاتی ارزشمند در حوزۀ نفوذ و قدرت سیاسی حاکمان ارائه میدهد و بهطور نسبی نشاندهندۀ گرایشهای دینی، وضعیت سیاسی، اقتصادی، بهخصوص ...
بیشتر
نظام ضرب سکه در دورۀ تیموریان همانند دیگر سلسلههای حکومتی، اطلاعاتی ارزشمند در حوزۀ نفوذ و قدرت سیاسی حاکمان ارائه میدهد و بهطور نسبی نشاندهندۀ گرایشهای دینی، وضعیت سیاسی، اقتصادی، بهخصوص در زمینۀ دادوستد است. نوشتار حاضر به روش تاریخی مبتنی بر رویکرد توصیفیتحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی و سکههای موجود در موزهها و آثار گردآورندۀ تصاویر سکهها، نظام ضرب سکه و مبادلات پولی در دورۀ تیموریان را واکاوی میکند و درصدد است به این سؤالها پاسخ دهد: انواع سکههای رایج دورۀ تیموری، بهلحاظ وزن، عیار و میزان فراوانی واحدهای پولی و تنوع دارالضربها، شامل چه ویژگیهایی است؟ با توجه به تحلیل و مقایسۀ اطلاعات ذکر شده، چه تغییراتی در ارزش پول ایجاد شده و چه تأثیری بر وضعیت اقتصادی این عصر داشته است؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که نظام ضرب سکه و مبادلات پولی در دورۀ تیموریان(913-771ق) مانند دورههای پیشین بر پایۀ سکههای طلا، نقره و مس و بدون تبعیت از نظام متمرکز بوده و کوششهایی که در زمینۀ ضرب سکه با وزن یکسان انجام شده است، نشان از تلاش برای دستیابی به ثبات اقتصادی، گسترش و رشد تجارت منطقهایی و بینامنطقهایی است که برخی از امیران تیموری و از جمله خود تیمور به جدّ دنبال آن بودهاند. توجه تیموریان به بحث تجارت و برقراری روابط با سرزمینهای دیگر و همچنین ثبات داخلی از مهمترین دلایل تلاش آنها برای همسانسازی سکه در سراسر مناطق فتحشده است. هر چند این امر با توفیق کامل روبهرو نشد، سیاستهای فراگیر مبتنی بر این اصل بنیادین اقتصادی، شایستۀ تأمل و توجه است.