سیمین فصیحی؛ فریده فرزی
چکیده
بحران جهانی 1929 م (1308 ه.ش) اقتصاد بسیاری از کشورها را تحت تأثیر قرار داد؛ اما تأثیر آن بر اقتصاد کشورهای جهان سوم و حاشیهای که بیشتر به تولید مواد خام صادراتی میپرداختند، بهمراتب بیشتر از کشورهای ...
بیشتر
بحران جهانی 1929 م (1308 ه.ش) اقتصاد بسیاری از کشورها را تحت تأثیر قرار داد؛ اما تأثیر آن بر اقتصاد کشورهای جهان سوم و حاشیهای که بیشتر به تولید مواد خام صادراتی میپرداختند، بهمراتب بیشتر از کشورهای صنعتی و پیشرفته بود. در مقطع زمانی مورد بحث، بهدلیل ضعف در ساختار اقتصادی، سنتی بودن اقتصاد و نداشتن صنایع پیشرفته در داخل، ایران بهصورت یکی از تولیدکنندگان مواد خام صادراتی کشورهای اروپایی عمل میکرد. یکی از مهمترین کالاهای خام صادراتی ایران تریاک بود که درآمد حاصل از صادرات آن برای اقتصاد ایران بسیار اهمیت داشت و هرگونه مشکل و وقفهای در امر صادرات آن دولت را با مشکل مواجه میکرد و به چارهاندیشی وامیداشت. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیلی و با تکیه بر اسناد منتشرنشده، روزنامهها و نشریات دورهی پهلوی اول، تأثیر بحران جهانی سال 1929 بر تجارت تریاک در ایران و اقدامات دولت در واکنش به این بحران عظیم جهانی را بررسی میکنیم. دستاوردهای پژوهش نشاندهندهی تأثیرپذیری اقتصاد وابسته و حاشیهای ایران از تحولات اقتصادی بازارهای خارجی است؛ بنابراین میتوانیم بگوییم که ایران باوجود داشتن اقتصاد حاشیهای، متحمل خسارت زیادی شد؛ زیرا تریاک یکی از مهمترین کالاهای صادراتی کشور در مقطع زمانی موردنظر بود و بحران میتوانست کاهش قیمت، کاهش صادرات در بازارهای جهانی و درنتیجه کسری درآمد حاصل از صادرات تریاک را برای اقتصاد ایران بهدنبال داشته باشد.
