تاریخ اسلام و ایران

بررسی جنسیت و پایگاه اجتماعی نویسندگان در نشریه عالم نسوان

زرین شریفیان پور؛ سهیلا ترابی فارسانی؛ علیرضا ابطحی

دوره 28، شماره 37 ، خرداد 1397، ، صفحه 57-81

https://doi.org/10.22051/hii.2018.15027.1344

چکیده

با پیروزی جنبش مشروطه، زمینه برای حضور زنان در فعالیتهای جدید فرهنگی از جمله انتشار نشریات زنان مهیا شد. «عالم نسوان« یکی از نشریاتی بود که در فاصلة سالهای 1299 تا 1312ش. منتشر میشد. این نشریه ... بیشتر با پیروزی جنبش مشروطه، زمینه برای حضور زنان در فعالیتهای جدید فرهنگی از جمله انتشار نشریات زنان مهیا شد. «عالم نسوان« یکی از نشریاتی بود که در فاصلة سالهای 1299 تا 1312ش. منتشر میشد. این نشریه فرصتی برای نویسندگان فراهم کرد تا با ارسال مقاله و نوشته‌ به بیان دیدگاهها و ایدههای خویش بپردازند. از این رو نویسندگان شناخته شده یا گمنام با قلم خود با این نشریه همکاری نمودند. این پژوهش می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که به‌‌رغم این که در آن دوره هنوز بسترِ فرهنگیِ لازم برای رشد زنان باسواد چندان مهیا نبود، مطالب این نشریات توسط چه کسانی نوشته میشده است؟این پژوهش با روش تحلیل محتوایی و آماری، با تمرکز بر مقالات این نشریه در قالب تألیف و ترجمه و با کمک ارقام و ترسیم جداول مشخص، در صدد است نشان دهد که مشارکت مردان و زنان در بخشهای گوناگون این نشریه به چه میزان بوده و این نویسندگان از چه پایگاه فرهنگی و اجتماعی برخوردار بوده‌اند. ماحصل پژوهش نشان میدهد که از حیث آماری، تعداد نویسندگان زن، که در قالب مقاله و به‌شکلی جدی با نشریة همکاری میکردند، بیشتر از نویسندگان مرد بوده است. این آمار شامل 4/45 درصد زنان، 3/43 درصد مردان و3/11 درصد نیز با جنسیت نامشخص میباشد. اغلب نویسندگان که در بین آنان اهل سیاست و اقلیت‌های مذهبی نیز به چشم می‌خورند،‌ افراد تحصیل‌کرده از رده‌های بالای اجتماعی، فارغالتحصیلان مدارس آمریکایی و نویسندگان خارجی، به‌ویژه از آمریکا، بودند که میکوشیدند زنان را با فرهنگ و ارزشهای نوین آشنا کنند.

سنخ شناسی مشارکت اصحاب حاضر در احد براساس قرآن و منابع تاریخی

شهلا بختیاری؛ فاطمه مطهری فر

دوره 25، شماره 26 ، شهریور 1394، ، صفحه 5-28

https://doi.org/10.22051/hii.2015.2060

چکیده

جنگ احد یکی از غزوات مهم رسول ا... (ص) است که در سرنوشت اسلام و مسلمانان تاثیر به سزایی داشت. پس از پیروزی ابتدایی، پاره ای از مسائل زمینه را برای شکست مسلمانان فراهم کرد. این شکست درست در آستانه پیروزی سپاه ... بیشتر جنگ احد یکی از غزوات مهم رسول ا... (ص) است که در سرنوشت اسلام و مسلمانان تاثیر به سزایی داشت. پس از پیروزی ابتدایی، پاره ای از مسائل زمینه را برای شکست مسلمانان فراهم کرد. این شکست درست در آستانه پیروزی سپاه اسلام و فرار سپاه قریش رخ داد. اصحاب حاضر در احد، دارای مشارکت و عملکرد متفاوتی در میدان نبرد بودند. شجاعتی که برخی از آنان از خود نشان دادند هم سو با حمایت از شخص پیامبر(ص) در شرایط بحرانی جنگ و پیشبرد منافع اسلام بود. از سویی دیگر، بسیاری از سپاهیان اسلام، دارای اقدامات و مشارکت نظامی ناکافی و غیرموثر بودند. به طوری که نتوانستند مقاومت کنند و از میدان گریختند. رویکرد قرآن و منابع تاریخی به رخدادهای این جنگ تا حدودی متفاوت است. در این مقاله سعی می شود با استفاده از روش کمی نوع شناسی، سنخ شناسی مشارکت صحابه برگرفته از آیات قرآنی و صحابه ذکر شده در منابع تاریخی صورت گیرد. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، در مقایسه بین سنخ همراه کامل و سایر سنخ ها از مجموع 27 آیه مربوط به احد، 70 درصد آیات شاخصه‌ها و ویژگی های سنخ های همراه حداکثری، نیمه همراه و غیرهمراه را بیان می-کند و فقط 30 درصد باقیمانده نشانگر شاخصه‌های همراهان کامل می‌باشد منابع تاریخی بیشتر صحابه حاضر در میدان را با ویژگیهای قابل صدق بر همراهی کامل معرفی می‌کنند و از ذکر گونه-های دیگر و ویژگی‌های آنان به سرعت می‌گذرند. اما در رویکرد آیات قرآن بیشتر صحابه با مشارکت نسبتاً غیرفعال و با رفتار منفعلانه و سست مورد خطاب بوده‌اند. در واقع مورد خطاب آیات قرآن برعکس منابع، بیشتر ناظر به اصحابی است که مشارکت آنها در نبرد ناکافی و غیرموثر بوده است. .

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 34 (1403)

دوره 33 (1402)

دوره 32 (1401)

دوره 31 (1400)

دوره 30 (1399)

دوره 29 (1398)

دوره 28 (1397)

دوره 27 (1396)

دوره 26 (1395)

دوره 25 (1394)

دوره 24 (1393)

دوره 23 (1392)

دوره 22 (1391)

دوره 21 (1390)

دوره 20 (1389)

دوره 19 (1388)

کلیدواژه‌ها = مشارکت

بررسی جنسیت و پایگاه اجتماعی نویسندگان در نشریه عالم نسوان

چکیده

سنخ شناسی مشارکت اصحاب حاضر در احد براساس قرآن و منابع تاریخی

چکیده