زهره امیدی پور؛ علی رجبلو
چکیده
هم‌زمان با رویارویی ایران با مدرنیتۀ غربی و شکل‌گیری تقابلات گفتمانی متأثر از آن، بحث زنان، هویت و شرایط زندگی آن‌ها به‌عنوان سوژه‌ای مهم مطرح شد و دامنۀ وسیعی از گفتار، پیرامون آن‌ها در این گفتمان‌ها ...
بیشتر
هم‌زمان با رویارویی ایران با مدرنیتۀ غربی و شکل‌گیری تقابلات گفتمانی متأثر از آن، بحث زنان، هویت و شرایط زندگی آن‌ها به‌عنوان سوژه‌ای مهم مطرح شد و دامنۀ وسیعی از گفتار، پیرامون آن‌ها در این گفتمان‌ها شکل گرفت و زنان یکی از محورهای مهمِ بحث محسوب شدند. مقالۀ حاضر با بررسی گفتارهای تجددگرایانه حول محور زنان، با بهرهگیری از روش تحلیل گفتمان انتقادی به واکاوی معنایی سوژۀ زن مدرن میپردازد و به این پرسش پاسخ میدهد که سوژۀ زن مدرن در گفتمان تجددگرای دورۀ قاجار چه معنایی یافته است، چه ایدئولوژیهایی بر این گفتمان حاکم بوده است، این گفتمان در احراز موقعیت در گفتمان مسلط عصر مشروطه چه جایگاهی به دست آورده است؟ نتایج تحقیق نشان میدهد که زن مدرنی که در تقابل با سنت شکل گرفت، در گفتمان تجددگرا بهمثابۀ سوژۀ مطالبهگرِ نقاد برساخت میشود و با نقد سنتها و با در مرکز نشاندن ایدۀ محوری مساوات، عناصر هویتی مدرن را برای زنان همانند مردان طلب میکند. این گفتمان در گزارههایی که تقابل آشکار با سنت نداشتند، توفیق بیشتری به دست آورده است.
