یونس یوسف وند؛ جواد نیستانی
چکیده
مسیرهای تاریخی ولایت «طرهان/طرحان» در جنوب غرب استان لرستان، از راههای برون‌منطقه ای پرتردد و مهم بود. از مهم‌ترین این مسیرها، محور ارتباطی کرمانشاه به خوزستان در دورۀ ساسانی و سدههای ...
بیشتر
مسیرهای تاریخی ولایت «طرهان/طرحان» در جنوب غرب استان لرستان، از راههای برون‌منطقه ای پرتردد و مهم بود. از مهم‌ترین این مسیرها، محور ارتباطی کرمانشاه به خوزستان در دورۀ ساسانی و سدههای آغازین اسلامی است که آثار معماری ارزشمندی در آن ساخته شده است.اهداف پژوهش حاضر، مطالعۀ قابلیت های ارتباطی منطقۀ طرهان و بررسی تأثیر جغرافیا، اقلیم و آب‌و‌هوای منطقه در چگونگی انتخاب مسیرها و تحلیل سازمان فضایی بناهای مرتبط با آن است. رویکرد تحقیق تاریخی-تحلیلی است و گردآوری یافته ها با مطالعۀ میدانی و جست‌وجو در منابع کتابخانه ای انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت جغرافیایی و اقلیمی منطقه سبب شکل گیری دو مسیر بهاره و پاییزه در منطقه شده بود. این راه ارتباطی علاوه بر برقراری ارتباط خوزستان با مناطق شمال و شمال غرب ایران از طریق طرهان، نقش زیادی در برقراری امنیت ناحیه و پایداری استقرارهای آن نیز داشته است. از دیگر نتایج این پژوهش، شناسایی بخش زیادی از جاده های سنگفرش در مناطق کوهستانی، تعدادی قلعه –که به منظور حفاظت از راه‌ها و کاروانها ساخته شده بودند-، ایستگاه های بینراهی با کارکرد خدماتی-رفاهی، آبانبار، کاروان‌سرا/ منزلگاه و همچنین کتیبه هایی از دوره اسلامی است که برای اولین بار در این پژوهش شناسایی و معرفی شده‌اند.
